Τα μεγάλα γεγονότα της εποχής μας, αυτά που συνήθως ζαλίζουν, μπερδεύουν και αποπροσανατολίζουν τον πολύ κόσμο, πρέπει με κάποιον τρόπο να προσγειώνονται ομαλά στη ζωή της καθημερινότητάς μας. Είναι αλήθεια πως η ειδησεογραφία έχει γίνει απωθητική και πως οι γεωπολιτικές μετακινήσεις, όπως και η μετάλλαξη της ευρωπαϊκής κοινωνίας, τρομάζουν τη μεγάλη πλειοψηφία. Εκεί, άλλωστε, έχει αναζητηθεί η αιτία της μετατόπισης της λαϊκής ψήφου προς τα δεξιά.
Η νέα Ευρώπη είναι χωρίς αμφιβολία μια Ευρώπη που δεν έχει καμία σχέση με όσα γνωρίζαμε στις αρχές του αιώνα. Παρότι είχαν από τότε ανιχνευθεί όλα όσα είναι πλέον μέρος μιας γενικευμένης συζήτησης, δεν υπήρχε με ένταση η εκδήλωση αυτής της κόπωσης για όσα έμελλε να συμβολίζουν τα παγκοσμιοποιημένα δίκτυα και οι αλυσιδωτές επιδράσεις τους σε επίπεδο ατομικό, κοινωνικό, εθνικό.
Στην ελληνική κοινωνία υπάρχουν όλα όσα προβληματίζουν διεθνώς. Υπάρχει, δηλαδή, μια γενικευμένη κόπωση αλλά και απογοήτευση. Απόσταση, θα ήταν μια καλύτερη λέξη. Λείπουν, με άλλα λόγια, ο ενθουσιασμός, η ορμή, η πίστη. Χωρίς αυτά τα τρία συστατικά, οι κοινωνίες παραπαίουν ή έστω προχωρούν θρυμματισμένες και κατακερματισμένες εν μέσω μιας μεγάλης και επικίνδυνης ασάφειας. Τα όποια μηνύματα των ηγεσιών φθάνουν στη λαϊκή βάση παραφθαρμένα σε καθεστώς δυσπιστίας και αντίδρασης.
Είναι μια ρευστή κατάσταση. Δύσκολα μπορεί κανείς να προβλέψει πώς θα εκτονωθεί ή θα μεταλλαχθεί αυτή η συνθήκη όσο θα εμφανίζεται απών ο κρίκος που ενώνει μεγάλα στρώματα του πληθυσμού με τον πολιτικό κόσμο. Εκατομμύρια πολίτες στην Ευρώπη δεν μπορούν με σαφήνεια να περιγράψουν την κοινωνία που τους περιβάλλει. Αδυνατούν να εκφράσουν τι ακριβώς τους φοβίζει, αλλά είναι βέβαιον πως ό,τι ορίζει την καθημερινότητά τους συνοδεύεται από αισθήματα ανασφάλειας και αβεβαιότητας.
Είναι ίσως η πιο μεγάλη πρόκληση της Ευρώπης. Να βρεθεί ένας βηματισμός μέσα σε συνθήκες κοινωνικού κατακερματισμού. Υπάρχουν εκατομμύρια πολίτες που αναζητούν ματαίως σταθερές αναφορές στις κοινωνίες μέσα στις οποίες μεγάλωσαν. Αυτή η απουσία μιας ιδέας του ανήκειν εγείρει και όλα τα ζητήματα ταυτότητας, που συχνά εκτονώνονται σε συμπεριφορές είτε εσωστρέφειας είτε επιθετικότητας. Γεννώνται επιπλέον τάσεις εκδικητικότητας, αυτοκαταστροφής και παραλογισμού. Ο κοινός νους δεν βρίσκει εύκολα ακροατήριο.
Είναι σχεδόν βέβαιο πως η ελληνική κοινωνία μεταλλάσσεται και αυτή με τη δύναμη των υπογείων ρευμάτων. Υπάρχει πάντα η ελπίδα πως το κοινό καλό θα διακρίνεται ως προτεραιότητα.
