«Υπήρχαν μέτρα από πριν». Ο Αριστείδης Καμπανός το είπε απλά. Υπήρχαν μέτρα και προτού δολοφονήσουν, ένα βράδυ έξω από το σπίτι του, τον γιο του. Υπήρξαν και μετά εκείνη την τυφλή δολοφονία, που δεν έγινε στο γήπεδο ούτε καν κοντά, αλλά σε μια γειτονιά, σε μέρα χωρίς αγώνα. Υπάρχουν και τώρα νωπά μέτρα που επιβάλλουν την εφαρμογή των παλαιών.
Μήπως η πολιτεία δεν ξέρει τι να κάνει; Ή, μήπως, ξέρει τι πρέπει να κάνει, αλλά δεν μπορεί;
Το μενού των μέτρων, όπως ξανασερβίρεται με μοχλό πίεσης το κλείσιμο των θυρών, δεν είναι πειραματισμός της κυβέρνησης. Είναι αντιγραφή όσων ήδη εφαρμόζονται παντού στην Ευρώπη. Κάμερες, ηλεκτρονικό εισιτήριο, ταυτότητα οπαδού. Το ποδόσφαιρο έχει μετατραπεί από ανοιχτή αλάνα σε ελεγχόμενο, οργανωμένο –και ακριβό– θέαμα.
Δεν μπορεί πλέον εύκολα κανείς να κρυφτεί στον όχλο. Κι ωστόσο ούτε αυτός ο πανεποπτικός έλεγχος έχει αποτρέψει τα επεισόδια, όχι μόνο στην κοντινή Τουρκία, αλλά και σε χώρες όπως η Γαλλία και η Ολλανδία.
Η απλότητα του ευρωπαϊκού αστυνομικού πρωτοκόλλου.
Το κλισέ λέει ότι η βία που επικαλείται τη μία ή την άλλη φανέλα δεν είναι ζήτημα αστυνομικό. Η φανέλα είναι ταυτότητα. Ιδίως στο περιθώριο των μεγαλουπόλεων, στις λαϊκές γειτονιές, η φανέλα είναι η μόνη –ή τέλος πάντων η πιο ισχυρή– ταυτότητα για χιλιάδες εφήβους και νέους άνδρες, έτοιμους ακόμη και να σκοτώσουν ή να σκοτωθούν γι’ αυτή.
Αυτό όντως δεν είναι πρόβλημα που μπορεί να λύσει η αστυνομία. Αλλά προτού φτάσουμε στην κοινωνιολογία, επείγει η παθολογία. Προτού στείλουμε τους χούλιγκαν στον ψυχαναλυτή, πρέπει να έχουμε εξαντλήσει όλα τα αστυνομικά μέσα. Κι εκεί το ευρωπαϊκό πρωτόκολλο έχει υιοθετηθεί μόνο θεωρητικά (σαν τις πολλές μεταρρυθμίσεις που ψηφίζονται αλλά δεν εφαρμόζονται).
Η αστυνομική αυστηρότητα στους ελέγχους και την επιτήρηση μπορεί να λειτουργήσει ως καίρια αποτροπή, όχι μόνο για τις ίδιες τις πράξεις βίας μέσα στα γήπεδα, αλλά και για τον τρόπο που συγκροτούνται οι εγκληματικές ομάδες που δρουν και έξω από αυτά. Είναι τόσο συγκεκριμένα και απλά τα μέτρα αστυνόμευσης, που αυτόματα προκύπτει το ερώτημα περί πολιτικής βούλησης: γιατί δεν επιμένουν σ’ αυτά τα «επιχειρησιακά»; Γιατί, τέλος πάντων, επιλέγουν να φθείρονται και οι ίδιοι διαρκώς, επωμιζόμενοι το πολιτικό κόστος, κάθε φορά που χύνεται αίμα;
Η κυβέρνηση δεν θα κριθεί από το αν θα καταφέρει να εξαλείψει εντελώς τη βία των συμμοριών με τις ποδοσφαιρικές φανέλες. Εντελώς δεν μπορεί να την εξαφανίσει, γιατί οι ρίζες της πάνε όντως πολύ βαθύτερα από εκεί που μπορούν να φτάσουν οι βραχίονες της καταστολής. Μπορεί όμως τουλάχιστον να εφαρμόσει αυτά που εξαγγέλλει. Και ξαναεξαγγέλλει. Και ξαναεξαγγέλλει.
