Το υπνοδωμάτιο αποπνέει μεγάλη φτώχεια αλλά, με τον τρόπο της, νοικοκυρεμένη. Είναι νωρίς το πρωί, ο σύζυγος ανακάθεται στο κρεβάτι, δίπλα η γυναίκα του με λευκή νυχτικιά ανοίγει τα μάτια της, κάπως ταραγμένη, «καλημέρα, Ιβά», του λέει χαμηλόφωνα. Εκείνος την κοιτάει και αντί άλλης απάντησης της ρίχνει μια γερή ξανάστροφη στο πρόσωπο. Μουσική. Σηκώνονται και οι δυο, εκείνη βουρτσίζει κάπως τα μαλλιά της αμίλητη, διώχνει ένα ποντικάκι κάτω από το κρεβάτι, ενώ ακούγεται ένα δημοφιλές ιταλικό τραγούδι που υμνεί την άνοιξη, τα λουλούδια και τον έρωτα. Η Ντέλια (όπως λένε τη γυναίκα) αλλάζει πίσω από το παραβάν για να ντυθεί νοικοκυρά με μανταρισμένα ρούχα, ανοίγει τα παράθυρα του υπογείου στο οποίο μένουν για να υποδεχθεί τη μέρα και κατευθύνεται στην κουζίνα να ετοιμάσει με επιμέλεια το πρωινό της 5μελούς οικογένειας. Δύο αγόρια γύρω στα 10-12 και μια νεαρή κοπέλα, που τη σταμάτησαν από το γυμνάσιο (είναι κορίτσι) για να μάθει καμιά τέχνη και να συνεισφέρει στην οικονομία του σπιτιού. Α, και ένας γέρος, δύστροπος, κατάκοιτος πεθερός, στο μέσα δωμάτιο, απαιτεί κι αυτός τη φροντίδα του.
Ρώμη 1946, χρονιά που η δημοκρατία στην Ιταλία αναγεννιέται ύστερα από πολλά χρόνια φασιστικής διακυβέρνησης. Επίσης, ο ιταλικός νεορεαλισμός γίνεται παγκοσμίως γνωστός με το «Ρώμη, ανοχύρωτη πόλη» του Ρομπέρτο Ροσελίνι. Αυτή είναι η εποχή που η Ιταλίδα σκηνοθέτις (και γνωστή ως ηθοποιός) Πάολα Κορτελέζι επιλέγει για να τοποθετήσει τη δράση της ταινίας της «Πάντα υπάρχει το αύριο». Στην Ελλάδα θα αρχίσει να προβάλλεται από την ερχόμενη Πέμπτη αλλά στην Ιταλία ξεπέρασε ήδη τα 5,5 εκατ. εισιτήρια.
Η Πάολα Κορτελέζι «συναντάει» τον Αλφόνσο Κουαρόν, με μια ωδή στη γυναικεία φύση. Γυναίκες εκ πρώτης όψεως παραδομένες στη μοίρα τους, υποτιμημένες, αλλά δυνατές και ανθεκτικές.
Ασπρόμαυρη παραγωγή, κομεντί, καταγράφεται ως φόρος τιμής στις νεορεαλιστικές ταινίες της εποχής, αλλά προφανώς δεν είναι ο vintage χαρακτήρας της που συγκίνησε τόσο πολύ το κοινό και την ανέδειξε σε μεγάλη επιτυχία. Είναι το δράμα όπως το χειρίζεται η Κορτελέζι, χορογραφώντας (κυριολεκτικά) σκηνές βίας, μπολιάζοντας με χιούμορ και σαρκασμό την αδυναμία των γυναικών σε μια κοινωνία που γνωρίζει αλλά σιωπά γιατί έτσι έχει «μάθει». Ο σύζυγος είναι κακοποιητής, χτυπάει και ταπεινώνει αλύπητα, η Ντέλια, μια γυναίκα καθ’ όλα άξια και δυναμική, το θεωρεί σχεδόν «κανονικό», έως τη στιγμή που έρχεται, στο τέλος, η ανατροπή. Απρόσμενη. Η κόρη της, που δυσφορεί, απελπίζεται και απαξιώνει την παθητική στάση της μητέρας της, θα ακολουθήσει άραγε τη μοίρα της ή κάτι αλλάζει;
Η ταινία θα μπορούσε να είναι –αλλά δεν είναι– ένα φεμινιστικό μανιφέστο, ένα φιλμ προπαγάνδας. Οι ιστορίες της Κορτελέζι είναι «μεταγραμμένες» αφηγήσεις από τις γιαγιάδες της. Σε συνεντεύξεις της υποστηρίζει ότι ήθελε οι νέες γενιές (μαζί και η 10χρονη κόρη της) να μη θεωρούν δεδομένα τα γυναικεία δικαιώματα που κατακτήθηκαν –και στην Ιταλία– με πολλές θυσίες. Να ξέρουν ότι χρειάζονται πάντα προστασία και επαγρύπνηση.
Πριν από έξι χρόνια παρακολουθήσαμε το πολυβραβευμένο «Ρόμα» του Αλφόνσο Κουαρόν. Μια επίσης ασπρόμαυρη ταινία, τις αναμνήσεις του σκηνοθέτη από το Μέξικο Σίτι των αρχών του ’70, από τη γειτονιά του που λεγόταν Ρόμα. Γυρισμένη σε σινεμασκόπ, δικής του έμπνευσης, ψηφιακό, με υποβλητική και –εκτυφλωτική– χρήση του φωτός που ψυχογραφούσε πρόσωπα και καταστάσεις, ήταν σαν να επανεφεύρισκε τον νεορεαλισμό. Πάνω απ’ όλα, όμως, η ταινία του ήταν μια ωδή στη γυναικεία φύση, στη δύναμη, στην προσαρμοστικότητά της. Γυναίκες εκ πρώτης όψεως παραδομένες στη μοίρα τους, υποτιμημένες αλλά ανθεκτικές. Επιβίωναν με αυτήν την, κάποτε σπαρακτική, ήσυχη αξιοπρέπεια. Εδώ, στα δικά μου μάτια, η Κορτελέζι «συναντάει» τον Κουαρόν. «Ο,τι και να σου πουν, εμείς οι γυναίκες είμαστε πάντα μόνες», λέει μία από τις ηρωίδες στο «Ρόμα». Για να απαντήσει η Ντέλια: «Πάντα υπάρχει το αύριο».
