Τα νέα για το «διεθνές βραχυκύκλωμα» των υπολογιστών τα μάθαμε: «τράπεζες, αεροπορικές εταιρείες, εταιρείες τηλεπικοινωνιών, τηλεοπτικοί και ραδιοφωνικοί σταθμοί και σούπερ μάρκετ τέθηκαν εκτός λειτουργίας μετά την εμφάνιση της λεγόμενης “μπλε οθόνης του θανάτου”, του μηνύματος σφάλματος που επιδεικνύεται στην οθόνη ενός υπολογιστή από τα Windows». Αυτό που δεν ξέρουμε είναι πόσο θα μας κοστίσει. Δεν μπορεί! Εδώ έχουμε αυξημένα τιμολόγια ρεύματος στο Κιάτο επειδή αναστατώθηκε η αγορά της Ουγγαρίας, δεν θα πληρώσουμε κατιτίς για το παγκόσμιο μπλακ άουτ;
Δεν κατανοήσαμε τι έγινε με τις τιμές χονδρικής του ηλεκτρικού ρεύματος και από τα χαμηλά του Απριλίου (58,515 ευρώ/MW) φτάσαμε να χτυπάμε 760 ευρώ/MW το βράδυ της 17ης Ιουλίου 2024. Το υπουργείο Ενέργειας μιλάει για «μη εκτόνωση της αυξημένης ζήτησης που έχει δημιουργηθεί, ειδικά στην Ουγγαρία προς τη Δύση. Λόγω αδύναμων διασυνδέσεων προς τη Δύση (π.χ., διασύνδεση Αυστρίας – Ουγγαρίας), μας μεταφέρονται οι τιμές της Ουγγαρίας, ενώ είμαστε περίπου 1.000 χλμ. μακριά. Η Αυστρία, ωστόσο, που είναι δίπλα, έχει θεαματικά χαμηλότερες τιμές, γιατί έχει εξαγάγει όσο μπορεί να εξάγει στην Ουγγαρία και οι τιμές της έχουν αποσυζευχθεί». Οποιος κατάλαβε, κατάλαβε, αλλά έτσι κι αλλιώς θα πληρώσει.
Το πρόβλημα, όμως, δεν είναι αυτό. Χωρίς να αποκλείουμε τα κερδοσκοπικά παιχνίδια των μεγάλων εταιρειών της Ευρώπης και των τεσσάρων ολιγοπωλητών της Ελλάδας, ας υποθέσουμε προς στιγμήν ότι όλοι αγωνίζονται για το καλό της αγοράς και του καπιταλισμού, για την ευημερία των λαών και την παγκόσμια ειρήνη. Αυτό μας αφήνει με ένα σύστημα που όχι μόνο δεν έχει τις παλιές σταθερές, αλλά ενσωματώνει ακραίες μεταβολές. Γι’ αυτές η κυβέρνηση μας εξόπλισε με τα χρωματιστά τιμολόγια. Οπως έγραφε ο καλός συνάδελφος Νίκος Φιλιππίδης, «η ζωή για κάποιον που επέλεξε εγκαίρως ένα μπλε τιμολόγιο είναι απείρως ευκολότερη σε σχέση με τη συντριπτική πλειοψηφία των καταναλωτών, που άφησε το θέμα στην τύχη του» («Οικονομικός Ταχυδρόμος», 17.7.2024). Με άλλα λόγια, όσοι έκαναν «διαχείριση κινδύνου» (κάτι για το οποίο οι επιχειρήσεις έχουν ολόκληρα τμήματα) «τώρα μπορούν να “ξεφυσήσουν” ελεύθερα».
Η αγορά ενέργειας στην Ουγγαρία δεν είναι η μόνη ασταθής παράμετρος για ένα νοικοκυριό της Καλαμάτας. Τα οικονομικά του απειλούνται από τις διαθέσεις του Πούτιν, την ευστοχία των Χούθι, την ξηρασία στον Αμαζόνιο που αυξάνει τις τιμές του καφέ· αφήστε, δε, το γεγονός ότι μπορεί να χρεοκοπήσει κάποια τράπεζα, που δεν ξέρουμε το όνομά της (όπως έγινε με τη Lehman Brothers), και να χάσουν τη δουλειά τους οι ναυτεργάτες στην Ελευσίνα. Επιπλέον υπάρχουν πόλεμοι και η κλιματική αλλαγή που στέλνουν εκατομμύρια απελπισμένους στις ακτές μας, δημιουργώντας δικαιολογημένους ή αδικαιολόγητους φόβους στους ντόπιους. Με άλλα λόγια «είμαστε μια ωραία ατμόσφαιρα», που έλεγε και ο Ντίνος Ηλιόπουλος σε μια μάζωξη γεμάτη καχυποψία.
Δεν ξέρουμε αν και πώς λύνονται όλα τα παραπάνω προβλήματα, αλλά ο μέσος «κοκκινολαίμης» (redneck) στις μεσοδυτικές πολιτείες των ΗΠΑ, ο εργάτης στη Μασσαλία, ο μικρομαγαζάτορας στη Δραπετσώνα νιώθουν διαρκώς ότι απειλούνται από καταστάσεις που δεν καταλαβαίνουν. Γι’ αυτό βρίσκουν ευήκοα ώτα εκείνοι που ψευδώς υπόσχονται κάποια μαγική επιστροφή στο παρελθόν. Ακόμη κι όσοι κατανοούν ότι «τα παλιά, καλά χρόνια» ήμασταν φτωχότεροι, πεθαίναμε πολύ νωρίτερα, είχαμε λάσπες στους δρόμους κ.λπ., δεν θα έλεγαν όχι σε ένα διάλειμμα σταθερότητας.
Λέγεται ότι η δεκαετία του ’60 ήταν προϊόν μιας κοινωνίας που ασφυκτιούσε, λόγω των ελάχιστων επιλογών που οι παραδοσιακές κοινωνίες επέτρεπαν. Μένει να δούμε πώς θα αντιδράσουν οι κοινωνίες που ασφυκτιούν από τα ρίσκα που η σύγχρονη κοινωνία μάς επιφυλάσσει.
