Σε μια εποχή που οι νεοελληνικές σπουδές στο εξωτερικό διέρχονται σοβαρή κρίση, η περίπτωση του Καταλανικού Συνδέσμου Νεοελληνιστών (Associacio Catalana de Neohellenistes – ACNHE) αποτελεί έναν φωτεινό φάρο, που, αν και μετράει μόλις 18 χρόνια ζωής, το έργο που έχει παραγάγει είναι ιδιαίτερα σημαντικό. Στο πλαίσιο μιας σειράς ομιλιών με τίτλο «Οι γλώσσες των Ελλήνων», είχα την τιμή και τη χαρά, ως προσκεκλημένη ομιλήτρια για τα ελληνικά της Καλαβρίας, να γνωρίσω από κοντά τους ανθρώπους του Συνδέσμου και το έργο τους. Δημιουργήθηκε το 2006 με σκοπό να κάνει γνωστή στην Καταλωνία τη λογοτεχνία και τον πολιτισμό της σύγχρονης Ελλάδας. Από τα πλέον δραστήρια μέλη του, οι Jaume Almirall Sardà (πρώην καθηγητής στο Πανεπιστήμιο της Βαρκελώνης), Rubén Montañés Gómez (καθηγητής στο Πανεπιστήμιο Jaume Ι στην πόλη Castello de la Plana) και Pau Sabate Marques (μεταφραστής και διερμηνέας ελληνικών) καλλιεργούν με ζήλο τα ελληνικά γράμματα σε αυτήν την πλευρά της Ιβηρικής Χερσονήσου. Ο εν λόγω Σύνδεσμος έχει την επίσημη έδρα του στο Πανεπιστήμιο Jaume Ι, στην πόλη Castello de la Plana (Βαλενσιανική Κοινότητα) και οι περισσότερες δραστηριότητές του γίνονται στη Βαρκελώνη. Ο Σύνδεσμος μέσα από ποικίλες δράσεις (μελέτες, δημοσιεύσεις, σεμινάρια, διαλέξεις, μεταφράσεις, συναυλίες με μελοποιημένη ποίηση) έχει να επιδείξει σοβαρό και πολυσχιδές έργο: αφιερώματα σε Παπαδιαμάντη, Καβάφη, Σεφέρη, Ροΐδη, Ρίτσο, Ιορδανίδου, Καββαδία, Δημουλά, Μάρκαρη και άλλους, σε Καταλανούς περιηγητές στην Ελλάδα τον 19ο αι., σε ζωγράφους του ρομαντισμού, στους Εβραίους Ρωμανιώτες κ.ά. Σημαντικό μέσο διάδοσης της ελληνικής λογοτεχνίας, αλλά και των δράσεων του Συνδέσμου, είναι η ετήσια ψηφιακή έκδοση του περιοδικού «Αέρηδες» – Torre dels Vents. Συνεργάζεται στενά με την Επίσημη Σχολή Γλωσσών της Βαρκελώνης (Drassanes) και με πανεπιστήμια όπου διδάσκονται τα νέα ελληνικά. Παρά την πλούσια δράση του, με δυσκολία αντεπεξέρχεται σε ανάγκες οικονομικής φύσεως, όπως πολλοί ανάλογοι φορείς. Η χρηματοδότηση παραμένει το πιο σοβαρό πρόβλημα, δεδομένης και της καταλανικής ταυτότητάς του, σύμφωνα με τoυς Jaume και Rubén, πρόεδρο και αντιπρόεδρο αντίστοιχα. Ιδιαίτερα γόνιμη υπήρξε η περίοδος συνεργασίας με το Εθνικό Κέντρο Βιβλίου. Σημαντικές είναι οι επαφές με ανθρώπους των γραμμάτων και των τεχνών στην Ελλάδας, οι οποίοι λειτουργούν ως δίαυλοι επικοινωνίας ανάμεσα στις δύο πλευρές. Ιδιαίτερης σημασίας ως προς αυτό, τα τελευταία χρόνια, υπήρξε η συμβολή του Καταλανού Eusebi Ayensa, καθηγητή Ελληνικής Φιλολογίας, συγγραφέα και μεταφραστή, όταν ήταν διευθυντής στο Ινστιτούτο Θερβάντες της Αθήνας (2007-2012). Οι άφθονοι καρποί εκείνων των χρόνων έχουν συγκεντρωθεί στο βιβλίο του «Ενας Καταλανός στην Ελλάδα. Μια ματιά σε μια κοινή ιστορία», του 2022. Την προσέγγιση αυτής της κοινής ιστορίας σε διάφορους τομείς των γραμμάτων και των τεχνών καλλιεργεί με πάθος ο Καταλανικός Σύνδεσμος Νεοελληνιστών και αξίζει τη στήριξη και συμπαράσταση όλων μας.
*H κ. Χριστίνα Πετροπούλου είναι κοινωνική ανθρωπολόγος και διδάσκει στο Πάντειο Πανεπιστήμιο.
