Κάτι από τα παλιά θύμιζε η μεταχριστουγεννιάτικη ειδησεογραφία. Τα τροχαία μπήκαν ξανά στη ζωή μας με αφορμή τον θάνατο νέων παιδιών στην άσφαλτο. Δεν έχουμε μεν τους παλιούς τίτλους περί «εκατόμβης θυμάτων» και «Μολώχ της ασφάλτου», αλλά ρέει πολύ αίμα από τα –λόγω των ημερών– φτωχά δελτία ειδήσεων.
Βεβαίως, ο θάνατος ακόμη κι ενός δεκαοκτάχρονου σε μια στροφή είναι μεγάλο κακό και πρέπει να μας ευαισθητοποιήσει. Ομως, για να λιγοστέψει το κακό δεν αρκεί το θλιμμένο ύφος των τηλεπαρουσιαστών και τα γλυκερά λόγια των ρεπόρτερ για «τα παιδιά που χάθηκαν πάνω στο άνθος της ζωής τους». Αυτά είναι χρήσιμα πρωτίστως στις κηδείες. Για να βελτιωθεί η κατάσταση απαιτείται η ψύχραιμη ανάλυση των δεδομένων. Χρειάζεται η στατιστική και όχι οι προσωπικές ιστορίες του στυλ, «εγώ από εμπειρία ξέρω…», ή «ένας γνωστός μού είπε…».
Σύμφωνα, λοιπόν, με τα στοιχεία της Ευρωπαϊκής Επιτροπής η Ελλάδα είναι έβδομη (στους 27) σε ό,τι αφορά τους θανάτους ανά εκατομμύριο από τροχαία δυστυχήματα· 54 στην Ελλάδα, 42 στην Ε.Ε. Τα καλά νέα όμως είναι ότι έχει μεγαλύτερο ρυθμό μείωσης αυτού του δείκτη, σε σχέση με τον μέσο όρο της Ε.Ε. Κατά τη δεκαετία του ’90 θρηνούσαμε κάθε χρόνο περί τους 2.000 νεκρούς· 1.981 το 1990 και 2.229 το 1998. Το 2022 είχαμε 624 νεκρούς. Ολα αυτά δείχνουν ότι πάμε καλύτερα, αλλά ακόμη δεν πάμε καλά.
Φταίει η οδήγηση υπό την επήρεια αλκοόλ; Πολύ. Οι παραβιάσεις του Κώδικα Οδικής Κυκλοφορίας; Πάρα πολύ. Η χρήση κινητού στην οδήγηση; Εξίσου. Η ελλιπής αστυνόμευση; Μάλλον όχι. Το 2018, 25% των Ελλήνων οδηγών απάντησε ότι είχε «τουλάχιστον ένα αλκοτέστ τους περασμένους 12 μήνες» σε σχέση με το 18% των Ευρωπαίων κατά μέσον όρο. Υπάρχουν όμως κάποιοι δείκτες που χρήζουν προσοχής. Μεταξύ 2007-2021 τα τροχαία στις εθνικές οδούς μειώθηκαν κατά 64%, ενώ στις δημοτικές οδούς κατά 23%. Το 2020 στην Ελλάδα το 56% των νεκρών από δυστυχήματα ήταν σε κατοικημένες περιοχές έναντι 38% που ήταν ο μ.ό. της Ε.Ε. των «27». Να σημειώσουμε ότι κατά τη δεκαετία του ’90 οι περισσότεροι από τους 2.000 νεκρούς άφηναν την τελευταία τους πνοή στις εθνικές οδούς.
Οι υποδομές λοιπόν σώζουν ζωές. Οχι εκείνων που πίνουν και βγαίνουν στους δρόμους –ουδείς μπορεί να εμποδίσει κάποιον που πάει να αυτοκτονήσει–, αλλά των υπολοίπων, που κάνουν διαρκώς στραβοτιμονιές για να αποφύγουν τις λακκούβες στους δρόμους των πόλεων, τα σκαμμένα και ουδέποτε καλυφθέντα των εργολάβων, τις παγίδες που βάζουν οι κατασκευαστές των δικτύων «κοινής ωφελείας», όλων αυτών δηλαδή που καταστρέφουν τους φρεσκοφτιαγμένους δρόμους χωρίς να δίνουν λογαριασμό σε κανέναν.
