Οργιο και άγχος

2' 11" χρόνος ανάγνωσης

Ο Φίλιπ Γκλας γεννήθηκε το 1937 στη Βαλτιμόρη από γονείς Εβραίους λετονικής καταγωγής. Ο πατέρας του ήταν ιδιοκτήτης δισκάδικου και η μητέρα του βιβλιοθηκάριος.

Οπως γράφει στην αυτοβιογραφία του «Λέξεις χωρίς μουσική» (μτφρ.: Αφροδίτη Γεωργαλιού, εκδ. Ροπή), το κατάστημα του πατέρα του ήταν κάτι σαν σχολείο: εκεί άκουγε με τις ώρες δίσκους.

Στα έξι του μαθαίνει βιολί, στα οκτώ του αρχίζει φλάουτο και κρουστά. Στα δεκαπέντε του συνθέτει ήδη μουσική. Στα δεκαεννιά του μελετάει σύνθεση στην περιώνυμη μουσική σχολή Τζούλιαρντ της Νέας Υόρκης, αφού πρώτα περάσει από το Πανεπιστήμιο του Σικάγου όπου σπουδάζει φιλοσοφία και μαθηματικά.

Μυείται στην τζαζ της δεκαετίας του ’50, ακούει Σένμπεργκ, Μπεργκ, Βέμπερν, Μπάρτοκ, Μπρούκνερ, Αϊβς και Κόπλαντ. Ψάχνει ακόμη να βρει τη δική του φωνή.

Το 1956 βρίσκεται στη Νέα Υόρκη. «Το πρώτο μου σπίτι στη Νέα Υόρκη ήταν στην ουσία ένα μικρό δωμάτιο στον τέταρτο όροφο ενός κτιρίου από ψαμμίτη, στη διασταύρωση 88ης οδού και λεωφόρου Κολόμπους. Το ενοίκιο ήταν έξι δολάρια την εβδομάδα και υπήρχε μέσα ένα μικρό κρεβάτι και μια σιφονιέρα. Απ’ το ταβάνι κρεμόταν ένας γλόμπος για φως».

Αργότερα, στο Παρίσι, θα δοκιμαστεί σκληρά πάνω στη μελέτη της μουσικής κάτω από το άγρυπνο μάτι της Νάντια Μπουλανζέ και θα έρθει σε επαφή με την ινδική μουσική, κυρίως μέσα από το έργο του μεγάλου Ραβί Σανκάρ. «Στόχος μου ήταν να ενσωματώσω και τα τρία στοιχεία –την αρμονία, τη μελωδία και τον ρυθμό– σε μια ενιαία μουσική έκφραση», γράφει.

Ακούω για πολλοστή φορά και για τις ανάγκες τούτων των σημειωμάτων το άλμπουμ «Glassworks», που ο συνθέτης κυκλοφόρησε το 1981. Εχουν προηγηθεί δύο έργα-σταθμοί, η «Μουσική σε 12 μέρη» (1971-74) και η όπερα «Ο Αϊνστάιν στην παραλία» (1975-76), η μεγάλη του συνεργασία με τον σπουδαίο σκηνοθέτη Ρόμπερτ Ουίλσον.

Το «Glassworks», μουσική δωματίου σε έξι μέρη, ήταν το άλμπουμ που κατέστησε γνωστό τον Γκλας σε ένα ευρύτερο κοινό, πέρα από αυτό της αβάν γκαρντ μουσικής και θεατρικής σκηνής.

Ηταν σκόπιμο εκ μέρους του να συνθέσει μια σειρά από αυτόνομα –μα την ίδια στιγμή αλληλοσυνδεόμενα– κομμάτια, όχι μακράς διαρκείας, που αποτελούν ιδανική εισαγωγή στο μουσικό σύμπαν του Γκλας.

Είναι επίσης εδώ όπου ο Γκλας στήνει μελωδικά σχήματα που ασκούν άμεση γοητεία και έλξη: μουσικές και ρυθμοί για μια εποχή γεμάτη αόρατους βομβαρδισμούς, μουσικές που μας μπάζουν βίαια, απότομα σε έναν κόσμο οργιαστικό μα και αγωνιώδη. Είναι μουσική – ταξίδι και μουσική – ατμόσφαιρες.

Σήμερα ο ήχος αυτός είναι πολύ οικείος, τότε όμως ήταν κάτι πρωτόγνωρο. Οπως ομολογεί ο ίδιος στη συλλογή συνεντεύξεων «American Originals», «μερικές φορές λέω ότι για έναν συνθέτη το πρώτο πράγμα είναι να βρει τη φωνή του και το δεύτερο είναι να την ξεφορτωθεί. Κυρίως εγώ προσπαθώ να την ξεφορτωθώ»…

Λάβετε μέρος στη συζήτηση 0 Εγγραφείτε για να διαβάσετε τα σχόλια ή
βρείτε τη συνδρομή που σας ταιριάζει για να σχολιάσετε.
Για να σχολιάσετε, επιλέξτε τη συνδρομή που σας ταιριάζει. Παρακαλούμε σχολιάστε με σεβασμό προς την δημοσιογραφική ομάδα και την κοινότητα της «Κ».
Σχολιάζοντας συμφωνείτε με τους όρους χρήσης.
Εγγραφή Συνδρομή
MHT