«Κανένας άνθρωπος δεν μπορεί να εμποδίσει το σκοτεινό πουλί της θλίψης να πετάξει πάνω από το κεφάλι του, αλλά μπορεί να το εμποδίσει να φωλιάσει στο κεφάλι του» (κινεζική παροιμία). Και o Χέμινγουεϊ στο βιβλίο του «Ο γέρος και η θάλασσα» γράφει πως «ο άνθρωπος δεν είναι καμωμένος για να νικιέται. Ο άνθρωπος μπορεί να χαλιέται, μα όχι να νικιέται». Αυτά τα παρηγορητικά λόγια δεν ξέρω αν μπορούν να αποτελέσουν ένα βάλσαμο στον πόνο των γονιών που έχασαν τα παιδιά τους εκείνο το τραγικό βράδυ στα Τέμπη. Δεν γνωρίζω τις αντοχές τους, αν υπάρχουν σε τέτοια τραγικά γεγονότα αντοχές. Υποθέτω –για να μην πω ότι είμαι σίγουρος– πως όχι, δεν υπάρχουν. Ισως να έχουν δίκιο όλοι αυτοί που υποστηρίζουν πως το πένθος το ξεπερνάς όταν βιώνεις καταλυτικά και σε όλη της την έκταση την απώλεια. Και πάλι, αν πρόκειται για τον χαμό του παιδιού τους, οι γονείς δεν θα ξεπεράσουν ποτέ αυτή την απώλεια. Μια τομή θα χωρίζει το πριν και το μετά. Μια αμετάκλητη τομή.
Οι 57 οικογένειες, με το πέρασμα του χρόνου, τον πόνο και το πένθος τα έχουν μετατρέψει σε οργή. Ας αφήσουμε εμείς οι υπόλοιποι στην άκρη συμψηφισμούς, σκοπιμότητες, δίκη προθέσεων.
Συνεπώς, αν κάτι θα πρέπει να διακρίνει τη συμπεριφορά όλων μας απέναντι σε αυτούς τους ανθρώπους, τους γονείς των Τεμπών, είναι η γεμάτη σεβασμό προσέγγιση του πόνου τους. Εμείς δεν μπορούμε να κατανοήσουμε ό,τι βιώνουν εδώ και ένα χρόνο. Το υποψιαζόμαστε, όταν εξαιτίας κάποιου γεγονότος ανακαλούμε στη μνήμη μας εκείνη τη νύκτα. Ομως, αυτές οι 57 οικογένειες, με το πέρασμα του χρόνου, τον πόνο και το πένθος τα έχουν μετατρέψει σε οργή. Δεν μπορούν να δεχτούν –και είναι απολύτως ανθρώπινο- πως έχασαν για πάντα τα παιδιά τους από σωρεία συμπτώσεων, από την ανικανότητα πολλών, ασήμαντων ανθρώπων και τελικά από λάθη και παραλείψεις ενός απρόσωπου συστήματος κρυμμένου μέσα στους δαιδάλους της γραφειοκρατίας, δηλωτικό μιας χρόνιας πολιτικής ανεπάρκειας.
Ας αφήσουμε εμείς οι υπόλοιποι στην άκρη συμψηφισμούς, σκοπιμότητες, δίκη προθέσεων, γιατί αυτοί οι γονείς «ξέρουν αυτά που κανείς δεν μπορεί να ξέρει ή να καταλάβει, αν δεν έχει διαβεί αυτά τα σκοτεινά μονοπάτια της απώλειας».
