Τα καλοκαίρια στην Αθήνα μάς δείχνουν πως πρέπει να αλλάξουμε τρόπο σκέψης. Ο πρόσφατος πρώιμος και έντονος καύσωνας ήταν μια προειδοποίηση ότι πλέον το βίωμα του καλοκαιριού σε αυτήν την πόλη έχει αλλάξει. Από μόνη της αυτή η διαπίστωση γεννά ανησυχία και ανασφάλεια και μας κάνει νοσταλγούς των παλιών καλοκαιριών με τις θερμοκρασίες σπανίως να προσεγγίζουν τους 38-40. Αυτό συνέβαινε βεβαίως, αλλά δεν συνέβαινε κάθε καλοκαίρι με μεγάλη ένταση και υπήρχαν συνεχόμενες μέρες του Ιουλίου με θερμοκρασίες 31-33 βαθμούς. Βεβαίως, τα κυνικά καύματα ανέκαθεν τσουρούφλιζαν την Αθήνα αλλά μετά το πέρασμά τους ερχόταν πάλι το γλυκό καλοκαιράκι. Οι ωραίες βραδιές. Οι χρονιές του 1977 και του 1987 είχαν δείξει ότι οι καύσωνες μπορεί να είναι και έντονοι και φονικοί. Ηταν όμως εξαιρέσεις.
Ποιο θα είναι το μέλλον αυτής της πόλης αν θα έχουμε κάθε μήνα του καλοκαιριού δύο και τρία κύματα καύσωνα; Το ερώτημα θα μας βασανίζει. Αυτό που μπορούμε να κάνουμε είναι να βελτιώσουμε την Αθήνα. Θέμα μείζον και κατά βάση πολιτικό. Είναι και θέμα αντίληψης προσωπικής και κοινωνικής ευθύνης. Το αφόρητο πλέον αθηναϊκό καλοκαίρι είναι ένας καθρέφτης μιας συλλογικής αποτυχίας. Διότι, πέραν της κλιματικής αλλαγής, που αφορά το σύνολο του πλανήτη, το μικροκλίμα στην Αθήνα είναι άρρωστο και ενδεικτικό ενός πολιτισμικού συστήματος. Η Αθήνα έχει ένα πλέγμα αρνητικών χαρακτηριστικών που επιτείνουν το πρόβλημα. Ελλειψη ελεύθερων χώρων, πυκνή δόμηση, ταράτσες με σκληρές επιφάνειες, πολυκατοικίες που αναπνέουν από στενές λωρίδες ελεύθερου αέρα, πολλά αυτοκίνητα και πολίτες που δεν φροντίζουν το μικροκλίμα που τους αφορά.
Μου έκανε εντύπωση ότι στον πρόσφατο μεγάλο καύσωνα δεν πλύθηκε η πόλη από συνεργεία του δήμου. Θα έπρεπε κάθε βράδυ, όλο το καλοκαίρι, το Σύνταγμα, η Ομόνοια και το Μοναστηράκι να πλένονται και να δίνουν μια αίσθηση καθαριότητας, δροσιάς και φροντίδας. Είναι το ελάχιστο.
Αλλά η Αθήνα πρέπει να γίνει θέμα προτεραιότητας για την κυβέρνηση. Το αίσθημα δυσφορίας του αθηναϊκού καλοκαιριού θα επηρεάσει και τον τουρισμό. Η πόλη πρέπει να περάσει σε άλλη κατηγορία. Η γενικευμένη αίσθηση της αφυδάτωσης, της έλλειψης καθαριότητας στα πεζοδρόμια, της ασφυκτικής δόμησης που συνεχίζεται απρόσκοπτα, δεν προμηνύει κάτι θετικό για το μέλλον της πόλης. Πρέπει να ακουστεί καθαρός πολιτικός λόγος για το μέλλον της Αθήνας.
