Πάνω στα νησιά, στις πυκνοδομημένες αλλά ακόμη μαγικές θαλασσινές πολιτείες μας, πέφτει πολύς κόσμος. Και όλα του προσφέρονται σε εντυπωσιακή αφθονία. Ασφυκτιούν οι βιτρίνες των εστιατορίων από τον πακτωλό ψαρικών. Τίποτα δεν υπαινίσσεται εκείνο που έχει αφαιρεθεί από την πελαγίσια ευημερία. Κι ο τουρίστας δεν θέλει να προχωρήσει πέρα από την επιφάνεια των όσων λένε τα οπτικά δεδομένα.
Στο ότι αν δεν σταματήσει το ανελέητο σάρωμα των βυθών, σε λίγα χρόνια δεν θα υπάρχει αυτόχθον λέπι. Οχι ότι τα ψάρια στις βιτρίνες είναι από τα δικά μας ύδατα. Εισαγόμενο είναι σχεδόν το 70% της υπεραλιευμένης θαλασσινής τροφής μας. «Τα ψάρια λιγοστεύουν», παραπονιούνται οι ψαράδες, που όλο και πιο σπάνια λαντίζουν τα παραγάδια τους στις προκυμαίες. Σύμφωνα με την Επιτροπή Αλιείας του FAO, το 73% των εμπορικών ειδών της Μεσογείου υπεραλιεύεται. Καθώς η ζήτηση στην Ε.Ε. είναι τεράστια, αυτή εισάγει τα 5 εκατ. τόνους ψαρικών από τα 7,5 εκατ. που καταναλώνει. Από Τουρκία, Αίγυπτο, Λιβύη, Τυνησία, Αλγερία, Μαρόκο και αλλού.
Η αλιεία είναι κοινή κληρονομιά. Ομως η παράνομη, λαθραία, άναρχη, εκτός ορίων αλιεία, σε ευρωπαϊκά και μη ύδατα, όπως και η βιομηχανοποιημένη αλιεία με τις εντατικές μεθόδους, τα sonar, τα υπερμεγέθη πλωτά εργοστάσια άμεσης επεξεργασίας και συσκευασίας ψαριών αφαιρούν από τις θάλασσες τεράστιους ώριμους και νεαρούς πληθυσμούς κολοβώνοντας τις αναπαραγωγικές δυνατότητες της φύσης.
Η βιώσιμη εκμετάλλευση των θαλασσών είναι πουκάμισο μισοαδειανό. Τα ευρωπαϊκά σχέδια διαχείρισης αλιείας πατούν κάποιο φρένο στην ασυδοσία, όμως δεν τη νικούν. Ακόμη. Στις ευρωπαϊκές αγορές εξακολουθούν να φθάνουν παράνομα αλιεύματα από δηλωμένους ή αδήλωτους αλιείς που λυμαίνονται τη Μεσόγειο με καταστροφικά εργαλεία. Κυβερνήσεις βορειοαφρικανικών χωρών κλείνουν τα μάτια στην πολλαπλή χιονοστιβάδα – υπεραλίευση, ρύπανση, κλιματική αλλαγή. Για πόσο; Η ανεξέλεγκτη αλιεία κατά τους αναπαραγωγικούς μήνες των ψαριών και σε προστατευόμενες ζώνες, η εισβολή ξενικών ειδών λόγω της υπερθέρμανσης των νερών, μαζί με τα χημικά, τα πλαστικά, τα εγκαταλελειμμένα αλιευτικά σύνεργα, αποδεκατίζουν τους αυτόχθονες πληθυσμούς.
Οι καταναλωτές έχουν ρόλο στο δράμα. Ομως, για να κάνουν συνήθεια την προτροπή τού τι και πόσο ψάρι είναι καλό να καταναλώνουν, πρέπει πρώτα να εμπεδώσουν το εξής: εάν τα πελάγη νοσήσουν, κι αυτοί θα νοσήσουν.
