Η αυτοκριτική χαρακτηρίζει συνήθως τους απόμαχους της πολιτικής. Μπορούν άφοβα, γιατί δεν υπάρχει κόστος, να παραδεχτούν λάθη τους, να εκμυστηρευθούν πώς σκέφτονταν σε κρίσιμες περιόδους, να προχωρήσουν σε αποκαλύψεις που φωτίζουν γεγονότα. Ως προς το τελευταίο, είθισται οι αποκαλύψεις να γίνονται όταν έχουν εγκαταλείψει τον μάταιο τούτο κόσμο όλοι όσοι θα μπορούσαν να διαψεύσουν ή να επιβεβαιώσουν τη μαρτυρία τους. Πολλά τα παραδείγματα, που αφήνουν ερωτήματα για την αξιοπιστία του εξομολογούμενου.
Μερικές φορές, η αυτοκριτική αποτελεί το βήμα για την υστεροφημία του πολιτικού. Παραδέχεται το λάθος του –είναι τόσο κραυγαλέο, που δεν θα μπορούσε να κάνει αλλιώς– αλλά μέσω της αυτοκριτικής προβάλλει τα ελαφρυντικά του, επιμερίζει τις ευθύνες, προσπαθεί να βελτιώσει την τρωθείσα δημόσια εικόνα του. Κάποιοι πολιτικοί, με λιγότερες ευαισθησίες και περισσότερο κυνισμό, σε ένα αναιμικό «ναι, ήταν λάθος» παραθέτουν ένα σωρό από «αλλά,» που στην ουσία ακυρώνουν την αυτοκριτική τους. Τη μετατρέπουν σε έναν τακτικό ελιγμό.
Κάποιοι πολιτικοί, με λιγότερες ευαισθησίες και περισσότερο κυνισμό, σε ένα αναιμικό «ναι, ήταν λάθος» παραθέτουν ένα σωρό από «αλλά», που στην ουσία ακυρώνουν την αυτοκριτική τους. Τη μετατρέ- πουν σε τακτικό ελιγμό.
Στο συνέδριο της «Καθημερινής» για τον μισό αιώνα της Μεταπολίτευσης, ο κ. Γ. Αλογοσκούφης έκανε μια ξεκάθαρη παραδοχή. Παραδέχτηκε ότι έκανε λάθος όταν μίλησε για τη «θωρακισμένη» ελληνική οικονομία. Γιατί, θα μπορούσε να κάνει αλλιώς; Υστερα λίγο καιρό το έλλειμμα έτρεχε μέσα στο 2009 με 1% τον μήνα. Παραδέχτηκε το αυτονόητο, η αυτοκριτική του αφορούσε το πασιφανές. Σωστό, αλλά θα μπορούσε να μην πει τίποτα ή και να μην παραστεί στο συνέδριο, όπως έκαναν κάποιοι άλλοι. Απουσίες ενοχής. Ο κ. Γ. Αλογοσκούφης θα μπορούσε να πει πολλά, όμως, επειδή εκείνη η περίοδος είναι σχετικά πρόσφατη –σχεδόν όλοι οι πρωταγωνιστές είναι πολιτικά ενεργοί, κατά κάποιον τρόπο– υπάρχουν πολλά κωλύματα πολιτικά, ηθικά, προσωπικά, και αυτό είναι κατανοητό.
Αν ο κ. Γ. Αλογοσκούφης μίλησε αυτοκριτικά, ο Γιώργος Παπανδρέου επέμενε στη δικαίωση της πολιτικής του δημοψηφίσματος. Προφανώς, εκτιμά πως αν διεξαγόταν το δημοψήφισμα –του οποίου το δίλημμα ακόμη και σήμερα ουδείς γνωρίζει– η προσωπική του πορεία και της κυβέρνησής του θα ήταν διαφορετική. Κατά βάσιν έχει δίκιο, διότι αν τελικά διεξαγόταν εκείνο το δημοψήφισμα, ο ίδιος θα είχε εξαϋλωθεί πολιτικά από τότε. Ο Αλ. Τσίπρας, το καλοκαίρι του 2015, έκανε τη σωτήρια για την πατρίδα μας κυβίστηση, διότι ήταν ένας άφθαρτος πολιτικός, με νωπή τη λαϊκή εντολή, απέναντι σε ένα φθαρμένο πολιτικό προσωπικό. Ο Γιώργος Παπανδρέου τον Νοέμβριο του 2011 εξέφραζε ακριβώς αυτό το φθαρμένο πολιτικό προσωπικό και ό,τι και να έκανε, ό,τι και να έλεγε, θα έφερνε τα εντελώς αντίθετα αποτελέσματα. Συνεπώς, επιζητώντας τη δικαίωση για ένα οφθαλμοφανές λάθος, δείχνει πως ακόμη και σήμερα δεν κατάλαβε τι συνέβαινε τότε.
Και ο Αλέξης Τσίπρας; Τα όσα αποκαλυπτικά – αυτοκριτικά είπε για Novartis και τηλεοπτικές άδειες; Ο Αλέξης είναι μία κατηγορία μόνος του και επ’ αυτού προσεχώς.
