Εχουν εγκατασταθεί στην κορυφή των ειδήσεων, σε δραματική επανάληψη, σαν το έργο που παίζεται και ξαναπαίζεται προκαλώντας την ίδια πάντοτε αγωνία. Οι πυρκαγιές εξελίσσονται σε καθημερινό θερινό όλεθρο λόγω –το λέμε και το ξαναλέμε– της κλιματικής κρίσης, του τρόπου που παράγουμε, που μετακινούμαστε, που διαχειριζόμαστε τη γη, που χτίζουμε, που ζούμε. Ομως, δεν κάνουμε αρκετά για τις αιτίες του, τις αφορμές, τις οχυρώσεις εναντίον του, το μετά της ανάκαμψης. Παρά τις συντριπτικές αναλογίες των ατυχιών μας.
Η συζήτηση ατέρμονη. Από την επανάληψη, η θεωρία για τη σωτηρία ηχεί σαν κοινοτοπία. Εχουμε απομνημονεύσει όλα τα «θα» της πρόληψης, τους τύπους των 88 εναέριων μέσων πυρόσβεσης, την εμβέλεια των 3.500 πυροσβεστικών οχημάτων, των 25 drones που εποπτεύουν την Αττική, των 650 δασοκομάντος των ΕΜΟΔΕ. Tα παράπονα μετά την πυρκαγιά, όταν όλοι βάλλουν εναντίον όλων τον λίθο, καταλήγουν στη στερεοτυπική πικρή διαπίστωση της εγγενούς ανεπάρκειάς μας, που παρά ταύτα δεν τροποποιεί στάσεις και συμπεριφορές. Ανακυκλώνει το δράμα στο ίδιο αδιέξοδο πεδίο των ελλειμματικών μηχανισμών, που θα είναι πάντα ελλιπείς αν δεν κατανοηθεί πλήρως το μεγα-πρόβλημα και δεν εκπαιδευτούν αναλόγως επιτελικοί και κοινό. Σίγουρα επείγουν, π.χ., οι μελέτες διαχείρισης των δασών, η πρόσληψη δασολόγων, η αποτίμηση των καθαρισμών Antinero από ιδιώτες, η αξιολόγηση των μεγάλων πυρκαγιών, όμως χρειάζεται και ξήλωμα νοοτροπίας.
Ισως η συνειδητοποίηση μιας αόρατης παραμέτρου, της επίπτωσης των πυρκαγιών στην υγεία ανθρώπων που βρίσκονται μίλια μακριά από τις εστίες, να λειτουργούσε ως ξυπνητήρι για αλλαγή πορείας. Εκείνο που διαφεύγει παντελώς από αρμοδίους είναι η προστασία του πληθυσμού, κυρίως του ευάλωτου –μωρά, παιδιά, έγκυοι, πάσχοντες, ηλικιωμένοι– από τον καπνό της πυρκαγιάς. Βρισκόμαστε πολύ μακριά από τη διαχείριση της έκθεσης στα φονικά σωματίδια. Πώς; Με συστήματα προειδοποίησης, ο μηχανισμός υπάρχει (υπηρεσία παρακολούθησης ατμόσφαιρας Copernicus) και εκπονημένα αλλού σχέδια προστασίας: διανομή συσκευών καθαρισμού αέρα σε ευάλωτα νοικοκυριά, πρόσβαση σε καταφύγια καθαρού αέρα, προστασία των εργαζομένων σε εξωτερικούς χώρους με δωρεάν παροχή μασκών N95.
Είμαστε αθωράκιστοι ακόμη κι όταν δεν καιγόμαστε. Οι πυρκαγιές επηρεάζουν μεγαλύτερους πληθυσμούς από τους πληγέντες, ροκανίζουν κοινούς πυλώνες ζωής, επιταχύνοντας τον κατα-στροφικό κλιματικό φαύλο κύκλο. Με ευθύνη όλων μας.
