Η έκβαση των βουλευτικών εκλογών στη Γαλλία θα επηρεάσει πολύ περισσότερο το παρόν ή το μέλλον της Ευρώπης από όσο οι ευρωεκλογές. Καλώς ή κακώς, η Ευρώπη παραμένει μια ένωση κρατών-εθνών που είναι και δικό της δημιούργημα. Το κράτος-έθνος είναι συστατικό στοιχείο του ευρωπαϊκού πολιτισμού. Απ’ αυτό γεννήθηκε η Μεγάλη Ιδέα της ένωσης, και όσες υπερβάσεις κι αν έχουν γίνει δεν έχει ξεπεραστεί. Ολες οι υπόλοιπες διχοτομίες, όπως δεξιά κι αριστερά, έπονται. Ο Γάλλος αισθάνεται κατ’ αρχάς Γάλλος και μετά Ευρωπαίος. Είναι μια ταυτότητα που διατρέχει όλη του την ύπαρξη, από τα βρωμερά αν και υπέροχα τυριά του ώς τη μεγάλη ιστορία του. Θυμάται το Αζενκούρ, όπως θυμάται και το Βατερλώ ή ακόμη και τη μάχη στο Πουατιέ, όπου ο Κάρολος Μαρτέλ σταμάτησε την επέλαση του χαλιφάτου στην ευρωπαϊκή ήπειρο. Επειδή είμαστε Ελληνες δεν πρέπει να μας ξενίζουν τα ιστορικά άλματα και οι ταυτίσεις. Οταν μας ζητούν ταυτότητα, προηγείται το Ελληνας από το Ευρωπαίος. Δεν σκέφτομαι τον εαυτό μου ως απόγονο του Καρλομάγνου. Τον σκέφτομαι ως απόγονο του Παλαιολόγου, του Μεγάλου Αλεξάνδρου ή του Περικλή. Δεν είναι απαραιτήτως κακό.
Ο Ντομινίκ ντε Βιλπέν, υπουργός Εξωτερικών του Σιράκ, όταν μίλησε στη Γ.Σ. του ΟΗΕ το 2003, για να εξηγήσει γιατί η Γαλλία αντιτίθεται στην επίθεση στο Ιράκ, είχε πει ότι εκπροσωπεί ένα έθνος με μεγάλη Ιστορία. O Αγγλος ομόλογός του, που υποστήριζε την επέμβαση του Μπους στο Ιράκ, του είχε απαντήσει ότι και αυτός εκπροσωπεί ένα έθνος με μεγάλη Ιστορία. Το ίδιο θα μπορούσε να πει και ο Ισπανός, ο Ιταλός ή ο Ελληνας. Η Ευρώπη είναι ένα υφαντό από έθνη-κράτη τα οποία δεν έχουν μόνο μεγάλη Ιστορία. Χάρη σ’ αυτήν την Ιστορία τους έχουν βρει τη θέση τους στο παρόν.
Η άνοδος της ριζοσπαστικής Δεξιάς στη Γαλλία έχει να κάνει κατ’ αρχήν με την ταύτιση του πληθυσμού με την Ιστορία του. Το πρόβλημα είναι ταυτοτικό. Η ευρωπαϊκή Γαλλία την οποία επεξεργάζεται ο Μακρόν περιφρονεί την ταυτότητά τους ή, στη χειρότερη περίπτωση, την εξισώνει με όσους έχουν μεν ίσα δικαιώματα αλλά δεν μοιράζονται την ίδια Ιστορία. Απ’ αυτήν την άποψη, η Γαλλία εκφράζει μιαν ανησυχία που διατρέχει όλη την Ευρώπη. Και επειδή στην ιεραρχία των εθνών-κρατών μοιράζεται την πρωτοκαθεδρία με τη Γερμανία μετά την αποχώρηση της Αγγλίας, η πορεία της κατευθύνει όλη την υπόλοιπη Ενωση.
Το πιθανότερο είναι ότι το κόμμα της Λεπέν θα τερματίσει πρώτο στον σημερινό πρώτο γύρο. Υπάρχει και ο δεύτερος την επόμενη Κυριακή. Οι δημοσκοπήσεις τη φέρνουν πάλι πρώτη, χωρίς όμως να της δίνουν την απαραίτητη πλειοψηφία για να σχηματίσει αυτοδύναμη κυβέρνηση. Η ίδια μόλις χθες δήλωσε ότι θα σταματήσει τη στρατιωτική βοήθεια στην Ουκρανία, αφού είχε προκαλέσει τον Μακρόν λέγοντας πως ο πρόεδρος είναι συμβολικός αρχηγός του στρατού.
Υπάρχει εμπειρία συγκατοίκησης στη Γαλλία. Ο Μιτεράν με τον Σιράκ. Μόνο που και οι δύο ήταν ευρωπαϊστές και η Ευρώπη τότε κοιμόταν τον ύπνο του δικαίου. Πίστευε ακόμη ότι το μέλλον της εξαρτάται απ’ τις προδιαγραφές για τα αντιβιοτικά ή τα λίτρα του νερού που καταναλώνει ένα καζανάκι. Είχε αφήσει πίσω της τα ερείπια του Β΄ Παγκοσμίου και ο αντίπαλός της, η Σοβιετική Αυτοκρατορία, είχε καταρρεύσει. Καμία πολιτική δύναμη στην Ιστορία δεν συγκροτήθηκε χωρίς κάποιον αντίπαλο. Ηταν η Αμερική; Σίγουρα όχι. Ηταν η Ρωσία; Η διαλυμένη αυτοκρατορία δεν αποτελούσε κίνδυνο. Η Κίνα ήταν πολύ μακρινή και η Ευρώπη είχε αφήσει τη διαχείρισή της στην Αμερική.
Ο πιο πρόχειρος αντίπαλος ήταν ο εσωτερικός εχθρός. Η εθνικιστική Ακροδεξιά, η ξενοφοβία, η ισλαμοφοβία, ο ρατσισμός. Ο κυρίαρχος ευρωπαϊσμός οργάνωσε το ιδεολογικό του μέτωπο αγνοώντας το γεγονός ότι για μεγάλες μερίδες των κοινωνιών η ξενοφοβία και η ισλαμοφοβία δεν ήταν απλά ιδεολογήματα. Ηταν και είναι αντιδράσεις πληθυσμών που παραμένουν προσκολλημένοι στην εθνική τους ταυτότητα, πάνω στην οποία χτίστηκε το ευρωπαϊκό οικοδόμημα.
Η Γαλλία δεν αποκλείεται να βυθιστεί σε μια πολιτική κρίση διαρκείας. Η οποία θα επηρεάσει καταλυτικά την Ευρώπη. Αν μάλιστα συνυπολογίσουμε και την προοπτική εκλογής Τραμπ, τότε μπορούμε να συμπεράνουμε ότι σε μερικούς μήνες από σήμερα ο κόσμος δεν θα είναι ίδιος. Και όμως, επειδή παραμένω ευρωπαϊστής, συνεχίζω να ελπίζω. Η Ευρώπη ξαναγεννιόταν πάντα μέσα από τις κρίσεις της. Δεκαετίες τώρα, δεν είχε ζήσει καμιά υπαρξιακή κρίση. Τη ζει τώρα. Ελπίζω να υπάρξουν οι δυνάμεις, όχι απαραιτήτως πολιτικές, που θα την οδηγήσουν στην αναγέννησή της.
