Ενα μέρος της κοινωνίας μας, αρκετά ευμέγεθες, βρίσκεται σε πλήρη σύγχυση για τα αποδεκτά όρια των πράξεών του. Πιθανόν αυτή η σύγχυση να είναι σκόπιμη επειδή βολεύει και όχι προϊόν πλάνης. Πρόσφατα, και με τρόπο πολύ συγκεκριμένο, ανέκυψε το πρόβλημα για το πού τελειώνει ο ακτιβισμός και από πού αρχίζει ο τραμπουκισμός. Από πού τελειώνει η σάτιρα και από πού αρχίζει η στοχοποίηση και η παρότρυνση σε πράξεις βίας. Η καταστροφή ενός καταστήματος «για να μην εξευγενιστεί η περιοχή» είναι πράξη ακτιβισμού ή τραμπουκισμού, ποινικά κολάσιμη; Η πρόκληση βλάβης σε μηχάνημα δημοσίου ιδρύματος είναι πράξη ακτιβισμού ή δολιοφθορά με ποινικές και πειθαρχικές συνέπειες; Η επί σκηνής, στο πλαίσιο «καλλιτεχνικής» παράστασης, έμμεση προτροπή σε πράξεις βίας κατά κατονομαζομένων δημοσίων προσώπων τι είναι; Σάτιρα ή στοχοποίηση;
Αυτά τα ερωτήματα δεν απασχολούν μόνον την ελληνική κοινωνία, αλλά όλο τον πολιτισμένο κόσμο, όπου υπάρχει η ελευθερία της έκφρασης και των πολιτικών δραστηριοτήτων. Πιθανόν στην πατρίδα μας το πρόβλημα να είναι εντονότερο, καθώς η ηγεμονία συγκεκριμένων ιδεών έφερε αυτή τη σύγχυση των εννοιών, την οποία βεβαίως πληρώνουμε όλοι. Και ο επιχειρηματίας που είδε το εμπόρευμά του να καταστρέφεται από τις πράξεις των βανδάλων και οι φοιτητές που είδαν τις εξετάσεις να αναβάλλονται από τη δολιοφθορά στον σέρβερ του ΕΚΠΑ και οι κύριοι Γεωργιάδης και Πορτοσάλτε, οι οποίοι αίφνης διαπίστωσαν πως κάποιος καλλιτέχνης ζητούσε να τους βάλουν σε έναν σάκο.
Τα όρια μεταξύ ακτιβισμού και τραμπουκισμού, μεταξύ σάτιρας και στοχοποίησης, για κάποιες συλλογικότητες μπορεί να είναι δυσδιάκριτα, αλλά για τη Δικαιοσύνη είναι καθορισμένα με απόλυτη σαφήνεια.
Ομως, οι ευνομούμενες πολιτείες αυτά τα ζητήματα τα έχουν λυμένα. Τα όρια μεταξύ ακτιβισμού και τραμπουκισμού, μεταξύ σάτιρας και στοχοποίησης, για κάποιες συλλογικότητες μπορεί να είναι δυσδιάκριτα, αλλά για τη Δικαιοσύνη είναι καθορισμένα με απόλυτη σαφήνεια. Οι καταστροφές, οι βανδαλισμοί, οι δολιοφθορές, οι προτροπές σε πράξεις βίας είναι ποινικά κολάσιμες κι έτσι αντιμετωπίζονται. Ουδένα ενδιαφέρουν τα «υψηλά ιδανικά» των παρανομούντων. Αυτό που μετράει είναι αν παραβιάζονται οι κείμενοι νόμοι.
Δεν έχει γίνει αντιληπτό πως η κάθε μορφής ασυλία –ιδεολογική, πολιτική, πειθαρχική, ποινική– που παρέχεται σε όσους συγχέουν αυτές τις έννοιες, διαιρεί τους Ελληνες πολίτες σε δύο κατηγορίες. Σ’ αυτούς που έχουν «υψηλά ιδανικά», δηλαδή σ’ αυτούς που εντάσσουν τις δράσεις τους στην υπηρεσία ενός σκοπού και στους υπολοίπους, τους φουκαράδες, που αν παρανομήσουν πέφτει βαρύς ο πέλεκυς της Δικαιοσύνης. Οι πρώτοι δηλώνουν ακτιβιστές ή καλλιτέχνες και απαλλάσσονται ομοθυμαδόν, αν δε κάποιος εισαγγελέας θεωρήσει σκόπιμο –και κυρίως φρόνιμο– να ασκήσει τα καθήκοντά του, ένας φράκτης προστασίας υψώνεται γύρω από τους τραμπούκους – ακτιβιστές και τους φανατισμένους καλλιτέχνες. Ενα ολόκληρο σύστημα –πολιτικό και μιντιακό– προστατεύει τα παιδιά του.
Τελικά, τα θύματα από όλη αυτή την ιστορία είναι οι κυρ Παντελήδες που βλέπουν τις περιουσίες τους να καταστρέφονται και τα παιδιά τους να χάνουν τις εξεταστικές, για χάρη ενός «υψηλού ιδανικού».
