Η μεγαλύτερη νίκη του Τραμπ είναι ότι κατάφερε να μεταγγίσει αρκετό από τον εαυτό του στους αντιπάλους του. Η τραμπική κουλτούρα έχει ξεφύγει από τον πομπό της και έχει διαχυθεί στον πολιτικό κόσμο σαν δηλητήριο που κάποιοι νόμιζαν ότι δεν θα τους επηρέαζε, αν το έπαιρναν λίγο λίγο και υπό όρους. Το κόλπο όμως δεν έπιασε. Πλέον, οι εχθροί του Τραμπ σκέφτονται σαν αυτόν, μιλούν σαν αυτόν, συμβάλλουν στη διαμόρφωση των πολιτικών πραγμάτων με εργαλεία που, αν και διαφοροποιούνται ιδεολογικά από εκείνα του Τραμπ, παραπέμπουν στο ύφος και στο ήθος του. Η δολοφονική απόπειρα κατά του υποψήφιου προέδρου, εκτός από αμηχανία, πυροδότησε και ένα είδος δυσάρεστης συνωμοσιολογίας που μέχρι πρόσφατα συναντούσε κανείς κυρίως στο MAGA στρατόπεδο. «Το σκηνικό ήταν στημένο», επιμένουν πολλοί Δημοκρατικοί, ενώ άλλοι φτάνουν στο σημείο να το διακωμωδήσουν: «Γιατί να είναι τόσο άστοχος ο δράστης;», «αυτός ο πυροβολισμός ήταν μια χαμένη ευκαιρία!», «η Μελάνια θα ήταν απαρηγόρητη όταν διαπίστωσε πως ο Τραμπ τελικά τη γλίτωσε». Τι θα έλεγε όμως το δημοκρατικό τόξο αν η κατάσταση ήταν αντίστροφη; Αν αυτή η αντιδημοκρατική χαιρεκακία ξεσπούσε με αφορμή μια ενδεχόμενη επίθεση κατά του Μπάιντεν;
Ανωριμότητα
Μέσα στην εμφυλιοπολεμική παραφορά της τελευταίας δεκαετίας, βασικές αρχές της δημοκρατίας έχουν παραμεριστεί ως υπερβολικά φιλοσοφικές και πολυτελείς ή ως μη εφαρμόσιμες δεδομένων των ακραίων συνθηκών. Εκλείπει ο σεβασμός, αν όχι ως φρόνημα, έστω ως στρατηγικό στοιχείο. Το έρεισμα του Τραμπ σε μεγάλα κομμάτια της αμερικανικής κοινωνίας έχει εμπνεύσει στον δημοκρατικό κόσμο περισσότερη οργή παρά περισυλλογή. Το αποτέλεσμα είναι η επαύξηση του διχασμού: αντί να φέρουν τους δυσαρεστημένους πολίτες πιο κοντά στη λογική, οι δημοκρατικοί τούς απωθούν περαιτέρω ως μιάσματα. Την ίδια ώρα, αρνούνται να δώσουν στον Τραμπ την αναγνώριση που του πρέπει ως πολιτικού παίκτη, με την αιτιολογία της εγκληματικής ασοβαρότητάς του. Το θέμα όμως είναι ότι δεν επιλέγουμε τους αντιπάλους μας και δεν είναι ρεαλιστικό να έχουμε πάντα υψηλές ηθικές αξιώσεις από αυτούς. Κάποιες φορές, αυτοί που βρίσκονται απέναντι θα μοιάζουν με τέρατα, αλλά, και πάλι, τους οφείλουμε τον πολιτικό πολιτισμό που αυτοί περιφρονούν. Αυτός είναι που κάνει τη διαφορά.
Το μάρκετινγκ της σφαίρας
Ο Τραμπ επιδιώκει και εκμεταλλεύεται το μένος των αντιπάλων του. Ποντάρει στην αδυναμία τους να το συγκρατήσουν και το ενσωματώνει στην ιστορία του ως πολιτικό του παράσημο: «Δείτε πόσο εξοργίζω το σύστημα! Μάλλον κάνω κάτι σωστά». Η στιγμή που σήκωσε ψηλά το χέρι και κάλεσε τους οπαδούς του να παλέψουν («fight, fight, fight!»), λίγη ώρα αφότου ο Τόμας Μάθιου Κρουκς τού τρύπησε το αυτί με τη σφαίρα του, ήταν ένα μάθημα στο μάρκετινγκ σε πραγματικό χρόνο: ο Τραμπ κέρδισε τη ζωή του και ταυτόχρονα μια ανέλπιστη ευκαιρία να κεφαλαιοποιήσει τη στρατηγική της θυματοποίησής του, η οποία δεν θα ήταν δυνατή αν οι αντίπαλοί του δεν είχαν δείξει τόση επιθετικότητα εναντίον του τα τελευταία χρόνια. Αυτό είναι το μάθημα που πρέπει να πάρουν οι δημοκρατικοί από το περιστατικό: στο ότι ο Τραμπ μπορεί σήμερα να ενδύεται το ρούχο του ήρωα έχουν συμβάλει αυτοί με όλες τους τις δυνάμεις. Η οργή, η απαξία και η δαιμονοποίησή του τον έχουν βοηθήσει περισσότερο απ’ όσο τον έχουν πλήξει τα εγκλήματα και οι δικαστικές του περιπέτειες. Η απόπειρα δολοφονίας ήταν το κερασάκι στην τούρτα.
Καλλιεργητής βίας
Μπορεί οι ∆ημοκρατικοί να χειρίστηκαν τον Τραμπ ανεύθυνα, αλλά καλό είναι να θυμόμαστε ότι η κανονικοποίηση της βίας είναι κάτι που ο Τραμπ μόνος του καλλιέργησε. Ο υποψήφιος πρόεδρος πολιτεύτηκε εξάπτοντας το λαϊκό θυμικό, ριζοσπαστικοποιώντας το ευάλωτο αμερικανικό περιθώριο και ενθαρρύνοντας τις εξεγερσιακές τάσεις κοινωνικών στρωμάτων μαθημένων στην αυτοδικία και στην οπλοχρησία. Το ότι έτυχε να βρεθεί στο επίκεντρο μιας δολοφονικής απόπειρας είναι απότοκο μιας κουλτούρας βίαιης πολιτικής εκκαθάρισης, την οποία δεν εφηύρε αυτός, αλλά εξέθρεψε ασμένως, στο πλαίσιο του ανατρεπτικού αντισυστημισμού και της εχθροπάθειάς του. Ενας πολιτικός που ενθαρρύνει την προσφυγή των πολιτών στα όπλα δεν μπορεί να εκπλήσσεται όταν τα όπλα στρέφονται εναντίον του· δεν μπορεί να επιρρίπτει την ευθύνη της επίθεσης στους αντιπάλους του, τη στιγμή που, πρώτος αυτός, έκανε ό,τι περνούσε από το χέρι του ώστε «ο λαός» να πάρει τα όπλα εναντίον όσων ο ίδιος αντιπαθεί.
Τίνος είναι η ευθύνη;
Ο Τραμπ μπορεί να είναι το άτομο που ενδιαφέρεται λιγότερο από κάθε άλλο για την εις βάρος του δολοφονική απόπειρα. Με δεδομένη την τάση του να θεωρεί τον εαυτό του άτρωτο και εφόσον τελικά επέζησε, είναι πιθανό να μην έχει συναίσθηση του κινδύνου που διέτρεξε και διατρέχει. Ακούγεται ειρωνικό, αλλά το περιστατικό της 13ης Ιουλίου θα έπρεπε να θορυβεί, περισσότερο από τον ίδιο και τους οπαδούς του, τους δημοκρατικούς πολίτες. Αυτοί είναι που ξέρουν πώς και γιατί οφείλουν να περιφρουρήσουν την ειρήνη και τη νομιμότητα. Αυτοί είναι που, στο τέλος, θα κληθούν να το κάνουν.
