Τα δημοσιογραφικά ερωτήματα είναι καταδικασμένα να ξινίζουν. Κανένα τους δεν παλιώνει καλά. Ας πούμε, πέρυσι, στην αυγή του εκλογικού έτους, ρωτούσαμε αν τελικά θα ενεργοποιηθεί η νάρκη της απλής αναλογικής. Αν στο τέλος της διπλής εκλογικής περιπέτειας θα έχουμε αυτοδύναμη κυβέρνηση. Μήπως αναζωπυρωθεί ο «πολιτικός κίνδυνος», που γεννούσε ακόμη τότε επιφυλάξεις στους αξιολογητές της ελληνικής οικονομίας;
Δώδεκα μήνες –και τρεις κάλπες– μετά, οι αγωνίες αυτές προκαλούν μόνο καγχασμό. Ισως το πιο ενδεικτικό της πολιτικής κατάστασης στην οποία έχει περιέλθει η χώρα είναι το τελευταίο καταφύγιο όσων λατρεύουν να μισούν τον Κυριάκο Μητσοτάκη. Το μόνο σενάριο «Μητσοτάκης_τέλος», στο οποίο έχει απομείνει λίγη παραμυθητική αληθοφάνεια, είναι ότι ο πρωθυπουργός θα αναληφθεί, ως διά μαγείας, στο ευρωπαϊκό στερέωμα – για να αδειάσει τον χώρο και τον χρόνο της εσωτερικής πολιτικής.
Ομολογείται έτσι και από την ανάποδη ότι το πολιτικό κεκτημένο που μας κληροδοτεί το 2023 είναι ο καθαρός πολιτικός ορίζοντας. Η σταθερότητα – έννοια που έχει φτάσει να είναι ταυτισμένη με το πολιτικό brand του πρωθυπουργού. Ο Μητσοτάκης φάνηκε σε πρώτη φάση να εκμεταλλεύτηκε το ψυχοπολιτικό υπόβαθρο της χρεοκοπικής δεκαετίας, ευαγγελιζόμενος το τέλος του λαϊκισμού και της αέναης περιπέτειας. Οι μεταρρυθμίσεις που δοκίμασε στην πρώτη του θητεία δεν συνάντησαν κοινωνικές αντιστάσεις κυρίως επειδή απαντούσαν σε υπερώριμα αιτήματα μιας κοινωνίας που είχε κακοπάθει και μάθει.
Ποιος κερδίζει και ποιος χάνει από τις μεταρρυθμίσεις.
Δεν χρειαζόταν να κάψει πολιτικό κεφάλαιο για να περάσει, ας πούμε, τον νόμο που καταργούσε το άσυλο στα πανεπιστήμια – τον πρώτο νόμο που έφερε στη Βουλή το καλοκαίρι του 2019. Αντί να φθείρεται εκείνος από τις «μεταρρυθμίσεις», φθείρονταν οι αντίπαλοί του, που κάθε φορά ετοιμάζονταν να δώσουν μια «μητέρα των μαχών» στον δρόμο· και κάθε φορά βρίσκονταν να δίνουν μάχες οπισθοφυλακής, ασύμπτωτες με τις προτεραιότητες της πλειοψηφίας.
Το ίδιο υπόβαθρο φαίνεται να εκμεταλλεύεται και τώρα ο πρωθυπουργός. Η λίστα διακηρύξεων που περιέλαβε στο πρωτοχρονιάτικο μήνυμά του περιλαμβάνει από χρόνια διαγνωσμένες παθογένειες, στην Υγεία, την εκπαίδευση, στο κράτος, στη Δικαιοσύνη, την προστασία του περιβάλλοντος. Σε κανένα από αυτά τα πεδία δεν φαίνεται πιθανό να βρει σοβαρές πολιτικές αντιστάσεις. Μπορεί μάλιστα να επαναληφθεί το προηγούμενο: Κόστος θα έχουν όσοι καταψηφίζουν τις αλλαγές, και όχι η κυβέρνηση που θα τις προωθεί – ακόμη κι όταν θα τη φέρνουν αντιμέτωπη με ισχυρές μειοψηφίες, της δικής της πολιτικής επιρροής (επαγγελματίες, δικηγόροι, ρασοφόροι, συμβολαιογράφοι).
Σε αυτές τις προς εαυτόν μεταρρυθμίσεις –που στοχεύουν σε εθισμούς τους οποίους και η Ν.Δ. έχει διαχρονικώς υποθάλψει– οι κυβερνητικοί έλεγαν μέχρι τα μέσα του 2023 «υπομονή». «Μη βιάζεστε. Θα έρθει κι αυτό μετά».
Το μετά είναι τώρα.
