Ηταν πράος. Δεν ύψωνε εύκολα τον τόνο της φωνής του. Υπήρχε όμως κάτι που τον θύμωνε πολύ. Ανέλαβε διοικητής της Τράπεζας της Ελλάδος ένα χρόνο πριν από τη χρεοκοπία, ως επιλογή της κυβέρνησης που βρισκόταν στο τιμόνι κατά τη δημοσιονομική εκτροπή. Και θύμωνε πολύ ο Γιώργος Προβόπουλος όταν άκουγε ή διάβαζε ότι εκείνος δεν είχε σημάνει, ως ώφειλε, συναγερμό – ότι δεν είχε προειδοποιήσει δημοσίως πως η ελληνική οικονομία πήγαινε ολοταχώς προς το αδιέξοδο. Θύμωνε ακόμη περισσότερο όταν, χρόνια αργότερα κι ενώ η κρίση δεν είχε ακόμη τελειώσει, διάβαζε διαρροές από παράγοντες της οικονομίας που έλεγαν «εγώ δεν θα γίνω Προβόπουλος». Εννοούσαν ότι οι ίδιοι δεν σκόπευαν να παρακολουθήσουν σιωπηλοί το τρένο να εκτροχιάζεται.
Εκ των υστέρων ήταν πολύ εύκολη αυτή η κριτική. Ηταν πολύ εύκολο να λες το 2015, με τη γνώση που είχε εν τω μεταξύ συσσωρευτεί, τι έπρεπε να είχε ειπωθεί και σε ποιον τόνο το καλοκαίρι του 2009, όταν ακόμη η χώρα ζούσε τον μύθο της. Οταν, δύο ημέρες πριν από τις εκλογές εκείνου του Οκτωβρίου, η κυβέρνηση έστελνε επίσημη ενημέρωση στην Κομισιόν ότι το έλλειμμα της χρονιάς θα έκλεινε στο 6% (ενώ έκλεισε στο 15,4%), τι θα άλλαζε ένα ηχηρό σήμα από τον διοικητή της Τράπεζας της Ελλάδος; Δεν θα τον είχε καταστήσει μέρος της προεκλογικής αντιπαράθεσης; Δεν θα κινδύνευε να κατηγορηθεί ότι προκάλεσε με μια δυσοίωνη δήλωσή του το αποτέλεσμα που προέβλεπε (όπως κατηγορήθηκε αργότερα ο Γιώργος Παπακωνσταντίνου για τη δήλωσή του περί Τιτανικού);
Ο Προβόπουλος επέμενε πάντως ότι είχε προειδοποιήσει, στην αρχή ιδιωτικώς και λίγες ώρες πριν από τις εκλογές και δημοσίως, για την κατάσταση της οικονομίας. Είχε προσπαθήσει να εξηγήσει τον κίνδυνο και στα στελέχη τής τότε αξιωματικής αντιπολίτευσης, που επρόκειτο να αναλάβουν τα ηνία της χώρας. Δεν άλλαξαν, όμως, το πρόγραμμα επεκτατικής πολιτικής με το οποίο διεκδίκησαν και πήραν την εξουσία.
Τι προσφέρει σήμερα η συζήτηση για τη χρεοκοπία.
Τρία χρόνια αργότερα, τον Μάιο του 2012, ο Προβόπουλος βρισκόταν ακόμη στην Τράπεζα της Ελλάδος, σε μια από τις πιο σκοτεινές στιγμές της Μεταπολίτευσης. Είχε εκδηλωθεί ο εκλογικός σεισμός που γκρέμισε το πολιτικό σύστημα του δικομματισμού (ο Καμμένος είχε πάρει 10,6% και το ΠΑΣΟΚ 13%). Τα ΑΤΜ άδειαζαν. Η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα έστελνε «αεροπλανιές» με χαρτονομίσματα. Σε ένα γραφείο, στην Τράπεζα της Ελλάδος, ένας νομικός, μόνος, συνέτασσε προληπτικά την απόφαση για την αναστολή λειτουργίας των τραπεζών.
«Αυτή η συζήτηση μυρίζει μούχλα», έλεγε ο Προβόπουλος όταν τον ρωτούσες για εκείνο το, νωπό ακόμη, παρελθόν. Του μύριζε έτσι γιατί διαισθανόταν ότι η κάθε πλευρά επιχειρούσε τη δική της παρανάγνωση των υποσημειώσεων της ιστορίας, προκειμένου να αντλήσει ψήγματα αυτοδικαίωσης – όχι για να μάθει από τα λάθη της, αλλά για να πλάσει τον ψόγο των άλλων.
Δεκαπέντε χρόνια μετά, η συζήτηση για τη χρεοκοπία δεν πρέπει να αφεθεί στη μούχλα. Πρέπει να μείνει ανοιχτή.
