Ενα από τα προβλήματα της σύγχρονης τέχνης είναι ότι ουδείς καταλαβαίνει τι θέλουν να πουν οι ποιητές της. Το δεύτερο και χειρότερο πρόβλημα είναι ότι όλοι σημασιοδοτούν τα έργα ανάλογα με τις προκαταλήψεις τους. Κάπως έτσι βρέθηκε απολογούμενη και η γνωστή αλυσίδα καταστημάτων Zara και αναγκάστηκε να αποσύρει την τελευταία της καμπάνια.
Η καμπάνια είχε όλα τα χαρακτηριστικά του μεταμοντέρνου. Εδειχνε λίθους, πλίνθους, κεράμους ατάκτως ερριμμένα. Σε μια φωτογραφία βλέπουμε έναν γερανό (;), ζυγαριά (;) που στη μία πλευρά έχει (πραγματικούς) τσιμεντόλιθους και στην άλλη ένα κουτί με μια κούκλα. Δίπλα της κάτι που μοιάζει με σπασμένο άγαλμα, μια ακέφαλη φιγούρα. Σαν να μην έφταναν όλα αυτά, μέσα στους σπινθηρισμούς της μεγαλοφυούς αυτής τέχνης υπάρχει μια κούκλα, που κρατάει στο ένα της χέρι μια άλλη κούκλα τυλιγμένη σε πλαστικό.
Αυτό ήταν! Για τους φιλοπαλαιστίνιους ακτιβιστές όλο το σκηνικό –δηλαδή τα χαλάσματα, η τυλιγμένη σαν σε σάβανο κούκλα– ειρωνευόταν τα δεινά του λαού της Γάζας. Ξεκίνησαν διαμαρτυρίες και τα μποϊκοτάζ. Ματαίως η επιχείρηση δήλωσε ότι ο σχεδιασμός της καμπάνιας έγινε τον περασμένο Ιούλιο και η φωτογράφιση τον Σεπτέμβριο, πριν από τις θηριωδίες της Χαμάς την 7η Οκτωβρίου και την επέμβαση του Ισραήλ στη Γάζα. Τελικώς η εταιρεία εξέφρασε τη «λύπη της για την παρανόηση» και απέσυρε την καμπάνια.
Τώρα, γιατί αυτό το άναρχο σκηνικό παρέπεμπε στη Γάζα και όχι στην Ουκρανία, είναι ένα μυστήριο. Πώς προέκυψε η ειρωνεία για την ανθρωπιστική καταστροφή στη Γάζα και δεν διαβάστηκε ως καταγγελία των εγκλημάτων της κυβέρνησης Νετανιάχου, είναι το δεύτερο μυστήριο. Το τρίτο πρόβλημα της σύγχρονης τέχνης είναι ότι νοηματοδοτείται από τον πρώτο που θα πει κάτι για το έργο. Σε αυτήν την περίπτωση πρόλαβαν οι φιλοπαλαιστίνιοι. Θα μπορούσαν να διαδηλώνουν οι φιλοϊσραηλινοί διότι το «έργο» (τρομάρα μας!) αναδεικνύει τα δεινά της Γάζας, αλλά δεν αναφέρει το παραμικρό για τη θηριωδία στα κιμπούτς.
Η ελευθερία της έκφρασης δεν απειλείται πλέον μόνο από τα συντεταγμένα κράτη, αλλά και από άτακτους όχλους που στο όνομα της διαμαρτυρίας θέλουν να επιβάλουν το όποιο «δίκιο» τους.
Ισως οι τελευταίοι να μην πρόλαβαν διότι είναι πολύ απασχολημένοι, να ψάχνουν να βρίσκουν και να πολεμούν τον αντισημιτισμό στα αμερικανικά ΑΕΙ. Εκλήθησαν μέχρι και οι πρυτάνεις των μεγαλύτερων πανεπιστημίων να απολογηθούν σε επιτροπή της Βουλής. Πρώτα η πρόεδρος του Χάρβαρντ κατηγορήθηκε διότι «δεν είπε τίποτε όταν μια φιλοπαλαιστινιακή ομάδα φοιτητών έγραψε ανοιχτή επιστολή στην οποία ισχυριζόταν ότι “το Ισραήλ έχει όλη την ευθύνη” για τη βία» (Νew York times, 12.12.2023).
Δεν λείπουν, βεβαίως, οι εκφράσεις αριστερόστροφου αντισημιτισμού. Το σύνθημα «Από το ποτάμι μέχρι τη θάλασσα, ελεύθερη Παλαιστίνη» αμφισβητεί το δικαίωμα του Ισραήλ να υπάρχει, αλλά από αυτό το σύνθημα μέχρι την «έκκληση για γενοκτονία των Εβραίων» που είδε η τσιρλίντερ του Ντόναλντ Τραμπ, Ρεπουμπλικανή βουλευτής Ελίζ Στεφάνικ, απέχει πολύ. Σχεδόν όσο σχεδόν ο αντισημιτισμός από την καταγγελία των εγκλημάτων του ισραηλινού στρατού στη Δυτική Οχθη.
Το πιο περίεργο είναι ότι μπροστάρηδες στον αγώνα κατά του αντισημιτισμού είναι πλέον, σε όλο τον δυτικό κόσμο, οι ακροδεξιοί. Θέλουν να εξιλεωθούν για το ρατσιστικό κατά των Εβραίων παρελθόν τους; Πιστεύουν πλέον ότι μεγαλύτερη απειλή στον δυτικό τρόπο ζωής είναι η ημισέληνος του Ισλάμ, αντί του άστρου του Δαβίδ; Θεωρούν ότι κατέχουν δικαιώματα πνευματικής ιδιοκτησίας στον αντισημιτισμό και δεν θέλουν να τον «κλέψουν» οι μελαψοί Αραβες και οι «άπλυτοι» Αριστεροί; Δεν γνωρίζουμε. Αβυσσος η σκέψη των λαϊκιστών…
Λέγεται ότι «το πρώτο θύμα του πολέμου είναι η αλήθεια». Στην πραγματικότητα, το πρώτο θύμα είναι η ελευθερία της έκφρασης διά της οποίας καταλήγουμε στην αλήθεια. Αυτή δεν απειλείται πλέον μόνο από τα συντεταγμένα κράτη, αλλά και από άτακτους όχλους, που στο όνομα της διαμαρτυρίας θέλουν να επιβάλουν το όποιο «δίκιο» τους.
