Λίγες ώρες προτού ο πρωθυπουργός ανέβει σε πάνελ συνεδρίου με θέμα την Υγεία, προκειμένου να μιλήσει για την τεχνητή νοημοσύνη, είχε δημοσιευθεί στον Τύπο μια αποκαρδιωτική φωτογραφία από πρόσφατη εφημερία του νοσοκομείου «Γεννηματάς», που έδειχνε ασθενείς να παραδέρνουν σε μια θάλασσα από στριμωγμένα φορεία. Μία μέρα πριν από το συνέδριο, η αστυνομία χρειάστηκε να σπάσει με τροχό τις αλυσίδες που έκλειναν την είσοδο του κτιρίου της Νομικής, προκειμένου να μπει και να απαλλάξει τον χώρο από τους καταληψίες. Εν τω μεταξύ, οι έρευνες και τα στατιστικά στοιχεία σχετικά με την αγορά ακινήτων καταδεικνύουν όλο και συχνότερα και με ολοένα αυξανόμενη βεβαιότητα το ήδη προφανές: με αυτούς τους ρυθμούς, πολύ σύντομα η απόκτηση ακινήτου δεν θα είναι απλώς πολυτέλεια, αλλά πρακτικώς αδύνατη για το μεγαλύτερο μέρος του πληθυσμού. Είναι θεμιτές οι συζητήσεις για την πρόοδο που μπορεί να σημειώσει η χώρα σε πεδία αιχμής; Είναι. Αλλωστε, η τεχνητή νοημοσύνη δεν θα περιμένει να είμαστε έτοιμοι για να εισβάλει στη ζωή μας και να την επηρεάσει. Μήπως όμως θα έπρεπε, πριν υποδυθούμε τους εραστές της καινοτομίας, να σηκώσουμε το χαλί της φυσικής μας νοημοσύνης και να ρίξουμε μια ματιά σε όσα έχουμε σπρώξει από κάτω; Δεν είναι και λίγα.
Δικαιολογίες
Για ό,τι πάει στραβά στη χώρα, η Ν.Δ. έχει πάντα μια καλή δικαιολογία που τάχα υπερβαίνει την κυβερνητική δυνατότητα και επίδοση, και γι’ αυτό δεν μπορεί παρά να αναγάγει το στραβό στη σφαίρα του αναπότρεπτου. Η ακρίβεια είναι εισαγόμενη· τα ίδια και χειρότερα με εμάς περνάνε και οι προηγμένες χώρες. Το καλπάζον real estate του εξευγενισμού και του εκτοπισμού των ντόπιων είναι αποτέλεσμα του ελληνικού success story. Τι να κάνουμε; Οποιος προοδεύει, εξελίσσεται σε πόλο έλξης και ζηλευτό αντικείμενο διεκδίκησης. Το ίδιο ισχύει για τον υπερτουρισμό και το καταστροφικό αποτύπωμά του: αυτός είναι η «βαριά μας βιομηχανία», επομένως πρέπει να τον υπομείνουμε. Και για τους απογοητευτικούς μισθούς υπάρχει δικαιολογία: οι χαμηλόμισθοι ας μην παραπονιούνται πολύ, γιατί είναι λιγότερο χαμηλόμισθοι απ’ ό,τι πέρυσι και, αν οι αυξήσεις δεν έχουν αντίκρισμα στη ζωή τους, γι’ αυτό φταίει η εισαγόμενη ακρίβεια που είδαμε προηγουμένως. Οσο για τα άλλα προβλήματα, η Ν.Δ. μάς παραπέμπει στο νομοθετικό της έργο: Αυξημένη εγκληματικότητα; Φτιάξαμε νέο ποινικό κώδικα, απολαύστε τον. Ανομία στα δημόσια πανεπιστήμια; Φέρνουμε τα μη κρατικά, προτιμήστε εκείνα. Η ζωή είναι εύκολη όταν την αποφεύγεις.
Θρίαμβος του ελάχιστου
Η ιδέα ότι ένα υπαρκτό πρόβλημα εξισορροπείται από ένα ή περισσότερα ξένα δημοσιεύματα περί ελληνικού θαύματος ή από τον έπαινο μερικών τεχνοκρατών μπορεί να λειτουργεί ως επικοινωνιακή άμυνα και παραμυθία, αλλά δεν παράγει ουσιαστικό διορθωτικό αποτέλεσμα. Το πρόβλημα όχι απλώς παραμένει, αλλά εντείνεται και διαρρηγνύει τον κοινωνικό ιστό. Αν δεν έχεις πού να μείνεις, εξακολουθείς να είσαι χωρίς στέγη και μετά τα ενθαρρυντικά λόγια. Αν χρειάζεσαι δάνειο για να πάρεις δάνειο, καταλήγεις να μην το αιτείσαι καν (ξέρει άραγε η κυβέρνηση πόσο υψηλά είναι τα σχετικά διαδικαστικά έξοδα;). Η κυβέρνηση, αντιθέτως, δίνει την εντύπωση ότι περιμένει διαρκώς συγχαρητήρια επειδή δεν κυβερνά από το χείλος του γκρεμού, όπως κυβερνούσε ο ΣΥΡΙΖΑ. Ο πήχυς της είναι τόσο χαμηλά, που θεωρεί επιτυχία την αποφυγή της κατακρήμνισης και ζει την κάθε μέρα σαν ένα μικρό θαύμα. Η Ελλάδα μπαίνει στον δρόμο της ανάπτυξης, αλληλούια!
Αδράνεια
Η έλλειψη πολιτικού ανταγωνισμού είναι ο βασικός λόγος που ο πήχυς δεν ανεβαίνει με τίποτα. Η στατικότητα των συσχετισμών στερεί από την κυβέρνηση το κίνητρο για επώδυνες ρήξεις και μεταρρυθμίσεις, τη διάθεση, δηλαδή, να ρισκάρει και να βγει από τη ζώνη ασφαλείας της. Με τον αδαή Στέφανο Κασσελάκη απορροφημένο από το ομφαλοσκοπικό του περφόρμανς, και τον παλαιοκομματικό Νίκο Ανδρουλάκη στην αφάνεια που του επιβάλλει η έλλειψη πολιτικού ταλέντου, ο Κυριάκος Μητσοτάκης διατηρεί την πολυτέλεια της αδράνειας. Γιατί να διακινδυνεύσει την πρωτοκαθεδρία του αν δεν υπάρχει ανάγκη; Γιατί να δώσει στους εξίσου αδρανείς αντιπάλους του το πλεονέκτημα που θα προκύψει από ενδεχόμενο λάθος του; Καθώς οι εκπρόσωποι του ΠΑΣΟΚ τσακώνονται στις τηλεοπτικές εκπομπές για το αν ο Ανδρέας Παπανδρέου ήταν ή δεν ήταν το καλύτερο πράγμα που συνέβη στην Ελλάδα τη δεκαετία του ’80 και τα στελέχη του ΣΥΡΙΖΑ πασχίζουν να περισώσουν ψιχία πολιτικής αξιοπιστίας, ο Κυριάκος Μητσοτάκης επιδίδεται στην πιο ανέξοδη οικονομία δυνάμεων.
Το δίκιο του απέχοντος
Στις επικείμενες ευρωεκλογές, δεν θα έχει ιδιαίτερο ενδιαφέρον η ανάλυση της συμπεριφοράς όσων προσέλθουν στις κάλπες· αυτή δεν θα αποκλίνει σημαντικά από τα εκλογικά κριτήρια των βουλευτικών εκλογών. Ενδιαφέρον θα έχει κυρίως η επεξεργασία της εκλογικής απαξίωσης: για ποιο λόγο να ενδιαφερθεί για το ευρωπαϊκό γίγνεσθαι ο πολίτης που έχει συνηθίσει στην αδιαφορία των αντιπροσώπων του για το εγχώριο; Ποιος φροντίζει τη γειτονιά του, όταν δεν μπορεί καν να συγυρίσει το δωμάτιό του;
