Μαζί με το ενδεχόμενο επανεκλογής Τραμπ ενισχύεται και το σενάριο για ένα νέο καθεστώς στις ευρωατλαντικές σχέσεις από το 2025. Η πίεση μιας ρεπουμπλικανικής κυβέρνησης στην ευρωπαϊκή πτέρυγα του ΝΑΤΟ να αυξήσει τις δαπάνες για την άμυνα θα είναι κάθετη. Ούτως ή άλλως, ενδεχόμενη απόσυρση της Ουάσιγκτον από την Ουκρανία θα μεταφέρει αυτομάτως στην Ευρώπη το βάρος της υποστήριξης στο Κίεβο.
Η Ελλάδα όμως είναι καλά τοποθετημένη. Μαζί με την Αυστραλία, τη Φινλανδία και την Πολωνία θεωρείται από τις λιγότερο εκτεθειμένες χώρες στις αλλαγές που θα επιφέρει μια δεύτερη θητεία Τραμπ (Economist Intelligence Unit). Η χώρα μας «τρέχει» ήδη βαριές αμυντικές δαπάνες και άλλωστε αγοράζει στρατιωτικούς εξοπλισμούς από τις ΗΠΑ. Διαθέτει έτσι και ένα μοχλό διαπραγμάτευσης με τον Λευκό Οίκο. Πόσο μάλλον από τη στιγμή που ο πρωθυπουργός, στο περιθώριο του NATO Public Forum, προανήγγειλε περαιτέρω αύξηση των δαπανών προς το 3% του ΑΕΠ.
Ομως το 3% ανέρχεται σε 7 δισ. ευρώ ετησίως. Κάθε δαπάνη που προστίθεται στην άμυνα αντιστοιχεί σε έσοδα από φόρους και είναι δαπάνη που αφαιρείται από την υγεία ή την εκπαίδευση. Και αυτή είναι παράμετρος που δεν λαμβάνουν επαρκώς υπόψη όσοι αρέσκονται σε εθνικιστικές κορώνες με αφορμή κάθε διαδικασία εξομάλυνσης με την Τουρκία· η αιτία για την οποία η Ελλάδα δαπανά στην άμυνα χρήματα που δεν της περισσεύουν. Υπάρχει καλύτερη έκφραση πατριωτισμού από τη μείωση των δαπανών για την άμυνα χωρίς την αύξηση της απειλής για την εθνική κυριαρχία; Αυτός θα πρέπει να είναι ο στόχος.
Ηδη η διακοπή των υπερπτήσεων στο Αιγαίο εξοικονομεί δεκάδες εκατομμύρια ευρώ για τον κρατικό προϋπολογισμό. Σε διαστήματα ύφεσης της έντασης με την Αγκυρα, ελληνικές επιχειρήσεις έχουν πάρει έργα στην Τουρκία, η οποία συνιστά μια αναξιοποίητη μεγάλη αγορά για την ελληνική οικονομία. Σημειωτέον, η διατήρηση του γεωπολιτικού ρίσκου στο Αιγαίο προσμετράται από τις διεθνείς κεφαλαιαγορές ως προς την τιμολόγηση του χρήματος για την Ελλάδα. Και μόνο θετικά αποτελέσματα μπορεί να έχουν εξελίξεις όπως το νέο πλαίσιο για τη βίζα, χάρη στο οποίο χιλιάδες Τούρκοι τουρίστες αφήνουν εισόδημα στις τοπικές κοινωνίες.
Η Ελλάδα κερδίζει πόντους στη συνείδηση των συμμάχων της λόγω της αμυντικής της ετοιμότητας. Το επιτυγχάνει όμως καταβάλλοντας οικονομικό και κοινωνικό κόστος. Η εδραίωση της νηνεμίας με την Τουρκία και η συγκρότηση ενός ευρωπαϊκού μηχανισμού άμυνας –είτε με κοινά εργαλεία χρηματοδότησης είτε με κοινές αμυντικές ομπρέλες στα πρότυπα του ισραηλινού Ιron Dome– δυνητικά θα απελευθέρωνε δημοσιονομικό χώρο για δαπάνες που σχετίζονται πιο άμεσα με την καθημερινότητα στην Ελλάδα.
