Οι τελευταίες γενιές φοιτητών και πτυχιούχων έχουν μεγαλώσει, με το όνειρο της μεταπολιτευτικής ευμάρειας να έχει ξεθωριάσει. Εχουν βιώσει οικονομική κρίση, αβεβαιότητα. Παράλληλα, έχουν μάθει στα προγράμματα κινητικότητας που επιτρέπουν τις σπουδές στην Ευρώπη, σε οικονομικά ταξιδιωτικά εισιτήρια, με το Ιντερνετ, ζουν την άνθηση των μέσων κοινωνικής δικτύωσης που επιτρέπουν μια κοσμοπολίτικη ματιά.
Γι’ αυτό και δεν τους αφορά τόσο εάν θα λειτουργήσουν ή όχι μη κερδοσκοπικά ή ιδιωτικά πανεπιστήμια, αλλά το πώς θα πορευτούν εκείνοι μέσα σ’ έναν κόσμο που βρίσκεται στο κινητό τους τηλέφωνο ή έστω τρεις ώρες αεροπορικού ταξιδιού μακριά και ο οποίος συνεχώς αλλάζει.
Για τα ιδιωτικά πανεπιστήμια στην Ελλάδα έχω ακούσει πολλά… κεράσια. Εάν δεν υπάρξει μια σοβαρή μη κερδοσκοπική πρωτοβουλία που να επενδύσει στην εκπαίδευση και την έρευνα της χώρας, κρατώ μικρό καλάθι.
Πλέον ο ακαδημαϊκός χώρος δεν έχει τείχη. Οι σημερινοί πενηντάρηδες –γονείς των νυν φοιτητών– όταν σπουδάζαμε ούτε μπορούσαμε να διανοηθούμε μεταπτυχιακές σπουδές στο εξωτερικό, κοινά προγράμματα ελληνικών και ξένων ΑΕΙ, διπλά πτυχία, ξενόγλωσσες σπουδές στην Ελλάδα. Ούτε βέβαια, ζώντας το μεταπολιτευτικό όνειρο του Δημοσίου, μπορούσαμε να πιστέψουμε στην αξία της τεχνικής και επαγγελματικής εκπαίδευσης. Κάτι που φαίνεται εμφατικά σήμερα.
Πρόσφατα ένας φοιτητής από την Κρακοβία ήλθε, στο πλαίσιο του Εrasmus, σε ελληνικό περιφερειακό πανεπιστήμιο. Στην κουβέντα μας, πίσω από πρόθεση ευγένειας, ήταν διακριτή η αλήθεια των λόγων του για τους καλούς καθηγητές, το κλίμα στο ίδρυμα, τους Ελληνες φοιτητές. Ωστόσο, δεν παρέλειψε να σχολιάσει αρνητικά τα κακοσυντηρημένα, γεμάτα συνθήματα και αφίσες κτίρια. Αλλά δεν είναι αυτή η ουσία, είναι το περίβλημα.
Τα δημόσια ΑΕΙ παράγουν σπουδαίο έργο όταν ανοίγουν τους ορίζοντές τους. Ωστόσο, στον ακαδημαϊκό και τον πολιτικό χώρο συναντάμε ανθρώπους που εντέλει ο κόσμος τους ξεκινάει και καταλήγει στο δικό τους «τιμάριο». Κατανοητό μεν, αλλά εάν δεν αφουγκραστούν τη νέα εποχή κινδυνεύουν να περιθωριοποιηθούν, εγκλωβισμένοι σε μια εσωστρεφή γκρίνια.
Οι μεταρρυθμίσεις δεν γίνονται με μπροστάρηδες όποιους (από όποιες πολιτικές αφετηρίες) κουνούν το χέρι διδακτικά. Αποφασίζονται και υλοποιούνται από όσους αφουγκράζονται την πραγματικότητα, κατανοούν τη συνθετότητά της και οραματίζονται – αρχικά σε προσωπικό και κατόπιν σε πολιτικό επίπεδο.
