Η «απελευθέρωση» έπρεπε να είναι περιοριστική. Το άνοιγμα των πανεπιστημίων πρέπει να υπερβεί το γράμμα του Συντάγματος. Γι’ αυτό και η μεταρρύθμιση που προωθεί ο Κυριάκος Πιερρακάκης ήταν ήδη, από τη σύλληψή της, ένα πολιτικό και θεσμικό ρίσκο. Η διαχείριση αυτού του ρίσκου, λένε, υπαγορεύει και τους σχολαστικούς όρους ίδρυσης μη κρατικών, μη κερδοσκοπικών ΑΕΙ. Απελευθέρωση μεν, αλλά με διπλό προφυλακτικό – με λεπτομερή περιγραφή των προϋποθέσεων από τα χρήματα που πρέπει να καταθέσει ο μη κερδοσκοπικός φορέας ως εγγύηση (μισό εκατομμύριο εγγυητική συν μισό εκατομμύριο για κάθε σχολή) μέχρι τον αριθμό και τα προσόντα του προσωπικού.
Ο συγκεντρωτικός χαρακτήρας της απελευθέρωσης επιβάλλεται για να εξασφαλίσει το εγχείρημα όχι τόσο τη συναίνεση κοινοβουλευτικά, όσο ένα συναινετικό περιβάλλον εξωκοινοβουλευτικά. Αν το κλίμα είναι εχθρικό, θα λειτουργήσει αποθαρρυντικά και για τους επίδοξους «αφιλοκερδείς επενδυτές». Ποιος θα έρθει να βάλει τουλάχιστον δύο εκατομμύρια σε εγγυήσεις –συν τουλάχιστον άλλα τόσα σε υποδομή– χωρίς την προσδοκία κέρδους, για να έχει από πάνω να αντιμετωπίσει ντουντούκες και μολότοφ;
Γίνεται έτσι φανερό ότι η μεταρρύθμιση που χαρακτηρίζεται «ώριμη» δεν μπορεί να επαναπαυθεί στην προ πολλού εμπεδωμένη κοινωνική της αποδοχή (αποδοχή που δεν είχε μπορέσει να συγχρονιστεί με την πολιτική εκπροσώπηση εξαιτίας της αυστηρότητας του Συντάγματος). «Ωριμη» δεν σημαίνει άμοιρη πολιτικού ρίσκου.
Η μεταρρύθμιση είναι ώριμη, αλλά όχι ακίνδυνη.
Η επιτυχία της δεν θα κριθεί μόνο από το εύρος της υπερψήφισής της. Δεν θα κριθεί ούτε από τη συνταγματολογική της στήριξη – που ήδη έχει εξασφαλιστεί, χάρη στις φωνές των πιο έγκριτων «μη Δεξιών» (όπως λέμε «μη κρατικών») συνταγματολόγων. Η επιτυχία θα κριθεί στην πράξη, από το ποια ιδρύματα θα εμφανιστούν για να φορέσουν τη στενή τήβεννο που τους έχει ράψει ο Πιερρακάκης – χωρίς καν να ξέρουν τι κρύβεται στις ραφές, καθώς ακόμη γράφεται και σβήνεται το πατρόν των κριτηρίων για την εισαγωγή φοιτητών.
Καλή η μεταρρυθμιστική ωριμότης. Αν όμως σε ένα χρόνο από σήμερα έχει εμφανιστεί μόνο ένα κυπριακό ίδρυμα –και όχι τα λαμπερά ονόματα που διοχετεύονται στον Τύπο– ποιος θα μπορεί να μιλάει για επιτυχία; Η δυσκολία αυτής της μεταρρύθμισης σε σύγκριση με τις υπόλοιπες, που έχει επιχειρήσει κάθε προκάτοχος του Πιερρακάκη, είναι ότι δεν μπορεί εύκολα να γίνει και να ξεγίνει, αν αποτύχει «επιχειρησιακά». Εκτός από κανονιστική επιδεξιότητα, φαίνεται ότι θα χρειαστεί και ακαδημαϊκή διπλωματία. Θα χρειαστεί ενδεχομένως να διεγερθεί ο πατριωτικός βολονταρισμός ορισμένων παραγόντων προκειμένου να αξιωθεί η μεταρρύθμιση τουλάχιστον ένα βαρύ πανεπιστημιακό brand – περίπου σαν ευεργεσία που θα τη νομιμοποιήσει.
Ο υπουργός έχει δείξει ότι ξέρει την τέχνη των shortcuts. Το πιστοποιεί η προϋπηρεσία του. Ο ίσκιος της παρελθούσης επιτυχίας που τον σημαδεύει.
