Η διαμάχη για την εκλογή του προέδρου των Ηνωμένων Πολιτειών παρουσιάζεται σε λάθος διάσταση, ως μονομαχία μεταξύ δύο ανδρών. Μια σύγχρονη εκδοχή της «Μονομαχίας στο Ελ Πάσο» μπορεί να ικανοποιεί την ανάγκη να απλοποιούμε τα πράγματα, για να μπορέσουμε να τα κατανοήσουμε. Ομως, στην επιλογή του προέδρου των ΗΠΑ, η πολυπλοκότητα είναι η ουσία της υπόθεσης. Ο χαρακτήρας, η ικανότητα, το επιτελείο, τα πεπραγμένα και το πρόγραμμα των υποψηφίων παίζουν σημαντικό ρόλο στη διαμόρφωση της επιλογής των ψηφοφόρων. Η αρχή της εξέλιξης, οι αρχαιότεροι και σύγχρονοι μύθοι, μας ωθούν στο να δούμε την αναμέτρηση ως μονομαχία, στην οποία επιλέγουμε αυτόν που φαίνεται ισχυρότερος, με την ελπίδα ότι θα εξασφαλίσει τη νίκη για τη δική μας πλευρά. Σε αυτό το σενάριο, αρκεί που ο Ντόναλντ Τραμπ δείχνει απτόητος, ασυμβίβαστος, σε διαρκή επίθεση εναντίον όλων, για να ενθουσιάσει όσους θέλουν να επιβληθούν στους αντιπάλους τους μέσω της σύγκρουσης. Η κατάληψη του Καπιτωλίου από οπαδούς του Τραμπ είναι κορυφαία εκδήλωση αυτής της ταύτισης μεταξύ ηγέτη και πλήθους.
Ο τέως πρόεδρος δεν διεκδικεί απλώς την επιστροφή στην εξουσία, αλλά και την καταστροφή των δομών που εξασφάλιζαν την ομαλή λειτουργία της δημοκρατίας.
Αυτό το παράδειγμα δείχνει πόσο η υποψηφιότητα Τραμπ αλλάζει το πλαίσιο της πολιτικής αναμέτρησης και του δημόσιου λόγου. Ο τέως πρόεδρος δεν διεκδικεί απλώς την επιστροφή στην εξουσία, αλλά και την καταστροφή των δομών που εξασφάλιζαν την ομαλή λειτουργία της δημοκρατίας. Οπως δεν αποδέχεται την εκλογική του ήττα το 2020, θέλει να αλλάξει και τον τρόπο που οι ΗΠΑ κυβερνώνται. Ηδη το «δικό του» Ανώτατο Δικαστήριο, με πρόσφατες αποφάσεις, παραχώρησε στον πρόεδρο ανεξέλεγκτες εξουσίες, ενώ αποδυνάμωσε τις κρατικές υπηρεσίες. Ο Τραμπ σκοπεύει να απολύσει κρατικούς λειτουργούς που διαφωνούν μαζί του και να επιστρατεύσει το υπουργείο Δικαιοσύνης στο κυνήγι των αντιπάλων του – ως αντίποινα για τις «άδικες» διώξεις που υπέστη τα τελευταία τρία χρόνια. Και διαθέτει τους αναγκαίους συμμάχους στην πολιτική σκηνή, και ισχυρούς χρηματοδότες στα παρασκήνια, για να πετύχει τον σκοπό του. Με άλλα λόγια, δεν μιλάμε για συνηθισμένη εκλογική αναμέτρηση.
Ο πρόεδρος Τζο Μπάιντεν και οι υποστηρικτές του διαμαρτύρονται ότι ενώ η εκλογή Τραμπ θα ήταν σοβαρή απειλή για τη δημοκρατία, το ζήτημα της ικανότητας του 81 ετών προέδρου να διεκπεραιώσει τα καθήκοντά του για άλλα τέσσερα χρόνια συγκεντρώνει την προσοχή όλων, αφήνοντας τον Τραμπ στο απυρόβλητο. Ομως, αυτή ακριβώς είναι η ευθύνη όσων ανησυχούν για νέα προεδρία Τραμπ: οφείλουν να κάνουν ό,τι μπορούν για να αποτρέψουν αυτό το ενδεχόμενο. Αν αυτό σημαίνει την αντικατάσταση του Μπάιντεν από άλλον υποψήφιο, τότε έχουν ευθύνη να πείσουν τον πρόεδρο να αποσυρθεί. Μετά την ολέθρια εμφάνιση στην τηλεοπτική αναμέτρηση με τον Τραμπ στις 27 Ιουνίου, ο Μπάιντεν επιχειρεί να πείσει ότι διαθέτει τις δυνάμεις να κυβερνήσει. Οι εμφανίσεις του στη σύνοδο κορυφής για την 75η επέτειο της ίδρυσης του ΝΑΤΟ, και στη συνέντευξη Τύπου που ακολούθησε, σημαδεύτηκαν από νέες γκάφες (αποκάλεσε «Πούτιν» τον πρόεδρο της Ουκρανίας Ζελένσκι και «Τραμπ» την αντιπρόεδρό του, Κάμαλα Χάρις). Εδειξαν όμως επίσης την πείρα και τις γνώσεις του στην πολιτική και στη διπλωματία, και ότι μπορεί να τα βγάλει πέρα σε απαιτητική δημόσια αναμέτρηση. Ετσι, οι τελευταίες εμφανίσεις του δεν έπεισαν τους υποστηρικτές ότι πρέπει να αποσυρθεί, ούτε τους επικριτές ότι μπορεί να νικήσει τον Τραμπ. Δεν βοηθάει και το ότι ο Μπάιντεν παρουσιάζει την εκλογική διαδικασία ως μονομαχία στην οποία «έχει» τον αντίπαλο. Τα πράγματα είναι πολύ πιο πολύπλοκα. Και η σημασία της αναμέτρησης πολύ μεγαλύτερη από την τύχη ενός ανδρός. Αυτή είναι η ουσία της υπόθεσης.
