Επιμελημένη η σκηνοθεσία. Το περιβάλλον αποστειρωμένο. Επιβεβλημένη αφωνία στους δημοσιογράφους που παρακολουθούσαν τις δηλώσεις των δύο ηγετών στο Μέγαρο Μαξίμου, δίχως τη δυνατότητα να θέσουν ερωτήσεις, ώστε να αποφευχθεί ο κίνδυνος διαταράξεως του κλίματος. Και όντως καλά πήγαν τα πράγματα. Καλές και χρήσιμες οι υπογραφείσες δεκαπέντε συμφωνίες.
Κάποιοι ανησυχούσαν μήπως ο πρόεδρος της Τουρκίας Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν αποφάσιζε να επιπέσει ως ταύρος εν υαλοπωλείω. Μόνον που ο κ. Ερντογάν είναι κατεξοχήν πολιτικός. Και στην παρούσα φάση, η αντιπαράθεση του Τούρκου προέδρου αφορά την πολιτική των ΗΠΑ, της Γερμανίας και του Ισραήλ στο δράμα των Παλαιστινίων της Γάζας.
Εξ ου και η εκτενής αναφορά του στο μείζον αυτό ζήτημα κατά την τοποθέτησή του μετά τις συνομιλίες του με τον πρωθυπουργό Κυριάκο Μητσοτάκη. Ως ηγέτης της μόνης ισλαμικής χώρας που είναι μέλος του ΝΑΤΟ από το 1952, είχε την υποχρέωση να το κάνει, δοθέντος ότι όλα τα άλλα μέλη της Ατλαντικής Συμμαχίας αντιδρούν «χλιαρά» στις υπερβασίες του Ισραήλ στη Γάζα. Απλώς αγωνιούν για το ενδεχόμενο εκδηλώσεως τρομοκρατικών επιθέσεων.
Ο κ. Μητσοτάκης ανακοίνωσε με ιδιαίτερη ικανοποίηση την υπογραφή «κοινής διακηρύξεως φιλίας και συνεργασίας», 93 χρόνια μετά τη συμφωνία Βενιζέλου – Κεμάλ, που υπέγραψε εκ μέρους του Ατατούρκ ο τότε Τούρκος πρωθυπουργός Ισμέτ Ινονού με τον Ελληνα ομόλογό του Βενιζέλο.
Το κείμενο της κοινής διακηρύξεως «δεν είναι δεσμευτικό» και «δεν παράγει νομικά δικαιώματα». Ο κ. Μητσοτάκης και οι επιτελείς του λησμόνησαν ασφαλώς ότι ο κ. Ερντογάν είχε κατ’ επανάληψη επικρίνει δημοσίως τον Ινονού, τον οποίο μάλιστα είχε χαρακτηρίσει «μεθύστακα», διότι δεν υπερασπίσθηκε τα τουρκικά συμφέροντα. Αλλά αυτά θεωρούνται τυπικότητες εδώ.
Με ιδιαίτερη ικανοποίηση ο κ. Ερντογάν χαιρέτισε το κλείσιμο του καταυλισμού φιλοξενίας του Λαυρίου – κέντρο συνωμοσίας Κούρδων τρομοκρατών κατά την Αγκυρα. Οπως επίσης και την παροχή ετήσιας βίζας επισκέψεως –επταημέρου διαρκείας συνολικώς– Τούρκων πολιτών σε δέκα νησιά του Ανατολικού Αιγαίου, περιλαμβανομένου του Καστελλόριζου. Κυρίως διότι έγινε κατόπιν εγκρίσεως από την Ε.Ε.
Βεβαίως ο κ. Ερντογάν αναφέρθηκε στην τουρκική μειονότητα της Θράκης, όπως συμβαίνει μονίμως επί σειράν ετών. Στην Οθωμανική Αυτοκρατορία δεν αναγνωρίζονταν «μειονότητες», αλλά «μιλλέτ» στη βάση της θρησκείας. Και η ανταλλαγή των πληθυσμών έγινε στη βάση του θρησκεύματος. Μετά την εγκαθίδρυση της εθνικιστικής Τουρκίας τα πράγματα άλλαξαν φυσικά.
Κατά παρέκκλιση των συμφωνηθέντων, ο κ. Μητσοτάκης δευτερολόγησε τονίζοντας ότι η Λωζάννη αναφέρεται στη «μουσουλμανική» μειονότητα. Και ο κ. Ερντογάν έκρινε σκόπιμο να μη δευτερολογήσει και χειροκρότησε θέτοντας τέλος στην παράσταση. Εχει τους λόγους του να μη διαταραχθεί το θετικό κλίμα – απροσδιορίστου διαρκείας.
Τέλος, ο κ. Μητσοτάκης με ιδιαίτερη ικανοποίηση εξέφρασε την πρόθεσή του να επισκεφθεί την Τουρκία πριν από την επίσημη σύνοδο του ΝΑΤΟ στις ΗΠΑ. Και ως ευγενής οικοδεσπότης ο κ. Ερντογάν είπε πως ευχαρίστως θα τον φιλοξενήσει. Εθιμοτυπικές παρεκκλίσεις. Κατά τα άλλα ήμασταν όλοι μια ωραία ατμόσφαιρα. Αναμένουμε με ενδιαφέρον τη συνέχεια.
