Ας υποθέσουμε πως η κυβέρνηση επιτυγχάνει όλους τους στόχους της. Κερδίζει τη μάχη με την ακρίβεια, η δημόσια τάξη αποκαθίσταται, το σύστημα υγείας θεραπεύεται από τις δυσλειτουργίες του. Κυρίως, δε, έχει ξεριζώσει το παντοδύναμο βαθύ κράτος, τη γραφειοκρατία, ηλεκτρονική ή έντυπη. Τη νοοτροπία του δημοσίου υπαλλήλου, ο οποίος δεν αντιλαμβάνεται ότι ο ίδιος οφείλει να υπηρετεί τον πολίτη και όχι το αντίστροφο. Δεν το πιστεύω, αλλά κάνω υπόθεση εργασίας. Και δεν το πιστεύω διότι η κυβέρνηση ήδη συμπεριφέρεται σαν να το έχει πάρει απόφαση πως δεν θα ξανακυβερνήσει. Τρία χρόνια μένουν, μείον το ένα το προεκλογικό. Aντε να τα βγάλουμε, να τελειώνουμε, να πάμε παρακάτω. Ποιο είναι το παρακάτω; Θέλω να πω κάτι που μπορεί να ακούγεται αφελές. Oλ’ αυτά, όλες αυτές οι μάχες, είναι το μέσον. Την εύρυθμη λειτουργία της καθημερινότητας τη χρειάζονται κυρίως όσοι επιθυμούν να δημιουργήσουν. Oσοι έχουν στόχους. Θα μου πείτε, σε μια έστω οιονεί ανοιχτή κοινωνία όπως η ελληνική, ο καθένας δικαιούται να έχει όποιο στόχο επιθυμεί, αρκεί να μην παραβαίνει τους νόμους και να μη βλάπτει τους υπόλοιπους. Oμως ποιο είναι αυτό το συνεκτικό υλικό που οικοδομεί το «κοινό μας σπίτι» και μεταμορφώνει όλους αυτούς τους επιμέρους στόχους σε κοινωνία;
Ας πάρουμε την Ελλάδα μετά τον πόλεμο. Ο κοινός στόχος ήταν η ανοικοδόμηση των ερειπίων, υλικών, ψυχικών και ηθικών που είχε αφήσει ο πόλεμος, κυρίως όμως ο εμφύλιος. Το μετεμφυλιακό κράτος αντιμετώπισε με σκληρότητα τους ηττημένους του Εμφυλίου, όμως κανείς δεν μπορεί να το κατηγορήσει ότι δεν είχε στόχους για την ελληνική κοινωνία. Hταν η ανοικοδόμηση της καθημαγμένης χώρας. Και η εγκαθίδρυση μιας δημοκρατίας δυτικού τύπου. Την πέτυχε έως ένα σημείο και ποιος ξέρει τι ακόμη θα είχαν καταφέρει αν δεν κατέβαζαν τα τεθωρακισμένα τους οι συνταγματάρχες και οι ταξίαρχοι που φοβούνταν ότι οι αστοί πολιτικοί θα τους στερούσαν από τα προνόμια της μετεμφυλιακής εποχής. Το 1974, χάρη στον Κωνσταντίνο Καραμανλή, η ελληνική κοινωνία έβαλε δύο στόχους: πρώτος ήταν η εγκαθίδρυση μιας σταθερής δημοκρατίας και δεύτερος η ένταξη της χώρας στην ευρωπαϊκή οικογένεια. Τους πέτυχε και τους δύο. Δεν είναι και λίγο.
Το ερώτημα είναι ποιος είναι ο επόμενος στόχος. Λέμε ότι είμαστε Eλληνες και υπερηφανευόμαστε επειδή είμαστε Eλληνες. Πέρα από τις καταβολές μας, τη δύναμη της γλώσσας και της Ιστορίας μας, μπορούμε να αναφέρουμε και τα σύγχρονα επιτεύγματα. Κι αυτά τα καταφέραμε επειδή, παρά τις αντιξοότητες και τον κακό μας χαρακτήρα, η κοινωνία μας ήταν πάντα προσανατολισμένη σε στόχους. Κι αυτό είναι που μας λείπει σήμερα. Πώς τη θέλουμε την Ελλάδα για τα επόμενα 50 χρόνια; Το ζήτημα είναι πολύ σοβαρό για να το αναθέσεις στους πολιτικούς. Ες αύριον η συνέχεια.
