Να ξοδεύεις δημόσιο χρήμα προς άγραν ψήφων, επιδεινώνοντας ένα πρόβλημα που όφειλες να επιλύσεις και επιδοτώντας την κερδοσκοπία στα ακίνητα εις βάρος των νέων ζευγαριών και των οικονομικά ασθενέστερων κοινωνικών ομάδων, είναι φαινόμενο απεχθές. Αναφέρομαι στο μεγάλο κοινωνικό πρόβλημα της κατοικίας στα καθ’ ημάς, όπου οι δαπάνες στέγασης είναι μακράν οι μεγαλύτερες στην Ευρωπαϊκή Ενωση: απορροφούν το 34,5% του οικογενειακού εισοδήματος έναντι μέσου ευρωπαϊκού όρου 19,6%. Η ουσία του προβλήματος: τα ενοίκια είναι στον ουρανό, γιατί η ζήτηση υπερβαίνει κατά πολύ την προσφορά. Αλλά η κυβέρνηση, αντί να ενισχύσει την προσφορά, βάζει φωτιά στη ζήτηση. Τη λέει «Σπίτι μου» – το σωστό: «Η φούσκα στα σπίτια».
Το πρόβλημα δεν είναι μόνο δικό μας, ταλαιπωρεί όλη την Ευρώπη. Πώς το διαχειρίζονται άλλες ευρωπαϊκές χώρες; Με κοινή –όχι πελατειακή– λογική: Ενισχύουν την προσφορά κατοικιών με προγράμματα κοινωνικής κατοικίας με φθηνά ενοίκια.
Από τους πόρους του δικού της Ταμείου Ανάκαμψης, η Πορτογαλία αποφάσισε να διαθέσει 2,7 δισ. ευρώ σε προγράμματα κοινωνικής κατοικίας, κατασκευάζοντας 26.000 σπίτια. H Ισπανία διαθέτει 1 δισ. ευρώ σε αντίστοιχα προγράμματα για να κατασκευάσει 20.000 κατοικίες. Επίσης 1 δισ. ευρώ ξεχωρίζει η Ιταλία για να κατασκευάσει 10.000 κατοικίες που θα διαθέσει μέσω κοινωνικών προγραμμάτων στέγασης. Αλλοι είναι πιο προχωρημένοι, με πρώτη την Αυστρία, όπου το 24% των κατοικιών σε όλη τη χώρα και το 62% στη Βιέννη είναι κοινωνικές κατοικίες. Κάποιοι άλλοι ακολουθούν, όπως η Ολλανδία με 2,3 εκατ. κοινωνικές κατοικίες, η Γαλλία με 5 εκατ. κοινωνικές κατοικίες κ.ο.κ. Και άλλοι, όπως η Γερμανία, επιβάλλουν επιπλέον μέτρα: π.χ. οι ιδιοκτήτες συγκροτημάτων κατοικιών υποχρεώνονται να διαθέτουν ένα ποσοστό κατοικιών με κοινωνικά προγράμματα.
Στο καθ’ ημάς «γαλατικό χωριό», οι τελευταίοι γραφικοί νεοφιλελεύθεροι της Ευρώπης έκριναν ότι το σωστό είναι να εγκαταλειφθεί κάθε σκέψη για ενίσχυση της προσφοράς και προγράμματα κοινωνικής κατοικίας και ότι, αντιθέτως, το ξύπνιο είναι να δοθούν λεφτά για περαιτέρω ενίσχυση της ζήτησης. Ητοι, κρατικά επιδοτούμενα δάνεια για αγορά κατοικίας! Mοίρασαν σχεδόν 1 δισ. ευρώ σε δάνεια για να αγοραστούν σπίτια ηλικίας τουλάχιστον 15 ετών, σε τιμές που μέσα σε ελάχιστο χρόνο (εξαιτίας της ενίσχυσης της ζήτησης) αυξήθηκαν 50%-80% – και μαζί τους παρέσυραν τα ενοίκια.
Στην άλλη Ευρώπη ενισχύουν την προσφορά με προγράμματα κοινωνικής κατοικίας, στα καθ’ ημάς τονώνουν τη φούσκα τιμών.
Οι ιδιοκτήτες τους έβγαλαν απροσδόκητα κέρδη χωρίς να χρειαστεί καν να τα ανακαινίσουν, ενώ όσοι άντεχαν οικονομικά πήραν το επιδοτούμενο δάνειο και αγόρασαν σπίτι πιστεύοντας ότι έπιασαν ευκαιρία. Και η κυβέρνηση ευχαριστήθηκε τόσο πολύ που είδε όλους τους υποψήφιους ψηφοφόρους / εν δυνάμει «πελάτες» της ικανοποιημένους, ώστε αποφάσισε να τροφοδοτήσει κι άλλο τη ζήτηση: το στοίχημα θα αυξηθεί από το 1 δισ. του α΄ και θα προστεθούν άλλα 2 δισ. για να ενισχύσουν τη ζήτηση και να τονώσουν τη φούσκα τιμών, με το β΄ πρόγραμμα «Σπίτι μου».
Ολα προς άγραν ψήφων; Ο σκοπός ίσως αγιάζει τα μέσα. Ωστε μετά, πανίσχυρη η κυβέρνηση, να συνεχίσει τις μεταρρυθμίσεις και τον δυναμικό εκσυγχρονισμό της χώρας.
