Στη διεθνή πολιτική, όταν σε πνίγει το δίκιο, το αποτέλεσμα είναι να καταλήγεις εσύ πνιγμένος – μαζί με το δίκιο. Η Ελλάδα το έχει πάθει αυτό στο παρελθόν. Εξήγε την ηθική της αγανάκτηση, για τις ιστορικές αδικίες που έχει υποστεί, χωρίς να μπαίνει στον κόπο να εξηγήσει και να πείσει τους συνομιλητές της για τις θέσεις της. Συνέβη ώς ένα βαθμό και με τα Γλυπτά, η διεκδίκηση των οποίων επί πολλά χρόνια είχε αφεθεί στη συγκίνηση και την ιερά οργή, χωρίς να έχει απασχολήσει την Αθήνα η κατάστρωση μιας ρεαλιστικής διεξόδου.
Αυτή τη φορά όμως δεν είναι η μεσογειακή Ελλάδα που αντέδρασε παρορμητικά, αφήνοντας το φρόνημα να καταπιεί τη διαπραγματευτική λογική των διακρατικών σχέσεων. Αυτή τη φορά την έκπληξη έκανε ο Βρετανός πρωθυπουργός, με μια πρωτοφανή αγαρμποσύνη, που δεν μπορεί να ερμηνευθεί παρά ως χειρονομία ψηφοθηρικού εντυπωσιασμού.
Αν ο Ρίσι Σούνακ ήθελε να «στραμπουλήξει» τον Ελληνα ομόλογό του, θα το έκανε αποτελεσματικότερα συναντώντας τον. Τι νόημα είχε να εκπροσωπεί τη χώρα του «κρατώντας μούτρα»; Ποια είναι η διπλωματική λογική τού να εμφανίζεται ο ηγέτης μιας μεγάλης χώρας απλώς «προσβεβλημένος»; Αυτή η υπεραντίδραση –εκτός από πολιτικό εμπόριο συναισθήματος– δείχνει και τον βαθμό της ανασφάλειας για την ολοένα και λιγότερο υπερασπίσιμη αποικιοκρατική κατοχή των κλοπιμαίων.
Δείχνει ίσως και την προσωπική ενόχληση του Σούνακ όχι τόσο για τις δημόσιες δηλώσεις Μητσοτάκη στο BBC, αλλά και για τις διαρροές που είχαν προηγηθεί ότι η Αθήνα σκεφτόταν να περιμένει τις βρετανικές εκλογές και την αλλαγή σκυτάλης στο Λονδίνο, προτού κλείσει μια συμφωνία για τα Γλυπτά. Ο Σούνακ μπορεί να πήρε το μήνυμα ότι ο συνομιλητής του προτιμούσε να το προσπεράσει, ποντάροντας στην εκλογική του ήττα.
Ηθική αγανάκτηση και διαπραγματευτική λογική.
Το αποτέλεσμα περιγράφεται μάλλον πιστά από τον καγχασμό μιας ανώνυμης βρετανικής πηγής του BBC: «What a bizarre piece of culture war theatre». Τουλάχιστον bizarre ήταν και οι αντιδράσεις των εγχώριων γλυπτομάχων, που έσπευσαν να καταγγείλουν εθνική ταπείνωση και αποτυχημένο (sic) «γλείψιμο».
Πέρα από το δίκαιο και το άδικο, το ερώτημα είναι τι αντίκτυπο θα έχει αυτό το αλλόκοτο θέατρο στην υπόθεση των Γλυπτών; Συμφέρει την Ελλάδα η πόλωση και η μετατροπή του ζητήματος σε «ζήτημα τιμής» στη Βρετανία, λίγο πριν από την είσοδο της χώρας στο προεκλογικό της έτος;
Το καλό είναι ότι το ελληνικό αίτημα λαμβάνει, εξαιτίας του πολιτικού θορύβου, απροσδόκητη δημοσιότητα. Το κακό είναι ότι το δράμα φαίνεται να βραχυκυκλώνει κάθε απόπειρα συνεννόησης.
Είναι μια ευκαιρία για τους υπερασπιστές της ακινησίας να επενδύσουν στην ένταση. Να δοκιμάσουν να μετατρέψουν το επεισόδιο σε ρήξη.
