«Πρόκειται, ίσως, για το βαθύτερο και αρχαιότερο ερώτημα: “Τι συμβαίνει μετά τον θάνατό μας;”» γράφουν οι Χόρχε Τσαμ και Ντάνιελ Ουάιτσον στις «Συχνές ερωτήσεις για το σύμπαν» (Πανεπιστημιακές Εκδόσεις Κρήτης, μτφρ. Νίκος Αποστολόπουλος).
Συνήθως, σχολιάζουν οι δύο συγγραφείς, το θέμα αυτό οι επιστήμονες το αφήνουν «για τους φιλόσοφους και τους μελετητές των θρησκειών».
Οι ίδιοι θέτουν το ερώτημα στην εξής βάση: «Είναι πιθανή η ζωή μετά τον θάνατο με βάση όσα γνωρίζουμε για τους νόμους αυτού του σύμπαντος; (…) Θα πρέπει αρχικά να εξετάσουμε ποιο μέρος μας είναι αυτό που υποτίθεται ότι επιβιώνει», παρατηρούν. Φυσικά, γράφουν ως αυτό που είναι, δηλαδή… φυσικοί. Και στη Φυσική, αυτό που συνιστά την ύπαρξή μας είναι διάταξη των σωματιδίων μας. «Αυτό σημαίνει ότι δεν είμαστε παρά η πληροφορία για το πώς είναι διατεταγμένα αυτά τα σωματίδια, πράγμα που σημαίνει ότι μπορούμε να επιβιώσουμε ακόμη κι αν το σώμα μας πεθάνει. Το μόνο που έχουμε να κάνουμε είναι να αντιγράψουμε αυτή την πληροφορία και να τη βάλουμε να ζήσει κάπου αλλού».
Ωστόσο, πώς διαβάζονται ή αποσπώνται αυτές οι πληροφορίες; Αντιγράφονται όλες οι πληροφορίες ή μέρος τους; Ποια εκδοχή του εαυτού μας συνεχίζει να υπάρχει;
Η Φυσική θέτει πολύ σοβαρά εμπόδια στις διαδικασίες αυτές. Π.χ., «για να αποθηκεύσουμε σήμερα την πληροφορία που κρύβεται σε ένα νύχι του ποδιού μας, θα χρειαζόμασταν όλους τους υπολογιστές που υπάρχουν».
Πέραν αυτών, πού άραγε είναι το «κάπου αλλού;». Η αρχετυπική ιδέα είναι «στον ουρανό». Αλλά σήμερα ξέρουμε έναν άλλο ουρανό από εκείνο της εποχής του Χριστού ή του Μεσαίωνα. Ισως η «άλλη σφαίρα ύπαρξης» να είναι ένα παράλληλο σύμπαν; Αλλά πώς γίνεται η μετάβαση εκεί; Και σε τι συνθήκη θα βρεθούμε; «Θέλουμε τη ΖΩΗ μετά τον θάνατο», γράφουν, «όχι απλά να καθόμαστε αιωνίως παγωμένοι».
Δυστυχώς, «εξ όσων γνωρίζουμε, δεν υπάρχει καμία απόδειξη ότι μόλις πεθαίνουμε συμβαίνει κάτι άλλο εκτός από εντροπία» – δηλαδή φθορά.
Αρα, «άπαξ και πεθάναμε, αυτό που ήμασταν χάνεται για πάντα;». Οχι ακριβώς: η κβαντική πληροφορία δεν μπορεί να καταστραφεί στο σύμπαν. «Αυτό σημαίνει πως όταν πεθαίνει το σώμα μας, ενώ τα σωματίδια από τα οποία αποτελείται χωρίζονται και διασκορπίζονται, η κβαντική πληροφορία γι’ αυτά δεν χάνεται». Μένει ένα ίχνος το οποίο ίσως να μετασχηματίζεται, πάντως δεν θα χαθεί ποτέ. «Θα παραμένει κωδικοποιημένο στην κβαντική κατάσταση του σύμπαντος, σαν αποτύπωμα ή στοιχείο».
Η κατάληξη του κεφαλαίου ενέχει μια κάποια συγκίνηση: «Μια μέρα θα πεθάνετε και εσείς, και θα γίνετε μέρος του συμπαντικού αρχείου. Ενα παλαιό ρητό λέει ότι ζούμε στις καρδιές και στο μυαλό όσων μας γνώριζαν. Σύμφωνα με την κβαντική μηχανική, αυτό δεν είναι απλά αληθές, αλλά μαθηματικό γεγονός».
