Κανείς δεν πιστεύει ότι στην αυριανή συνάντηση Ερντογάν – Μητσοτάκη θα υπάρξει κάποια σοβαρή πρόοδος στα μεγάλα ελληνοτουρκικά προβλήματα που έχουν συσσωρευθεί τα τελευταία 50 χρόνια. Δεν θα υπάρξει λύση ούτε για το «casus belli» ούτε για τις θαλάσσιες ζώνες, την αποστρατιωτικοποίηση των νησιών και τις γεωτρήσεις στο Αιγαίο.
Είναι γεγονός ότι το ελληνοτουρκικό ραντεβού κορυφής δεν απέτρεψε την Αγκυρα να προσθέτει νέα θέματα στις ελληνοτουρκικές διαφορές, είτε με προκλητικές δηλώσεις εναντίον των οικολογικών θαλάσσιων πάρκων στο Αιγαίο που ανακοίνωσε η Αθήνα είτε με την απαράδεκτη μετατροπή της Μονής της Χώρας σε τζαμί.
Αυτό δεν σημαίνει, όμως, ότι το τετ-α-τετ Μητσοτάκη – Ερντογαν έπρεπε να αναβληθεί, όπως πρότειναν κάποιοι θερμοκέφαλοι. Η πραγματοποίηση της συνάντησης ενισχύει την ύφεση στα ελληνοτουρκικά και ευνοεί το κλίμα εμπιστοσύνης που χτίζεται βήμα βήμα μεταξύ των δύο χωρών. Το μεγάλο κέρδος είναι ότι τους τελευταίους 18 μήνες τα τουρκικά μαχητικά δεν βγαίνουν για πτήσεις στο Αιγαίο, με αποτέλεσμα να μην έχουμε παραβιάσεις, υπερπτήσεις και εμπλοκές πάνω από ελληνικά νησιά. Κάτι που δημιουργεί αυτομάτως μια ατμόσφαιρα κατανόησης μεταξύ των δύο πλευρών.
Κι αυτό είναι πολύ σημαντικό, ιδιαίτερα στη σημερινή συγκυρία, όπου δύο πόλεμοι μαίνονται στη γειτονιά μας, τα Βαλκάνια βρίσκονται πάλι σε αναβρασμό και μια σπίθα μπορεί να οδηγήσει στην επέκταση της φωτιάς σε ολόκληρο τον πλανήτη.
Κανείς δεν ξέρει για πόσο θα κρατήσουν αυτά τα «ήρεμα νερά», ωστόσο είναι εμφανές ότι η σημερινή νηνεμία εξυπηρετεί πολιτικά και τις δύο πλευρές. Η Αθήνα κερδίζει χρόνο για να μπορέσει να ενισχυθεί στρατιωτικά (Ραφάλ, Μπελαρά, αντιαεροπορικές ασπίδες και drones). Και η Αγκυρα εμφανίζεται ειρηνόφιλη για να βελτιώσει τις σχέσεις της με την Ουάσιγκτον, που υπήρξαν τεταμένες τα τελευταία χρόνια, και να πείσει το αμερικανικό Κογκρέσο να άρει την απαγόρευση στον εκσυγχρονισμό 80 αεροπλάνων F-16 της αεροπορίας της (από 260 που διαθέτει) και αγορά ακόμη 40 νέων.
Αξίζει να σημειωθεί ότι τα χρόνια της έντασης μεταξύ ΗΠΑ – Τουρκίας λόγω της προσπάθειας του Ερντογάν να τηρήσει στενές σχέσεις και με τη Ρωσία (π.χ. απόκτηση των ρωσικών πυραύλων S-400) και να παίξει ρόλο περιφερειακής δύναμης στην περιοχή, η ελληνική πλευρά βγήκε πολλαπλώς ωφελημένη. Τόσο μέσω της δημιουργίας αμερικανικής βάσης στην Αλεξανδρούπολη για την παράκαμψη των στενών των Δαρδανελλίων, όσο και με την ενίσχυση της αμυντικής συνεργασίας ΗΠΑ – Ελλάδος, που έφερε την έγκριση για αεροσκάφη 5ης γενιάς F-35 τα οποία θα δώσουν το προβάδισμα στους αιθέρες.
Κανείς δεν έχει την ψευδαίσθηση, πάντως, ότι η σημερινή ύφεση στο Αιγαίο –που ελπίζεται να συνεχιστεί και μετά τη συνάντηση Ερντογάν – Μητσοτάκη, για να έχουμε ένα ακόμη ήρεμο καλοκαίρι– θα οδηγήσει σε υποχωρήσεις της Αγκυρας στα εθνικά θέματα. Ούτε όμως σημαίνει ότι ο χρόνος μπορεί να μετράει πάντοτε υπέρ των ελληνικών συμφερόντων.
Ως γνωστόν, η τουρκική οικονομία είναι στις 20 μεγαλύτερες στον κόσμο, ο στρατός της ο δεύτερος μεγαλύτερος στο ΝΑΤΟ, ενώ ο πληθυσμός της το 2050 θα είναι κοντά στα 100 εκατομμύρια – νέοι ηλικιακά ως επί το πλείστον. Η γειτονική χώρα έχει υψηλές φιλοδοξίες και μεγάλο δυναμισμό. Διαθέτει (θα λειτουργεί στο τέλος του έτους) έναν ρωσικής κατασκευής πυρηνικό σταθμό παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας στο Ακούγιου που θα παράγει το 1/4 του ηλεκτρικού ρεύματος της χώρας, ισχυρή βιομηχανία κατασκευής αυτοκινήτων και σημαντικές επιτυχίες στη στρατιωτική βιομηχανία. Το 80% των πολεμικών πλοίων που κατασκευάζει είναι made in Turkey, εξάγει σε 30 χώρες ένα από τα πιο αποτελεσματικά μη επανδρωμένα αεροσκάφη, το γνωστό Baykal, ετοιμάζει το δικό της μαχητικό αεροπλάνο, ενώ παράγει και δικής της τεχνολογίας κατευθυνόμενους πυραύλους.
Για να μπορέσει η Ελλάδα να ακολουθήσει την αυριανή Τουρκία στρατιωτικά και οικονομικά θα πρέπει να χαράξει μία σοβαρή μακροπρόθεσμη πολιτική, που θα μεταμορφώσει τη χώρα σε όλους τους τομείς. Αυτό σημαίνει σημαντικές επενδύσεις στη βιομηχανία της, προσέλκυση ξένων εταιρειών για να στήσουν εργοστάσια παραγωγής στην Ελλάδα, ραγδαία ενίσχυση της χρηματοδότησης της έρευνας και τεχνολογίας, εκσυγχρονισμό και βελτίωση του εκπαιδευτικού συστήματος σε όλες τις βαθμίδες, ενίσχυση της ελληνικής οικογένειας για να ανατρέψει τη φθίνουσα πορεία του δημογραφικού, εισαγωγή εργαζομένων με υψηλά προσόντα από το εξωτερικό, στήριξη της εγχώριας στρατιωτικής βιομηχανίας, ίδρυση πληθώρας νεοφυών επιχειρήσεων υψηλής τεχνολογίας. Μόνο έτσι η Ελλάδα θα μπορέσει να διατηρήσει τη σημερινή εύθραυστη ισορροπία της με την Τουρκία, η οποία, αν δεν δράσουμε εγκαίρως, θα αρχίσει να μας προσπερνάει παντού. Ιδού η Ρόδος…
