Το σκανδαλάκι ήταν γαργαλιστικό. Ο Βρετανός πρωθυπουργός κρατούσε μούτρα στον Ελληνα ομόλογό του. Μπορούσε κανείς από μακριά να απολαύσει το κοινοβουλευτικό και μιντιακό ξεπουπούλιασμά του για τη μικρόψυχη στάση του.
Ομως, η αδεξιότητα που απολαύσαμε, ήταν εκδήλωση μιας καταθλιπτικής πραγματικότητας: Ο Σούνακ δεν φερόταν, όπως του έγραφαν, με αυτοκρατορικό σνομπισμό· φερόταν σαν επαρχιώτης πολιτευτής, που πήγαινε να στύψει ψηφοθηρικά ακόμη κι έναν αγώνα γοήτρου ηλικίας πλέον των δύο αιώνων.
Θα συνέβαινε μια τέτοια πικρή φάρσα, αν το Ηνωμένο Βασίλειο ήταν ακόμη στην Ευρωπαϊκή Ενωση; Αν δεν είχε καταρρακώσει τον εαυτό του παγιδευμένο στο σπιράλ του λαϊκισμού που πυροδότησε το Brexit;
Το επαρχιωτικό βραχυκύκλωμα στην Ουάσιγκτον δεν είναι καθόλου κωμικό – κι ας ακούγεται γελοίο. Η ρεπουμπλικανική φράξια απαιτούσε εχέγγυα αυστηρότερης συνοριακής πολιτικής με το Μεξικό, προκειμένου να απελευθερώσει οικονομική βοήθεια δισεκατομμυρίων για την εμπόλεμη Ουκρανία. Ολη η αμυντική και διπλωματική ηγεσία των ΗΠΑ επιστρατεύτηκε για να μεταπείσει τους γερουσιαστές. Κι εκείνοι ρωτούσαν τον υπουργό Αμυνας και τον υπουργό Εξωτερικών τι σκοπεύουν να κάνουν για την πολιτική ασύλου και τα «δικά μας σύνορα».
Τι λέει ο ήχος της σιωπής του Ουκρανού προέδρου.
Φαίνεται ότι για το μισό αμερικανικό σύστημα ο κόσμος έχει στενέψει. Εχει εκλείψει η συνείδηση ότι τα σύνορα της Αμερικής είναι τα σύνορα της Δύσης. Η πολιτική έχει γίνει ξανά τοπική. Οχι μόνο για τους Αμερικανούς, αλλά και για τους Ευρωπαίους. Ούτε καν η γεωγραφική εγγύτητα με τον πόλεμο –και τους άμεσους κινδύνους που συνεπάγεται μια ήττα της Ουκρανίας– δεν μοιάζει ικανή να κινητοποιήσει τις ευρωπαϊκές ηγεσίες.
Ο Ζελένσκι δεν εμφανίστηκε καν την Τρίτη στην τηλεδιάσκεψη που είχε προγραμματιστεί στην αμερικανική Γερουσία. Παρά τις δικαιολογίες που δόθηκαν, η απουσία του έκανε πιο ανησυχαστική εντύπωση ακόμη και από τις εκκλήσεις των Ουκρανών αξιωματούχων ότι ο πόλεμος κινδυνεύει να χαθεί, αν οι αμυνόμενοι δεν στηριχθούν από τους συμμάχους τους.
Εχει η Δύση παραιτηθεί; Εχει εξοικειωθεί με την ιδέα ότι δεν μπορεί να διαχειριστεί ταυτόχρονα δύο μέτωπα – στη Μέση Ανατολή και την Ανατολική Ευρώπη; Μήπως αυτό που λέμε «Δύση» δεν έχει δική του υπόσταση, αλλά είναι ένα ασυνάρτητο άθροισμα εθνικών μικροεγωισμών –από τη Σλοβακία μέχρι το Τέξας– χωρίς αξιακή συνοχή· χωρίς ζωντανή ιστορική ταυτότητα;
Η σιωπή του Ζελένσκι θα μπορούσε να είναι και ο «ήχος» μιας πρώιμης απόγνωσης. Η Βαβέλ των κοντόθωρων δημαγωγών μπορεί σε έντεκα μήνες από τώρα να μοιάζει με φαρσικό προανάκρουσμα της χαριστικής βολής. Μπορεί τον Νοέμβριο του 2024 ο Πούτιν να πανηγυρίζει, επειδή θα έχει (πάλι) στον Λευκό Οίκο τον δικό του άνθρωπο.
