Το 1967 επιβλήθηκε, στο όνομα της λεγόμενης «εθνικοφροσύνης», στρατιωτική δικτατορία από τους πιο απροσάρμοστους και ιδιοτελείς νικητές του ελληνικού Εμφυλίου Πολέμου – σαν νοητή προέκτασή του. Δεν είχαν λοιπόν κανέναν ενδοιασμό να προκαλέσουν ανάλογο εμφύλιο και στην Κύπρο, ενισχύοντας και χρησιμοποιώντας τους εκεί «εθνικόφρονες» υπέρμαχους της Ενωσης και εχθρούς του Μακαρίου.
Το 1974, η λεγόμενη «εθνικοφροσύνη» οδήγησε σε εθνική καταστροφή ανάλογη με τη Μικρασιατική. Οδήγησε και σε προδοσία πολύ πιο απτή από εκείνη που αποδόθηκε τότε στους εκτελεσμένους Εξι. Δεν είναι μόνο το πραξικόπημα κατά του Μακαρίου, που ήταν βέβαιο ότι θα προκαλούσε τουρκική επέμβαση. Είναι επιπλέον –και κυρίως– οι σκόπιμα παραπλανητικές ή άστοχες διαταγές από την Αθήνα (ή από τη διοίκηση της Εθνικής Φρουράς) και οι επιτόπιες λιποψυχίες και λιποταξίες, που επέτρεψαν να δημιουργηθεί σχεδόν αμαχητί το αρχικό τουρκικό προγεφύρωμα. Αυτή τη φορά, όμως, οι Ελλαδίτες προδότες και ριψάσπιδες έμειναν εντελώς ατιμώρητοι. Δεν είχε, άραγε, αυτό αρνητικές και ίσως ανεπανόρθωτες συνέπειες για την εθνική διαπαιδαγώγηση;
Μερικοί ίσως νομίζουν –ή θέλουν να πιστεύουν– ότι η αναφορά σε «προδοσία» αποτελεί σχήμα λόγου – σχήμα υπερβολής. Σύμφωνα όμως με το άρθρο 36 του Στρατιωτικού Ποινικού Κώδικα (Α.Ν. 2803/1941), που ίσχυε στην Ελλάδα το 1974, διαπράττει «προδοσία της χώρας» και όποιος «ενεργεί εν γνώσει κατά τρόπον δυνάμενον να ωφελήση τας στρατιωτικάς επιχειρήσεις του εχθρού ή να βλάψη τας επιχειρήσεις των πολεμικών δυνάμεων του ελληνικού κράτους ή των συμμάχων αυτού». Την ίδια ακριβώς διάταξη επανέλαβε ως άρθρο 13 ο Στρατιωτικός Ποινικός Κώδικας της Κυπριακής Δημοκρατίας (Ν. 40/1964). Η μόνη ενδεχομένως βάσιμη ένσταση θα ήταν ότι όσα έγιναν το 1974 δεν έγιναν τυπικά «εν καιρώ πολέμου», όπως ορίζει η διάταξη. Αλλά αυτή είναι η αποκλειστικά και στενά νομική (ή «νομικίστικη») άποψη.
Οι κατ’ όνομα «εθνικόφρονες» Ελλαδίτες προδότες του 1974 αποδείχθηκαν επιπλέον αχρείοι και άτιμοι σε απίστευτο βαθμό – απίστευτο ακόμη και για τους εχθρούς τους (όπως ο γράφων). Αποδείχθηκαν πανηγυρικά άσχετοι με οποιαδήποτε έννοια «στρατιωτικής τιμής», όπως αυτή με την οποία ήσαν εμποτισμένες παλαιότερες γενιές Ελλήνων αξιωματικών. Οσοι ήσαν στην Αθήνα, όπως ο Ιωαννίδης, δεν διανοήθηκαν να σπεύσουν στην Κύπρο και να πέσουν στο πεδίο της μάχης – αυτό που είναι για άλλους «πεδίο της τιμής».
Οι κατ’ όνομα «εθνικόφρονες» Ελλαδίτες προδότες του 1974 αποδείχθηκαν άσχετοι με οποιαδήποτε έννοια «στρατιωτικής τιμής». Οσοι ήταν στην Αθήνα δεν διανοήθηκαν να σπεύσουν στην Κύπρο και να πέσουν στο πεδίο της μάχης.
Ακραίο δείγμα ακραίας εξαχρείωσης αποτελεί το γεγονός ότι δεν αυτοκτόνησε ούτε ένας τους. Σε προηγούμενους πολέμους, η ήττα προκαλούσε και αυτοκτονίες αξιωματικών, ακόμη κι όταν δεν ευθύνονταν προσωπικά οι ίδιοι. Το 1941, για παράδειγμα, αυτοκτόνησαν αξιωματικοί επειδή βίωσαν ως αφόρητη αδικία την αναπόφευκτη υποχώρηση και συνθηκολόγηση μετά τη γερμανική επίθεση, ενώ μέχρι τότε νικούσαν τους Ιταλούς.
Αξίζει τέλος να υπογραμμιστεί μία ειρωνεία, που δεν έχει προσεχθεί αρκετά, ενώ αναδεικνύει ακόμη καθαρότερα την ιδεολογική ασυναρτησία και ασυνέπεια των προδοτών του 1974. Η δική τους «Ελλάς Ελλήνων Χριστιανών» στράφηκε στην Κύπρο εναντίον της «θεοκρατίας», όπως την έλεγαν, που ενσάρκωνε ο «Παπάς», όπως ονόμαζαν απαξιωτικά τον Μακάριο. Τους αγανακτούσε, φυσικά, η στήριξή του από κομμουνιστές, τόσο στο εσωτερικό (ΑΚΕΛ) όσο και στο εξωτερικό (Σοβιετική Ενωση και άλλες χώρες), αλλά δεν μπορούσαν να βαφτίσουν «κομμουνιστή» τον ίδιο. Ως εχθροί λοιπόν ορίζονταν «οι κομμουνιστές και οι παπάδες», όπως έγραφε ενωτική κυπριακή εφημερίδα το 1974, λίγο πριν από το πραξικόπημα κατά του Μακαρίου. Μόνο όμως από αυθεντικά φασιστική (δηλαδή και αθεϊστική) σκοπιά μπορούν να στοχοποιούνται συλλήβδην κομμουνιστές και παπάδες – όχι βέβαια από τη σκοπιά «Ελλήνων Χριστιανών»!
Πιο πρόσφατο βιβλίο του καθηγητή Γιώργου Θ. Μαυρογορδάτου είναι το «Εθνική ολοκλήρωση και διχόνοια: Η ελληνική περίπτωση».
