Αν θέλει κανείς μια κεντροδεξιά κυβέρνηση που δίνει έμφαση στην οικονομία και κουβαλάει και μερικές μεταρρυθμιστικές φιλοδοξίες (χωρίς ιδιαίτερη επιθυμία να τις υλοποιήσει), ψηφίζει Νέα Δημοκρατία. Ξέρει ότι δεν θα αλλάξουν πολλά επί της ουσίας, ξέρει ότι ο συντηρητισμός θα ορίζει το παιχνίδι κατά το πλείστον, αλλά εμπιστεύεται την ικανότητα του Κυριάκου Μητσοτάκη να διατηρήσει μια κάποια σταθερότητα σε μια χώρα όπου επί σειράν ετών η μία δυσάρεστη έκπληξη διαδεχόταν την άλλη. Αν θέλει κάτι παρόμοιο αλλά σοσιαλδημοκρατικότερο, θα ψηφίσει ΠΑΣΟΚ: γνωρίζει τον ξύλινο παλαιοκομματισμό που εκπροσωπεί ο Νίκος Ανδρουλάκης, αλλά μπορεί να εμπιστευτεί τις εγγυήσεις που επιδαψιλεύει διαχρονικά το ΠΑΣΟΚ στην κοινωνία. Αν θέλει κάτι σταλινικό και κατ’ ουσίαν απολίτικο, ψηφίζει ΚΚΕ. Αν θέλει κάτι χριστεπώνυμα ακροδεξιό, ψηφίζει Νίκη. Αν θέλει κομμουνιστογενή αριστερό λαϊκισμό, απαλλαγμένο ωστόσο από την απολυτότητα του κομμουνιστικού δογματισμού, ψηφίζει τον νέο σχηματισμό των Χαρίτση, Τσακαλώτου και Αχτσιόγλου. Τι πρέπει, όμως, να θέλει ένας ψηφοφόρος για να ψηφίσει ΣΥΡΙΖΑ; Αν η παράταξη ήταν προϊόν προς πώληση, με πιο σκεπτικό θα τοποθετούνταν στην αγορά και με ποιο επιχείρημα θα καλούσε τους καταναλωτές να το προτιμήσουν; Ταυτότητα είναι ο αυτοπροσδιορισμός μας· η εικόνα όμως που έχουν οι άλλοι για εμάς είναι κάτι διαφορετικό και ίσως πιο καθοριστικό. Αυτή τη στιγμή, για τον ΣΥΡΙΖΑ οι πολίτες δεν κάνουν ούτε καλές ούτε κακές σκέψεις. Απλούστατα, δεν ξέρουν σε τι αντιστοιχεί. Και γι’ αυτό, δεν τον σκέφτονται καθόλου.
Χωρίς πλήρωμα
Οι αλλαγές σε ένα κουρασμένο και καθηλωτικά πολυτασικό κόμμα μπορεί να αποδειχθούν σωτήριες. Αυτό σκέφτηκαν ο Κασσελάκης και η ομάδα του όταν αποφάσισαν να συγκρουστούν με το παραταξιακό κατεστημένο. Εκοψαν τα κλαδιά για να δυναμώσει το δέντρο – εξ ου κι εκείνες οι αμφιλεγόμενες δηλώσεις που παρουσίαζαν την κατάσταση του ΣΥΡΙΖΑ ως αρρώστια. Αυτό που τους διέφυγε, όμως, είναι ότι τα σημεία αναφοράς δεν είναι απαραίτητα επειδή τάχα παίζουν κομβικό ρόλο στη λειτουργία του κόμματος (αλίμονο αν ένα κόμμα περίμενε τον Νίκο Φίλη για να λειτουργήσει), αλλά για τον χαρακτήρα που δίνουν στο κόμμα· στη φυσιογνωμία που φιλοτεχνούν ώστε να το καταστήσουν αναγνωρίσιμο. Δεν είναι ανάγκη να είναι κανείς οπαδός της «Ομπρέλας» και των «6+6» για να γνωρίζει ποιοι είναι και τι αντιπροσωπεύουν πολιτικά. Οι λόγοι να τους προτιμήσει ή να τους απορρίψει είναι γνωστοί. Ο Στέφανος Κασσελάκης δεν σταματά να επισημαίνει ότι οι αποχωρήσεις από τον ΣΥΡΙΖΑ αντιπροσωπεύουν ένα αμελητέο ποσοστό μελών, όμως το πρόβλημα δεν είναι ποσοτικό: χωρίς προσωπικό πολιτικό υπόβαθρο και δίχως στελέχη με κύρος, ιδεολογική απήχηση και πολιτικό στίγμα, σε ποια βάση ονειρεύεται να προσελκύσει ψηφοφόρους ο νέος πρόεδρος;
Μονοπρόσωπη εταιρεία
Ο Στέφανος Κασσελάκης συναντά τον τράπερ Σνικ στον δρόμο και ανταλλάσσουν φιλοφρονήσεις· πολύ μοντέρνος ο πρόεδρος! Ο Στέφανος Κασσελάκης φεύγει νωρίτερα από τη συνεδρίαση της Πολιτικής Γραμματείας του κόμματος, επειδή έχει μια δουλίτσα· πολύ αντισυμβατικός ο πρόεδρος! Ο Στέφανος Κασσελάκης εμφανίζεται σε πορείες μαζί με κάμερες και εξηγεί στους ενοχλημένους πολίτες ότι δεν κυνηγάει αυτός τις κάμερες, αυτές τον κυνηγούν· πολύ κυνηγημένος ο πρόεδρος! Ο νέος πρόεδρος του ΣΥΡΙΖΑ προσπαθεί να γεμίσει το κενό της πολιτικής με αφρό προσωπικότητας· φτιάχνει ψηφιακά ερωτηματολόγια για τα μέλη του ΣΥΡΙΖΑ, στέλνει προσκλήσεις για φαγητό και ποτό, σπεύδει να πείσει για το συναρπαστικό της νεότητάς του. Μπορεί να μην έχει και πολλά να πει, αλλά τα λίγα τα λέει με στυλ (όχι ιδιαίτερα θελκτικό, αλλά πάντως της ναρκισσιστικής αρεσκείας του). Κι ενώ ο ΣΥΡΙΖΑ απέκτησε προσωποκεντρικό χαρακτήρα κυρίως χάρη στον Αλέξη Τσίπρα, που τόσα επένδυσε στο στοιχείο της ατομικής του «χαρισματικότητας», τώρα εξελίσσεται σε μονοπρόσωπη εταιρεία: ο ΣΥΡΙΖΑ πλέον δεν είναι οι ιδέες του (παράλογες αλλά ιδέες), ούτε τα αφελή πολιτικά του σχέδια, ούτε καν οι εμμονές του. Είναι μια βιτρίνα πολυκαταστήματος με εκτυφλωτικούς προβολείς και μια γυμνή κούκλα στο κέντρο.
