Δεν χρειάζεται να δείτε την ταινία του Νέτφλιξ. Είναι ένα δακρύβρεχτο υπερδραματοποιημένο σόου, μία από τις κλασικές περιπτώσεις που το βιβλίο ατυχεί κατά τη θεατρική/κινηματογραφική/τηλεοπτική του μεταφορά. Το βιβλίο όμως, Το Τραγούδι Του Χιλμπίλη, ναι, αυτό μάλιστα. Αυτό σίγουρα αξίζει να διαβαστεί. Είναι ένα υπέροχο βιβλίο.
Το Τραγούδι Του Χιλμπίλη κυκλοφορεί στα ελληνικά από τις εξαιρετικές εκδόσεις Δώμα, σε μετάφραση του Αριστείδη Μαλλιαρού. Είναι ένα απολύτως σημαντικό βιβλίο, απολαυστικό, σκληρό, γεμάτο αγάπη και φροντίδα. Θα σας ταξιδέψει σε μία άγρια παιδική ηλικία και στον κόσμο των λευκών «σκουπιδιών», των αποκλεισμένων από τα καλά Κολλέγια, την υγιεινή διατροφή και τις ευκαιρίες. Το βιβλίο έγινε παγκόσμιο μπεστ σέλερ. Βυθίστηκα στην αφήγησή του. Το ρούφηξα. Θα μπορούσε να το χαρακτηρίσει κανείς συντηρητικό; Υπό την έννοια ότι προωθεί τις αξίες της ατομικής προκοπής και της πίστης στην οικογένεια; Σίγουρα.
Γιατί μας νοιάζει αυτό το βιβλίο; Σύμφωνα με τον Economist είναι ένα από τα σημαντικότερα βιβλία για την Αμερική. Πολλοί το συνέδεσαν με την ερμηνεία της ανόδου Τραμπ. Είναι μία απλή αφήγηση, μη φανταστείτε τίποτα δύσκολο στο διάβασμα. Πρόκειται για εξαιρετικά καλογραμμένο αμερικανικό παραμύθι ανόδου από τα χαμηλά στα ψηλά μέσα από το ατομικό πείσμα, τη σκληρή δουλειά και τη στήριξη κάποιων προσώπων της οικογένειας. Ταυτόχρονα είναι, όπως διαβάζουμε στην φροντισμένη και καλαίσθητη έκδοση του Δώματος, «χρονικό μίας διαλυμένης οικογένειας» (τα λευκά σκουπίδια συχνά καταφεύγουν στα χάπια, τα ναρκωτικά και την απόλυτη παραίτηση) και «αδυσώπητη ψυχογραφία μίας παραγνωρισμένης κοινωνικής τάξης» που βγαίνει από τα σκοτάδια και εκλέγει ηγέτες. Μία τάξη που «έχει επανέλθει βροντερά στο προσκήνιο προκαλώντας ξάφνιασμα ακατανοησία και τρόμο». Άνθρωποι που φωνάζουν μέσω της ψήφου τους πως δεν αντέχουν άλλο, παρατημένοι και παραγνωρισμένοι, γεννημένοι χωρίς προοπτική και χωρίς καμία ελπίδα για το μέλλον, χαπακωμένοι μπροστά στην τηλεόραση, υπέρβαροι και άνεργοι αυτός είναι ο κόσμος του Βανς.
Κατά την προσωπική μου άποψη, κάτι τέτοιες μαρτυρίες ή αληθινά παραμύθια ή τέλος πάντων καλογραμμένες δραματοποιημένες εκδοχές της ζωής των συγγραφέων τους, αξίζουν όσο πολλές μελέτες μαζί για το «φαινόμενο του λαϊκισμού». Και στη χώρα μας, αλλά, φυσικά και αλλού, με μία ακαδημαϊκού στυλ ανωτερότητα, με μία γλώσσα βγαλμένη από το πιο ξύλινο πανεπιστημιακό σύγγραμμα, διάφοροι άνθρωποι σαστίζουν μπροστά στα εκλογικά αποτελέσματα κι έπειτα τα αναλύουν πάντα αφ’ υψηλού. Είναι σαν πράγματι οι φτωχοί, οι ταπεινοί και πεταμένοι της ζωής να τους προκαλούν κάποιου είδους σαστιμάρα όταν ψηφίζουν, ειδικά εάν ψηφίζουν κάτι έξω από τις προβλέψεις τους. Αν θέλετε να μπείτε στη θέση κάποιου ριγμένου που, όμως, θέλει να πετύχει κι άμα θέλετε να πάρετε και λίγη δύναμη, διαβάστε το Τραγούδι Του Χιλμπίλη.
Ο Τζέι Ντι Βανς είναι από χθες ο υποψήφιος αντιπρόεδρος του πρώην Προέδρου Τραμπ. Όχι και άσχημη εξέλιξη για κάποιον που ξεκίνησε από τόσο χαμηλά. Το Τραγούδι του Χιλμπίλη βρίσκεται σε μία περιφέρεια της καρδιάς μου εντελώς ξεχωριστή από τις πολιτικές μου απόψεις. Δεν μού αρέσει που ο άνθρωπος που έγραψε το βιβλίο ξεκίνησε ως συντηρητικός νομικός που επικρίνει τις πολιτικές Τραμπ και κατέληξε δεξί του χέρι. Ούτε πετάω τη σκούφια μου για άλλον έναν λευκό άντρα που προωθεί τη συνωμοσία της αντικατάστασης, δηλαδή τη φαντασίωση ότι υπάρχει σχέδιο εκτοπισμού της λευκής φυλής και άλλα τέτοια που κάνουν την τρίχα μου να σηκώνεται. Θα διάβαζα το επόμενο βιβλίο του; Φυσικά, για την ακρίβεια ελπίζω να γράψει κι άλλες μαρτυρίες, την αυτοβιογραφία του, όλα. Θα απολάμβανα ακόμη μία ανάγνωση του Τραγουδιού στο μπαλκόνι κάποια στιγμή φέτος το καλοκαίρι; Ναι, απολύτως. Νιώθω αποστροφή για ορισμένες πολιτικές του κόμματος με το οποίο πολιτεύεται ο συγκεκριμένος συγγραφέας; Ναι, και τι μ’ αυτό; Τίποτα δεν αναιρεί την αξία του πονήματός του. Κάθε άλλο. Όσοι αρθρώνουν πολιτικό λόγο, απ’ οποιαδήποτε θέση, καλό θα ήταν να μπορούσαν να μπουν στο μυαλό αυτών που δεν έχουν τίποτα ή που δεν μπορούν να τα βγάλουν πέρα μέχρι το τέλος του μήνα. Θα ήταν χρήσιμο, εννοώ κι εδώ, στη χώρα μας.
Πλάι στο Τραγούδι του Χιμπίλη, όμως, μπορείτε να διαβάσετε και μία ακόμη σημαντική λογοτεχνική κατάθεση για τα πράγματα τώρα, το βιβλίο American Dirt. Και αυτό κυκλοφορεί από το Δώμα με τον τίτλο Ξένο Χώμα (μετάφραση της Ρηγούλας Γεωργιάδου). Εδώ βλέπουμε την προσπάθεια κάποιων ανθρώπων να φτάσουν στη γη της επαγγελίας, την Αμερική, διασχίζοντας την έρημο, ταξιδεύοντας πάνω σε τρένο φονιά και μένοντας στοιβαγμένοι σε διαμερίσματα διακινητών. Έχουν χάσει το σπίτι, το βιβλιοπωλείο τους, την αξιοπρέπειά τους. Η πορεία τους προς την άλλη πλευρά των συνόρων είναι ένας ύμνος στην ανθρώπινη θέληση. Η Τζανίν Κάμμινς γράφει γι αυτούς που η κυβέρνηση Τραμπ έκλεισε σε κλουβιά.
