«Θα πας στην Επίδαυρο για την παράσταση του Χ;». «Θα ήθελα, αλλά εξαρτάται από τον καιρό. Με καύσωνα, όχι».
Με αυτόν τον τρόπο, κι άλλες χίλιες παραλλαγές αλλά στο ίδιο μοτίβο, ξεκινάει πλέον μια συζήτηση μεταξύ φιλότεχνων. Οπως συνέβαινε εδώ και χρόνια, λαχταρούσαν και φέτος να ακούσουν μουσική, να παρακολουθήσουν όπερα, θέατρο, χορό κάτω από τον έναστρο καλοκαιρινό ουρανό. Κι αν ήταν γεμάτο το φεγγάρι, ακόμη καλύτερα. Στην αρχαία Επίδαυρο τα πευκάκια θα θρόιζαν και θα μοσχομύριζαν, στο Ηρώδειο οι κορυφές των κυπαρισσιών θα έγερναν απαλά με το αεράκι, οι διεθνείς και Ελληνες καλλιτέχνες θα έδιναν τον καλύτερο εαυτό τους σε αυτούς τους χώρους-σύμβολα για την τέχνη, και η νύχτα θα ήταν γλυκιά.
Αλλά φευ. Οποιος δεν ζει στη φαντασία του, καταλαβαίνει ότι αυτές οι βραδιές θα είναι όλο και λιγότερες, ώσπου να γίνουν αναμνήσεις που θα διηγούμαστε στην επόμενη γενιά φιλότεχνων. Η 21η Ιουλίου υπήρξε η θερμότερη ημέρα στην καταγεγραμμένη ιστορία, σύμφωνα με τα πρώτα στοιχεία από την ευρωπαϊκή Υπηρεσία Κλιματικής Copernicus («Κ», 24/7), και ο διευθυντής της υπηρεσίας μιλάει για ρεκόρ θερμοκρασιών που σπάνε μήνα τον μήνα, χρόνο τον χρόνο. Το πιο πρόσφατο κλιματικό δελτίο της ΕΜΥ αναφέρει ότι ο περασμένος Ιούνιος καταγράφηκε ως ο θερμότερος όλων και στην Ελλάδα, με τις μέσες τιμές θερμοκρασίας 3-4 και τοπικά 5 βαθμούς Κελσίου υψηλότερες των κανονικών.
Κάθε εραστής της τέχνης έχει στη μνήμη του τουλάχιστον μία βασανιστική θερινή εμπειρία, κατά την οποία οι κερκίδες θεάτρων βούιζαν από τη ρυθμική κίνηση που έκαναν δεκάδες βεντάλιες προσπαθώντας να ανακουφίσουν το κοινό από τη ζέστη. Επίσης, πλέον μεταδίδεται από στόμα σε στόμα πως είναι καλύτερα να κλείσει κανείς θέση στα επάνω διαζώματα, κι ας βρίσκονται μακριά από τη σκηνή. Οι λόγοι δεν είναι οικονομικοί, είναι κλιματικοί: ίσως στα ψηλά σε αγγίξει η ελάχιστη πνοή δροσερού αέρα. «Η πιο δύσκολη ημέρα μου στο Ηρώδειο ήταν στη συναυλία του Τσαρλς Λόιντ», διηγείται μια φίλη. «Ενιωθα τον ιδρώτα να τρέχει στην πλάτη μου και ταυτόχρονα σκεπτόμουν ότι ο Λόιντ παίζει σαξόφωνο με αυτές τις συνθήκες και είναι 83 ετών. Δεν ήξερα ποιον να λυπηθώ πρώτο: εμάς πάνω στα καυτά μάρμαρα ή εκείνον κάτω από τα καυτά φώτα;».
Σε μια παλιότερη συνέντευξη με καλλιτεχνικό διευθυντή ενός από τους καλοκαιρινούς καλλιτεχνικούς θεσμούς, είχα σκεφτεί την ερώτηση: «Η κλιματική αλλαγή επιτάσσει αλλαγές στον προγραμματισμό;». Εντέλει δεν ρώτησα, γιατί μου φάνηκε εκτός θέματος. Τώρα θα επέμενα: Καθώς ο θερινός βίος στην Ελλάδα έχει πάψει να είναι υπαίθριος μετά τον Ιούνιο, οι υπεύθυνοι των φεστιβάλ δεν οφείλουν να το λάβουν υπόψη τους;
