Κοιτάω συχνά τις ντάνες από τις εφημερίδες στα περίπτερα. Εφημερίδες που στο τέλος της ημέρας μένουν στα αζήτητα. Τα περιοδικά ελάχιστα σε σχέση με το παρελθόν. Κυρίως περιοδικά για σταυρόλεξα, τηλεόραση και κοσμική κίνηση. Αλλά πόσα περίπτερα σε όλη τη χώρα πουλάνε πλέον Τύπο; Και πόσοι κάτω των 30 ετών θα κατανοούσαν τι σημαίνει «Τύπος»; Υπάρχουν πόλεις με ένα μόνο ή και κανένα σημείο για αθηναϊκές εφημερίδες. Υπάρχουν αθηναϊκές συνοικίες που πρέπει να ψάξεις να βρεις πού πουλάνε εφημερίδες και περιοδικά.
Αυτή η παράμετρος της ελληνικής ζωής που εκπροσωπήθηκε από το περίπτερο φθίνει. Δεν είναι κάτι απλό ή μονοσήμαντο. Η πτωτική πορεία του περιπτέρου όπως αναδύθηκε τον περασμένο αιώνα ως κύτταρο συνοχής της ελληνικής καθημερινότητας αντανακλά μια πολιτιστική μετατόπιση. Τα περίπτερα μειώνονται σε αριθμό, και μεταλλάσσονται σε αυτό που βλέπουμε όλοι. Μικρά καταστήματα όπου σπανίως θα βρει κανείς να αγοράσει κάτι για να διαβάσει.
Μαζί χάθηκε σχεδόν ριζικά και ο αρχιτεκτονικός τύπος του κίτρινου, ξύλινου περίπτερου, ένα θαύμα αισθητικής και εργονομίας. Εκτοπίστηκε από την ελληνική ζωή ως παρωχημένο ενώ ήταν ό,τι οι παλιοί τηλεφωνικοί θάλαμοι στη Βρετανία. Ενα στοιχείο ταυτότητας που γεννά αισθήματα ασφάλειας, οικειότητας και συνέχειας. Ως μινιατούρα το αναπαράγει ευφυώς ο καλλιτέχνης Ανδρέας Finch, αλλά οι πόλεις το έχουν εξορίσει ή μεταλλάξει.
Η κοινωνία έχει μετακινηθεί. Με έκπληξη διάβασα ότι ακόμη και τα αισθηματικά βιβλία τσέπης «Αρλεκιν» διακόπτουν από τον επόμενο μήνα τη διανομή τους στα περίπτερα. Εχει καλλιεργηθεί πλέον ένας τρόπος ζωής όπου η επαφή με ένα αγαπημένο έντυπο, ό,τι κι αν είναι αυτό, έχει διαρραγεί. Δεν υπάρχει πλέον αυτή η ψυχική σύνδεση, που σε περασμένες δεκαετίες ήταν παντοδύναμη και αυτονόητη. Είναι και η απουσία προτύπων. Σπανίως στην Ελλάδα βλέπεις ανθρώπους να διαβάζουν σε δημόσιο χώρο. Σπανίως καλλιεργείται η ιδέα ότι έχεις πάντα ένα βιβλίο ή άλλο έντυπο μαζί σου, για ώρες αναμονής, για ταξίδια και διαδρομές. Σπανίως ακούς ότι το επίπεδο μιας χώρας κρίνεται και από τον αριθμό των αναγνωστών της.
Αλλά το περίπτερο όπως το γνωρίσαμε μας έχει αποχαιρετήσει. Συνδέθηκε με την ανάδυση της αστικής ζωής τον 20ό αιώνα, και για πολλές γενιές ήταν απαραίτητο (για τηλέφωνα, για εφημερίδες, για τσιγάρα… και τα τρία έχουν μεταλλαχθεί). Η σιλουέτα ενός παλιού περιπτέρου θα είναι όμως πάντα σύμβολο, ασχέτως αν θα επιζεί μόνο στις παλιές ελληνικές ταινίες.
