Ο Ελον Μασκ είναι διάσημος σήμερα για την αστρονομική περιουσία του, για το ότι χρηματοδοτεί μηνιαίως τον Ντόναλντ Τραμπ με 45 εκατομμύρια δολάρια, για το ότι κατέστρεψε –όπως λέγεται– το Twitter, για τα ηλεκτρικά του αυτοκίνητα, για τον αποικισμό του πλανήτη Αρη και την τεχνητή νοημοσύνη.
Ο Μασκ, όμως, από κάπου ξεκίνησε. Και κάπου στην αρχή του υπήρξε ένας από τους ιδρυτές της PayPal, όπως είδαμε στην αρχή της εβδομάδας και όπως το αφηγείται ο Τζίμι Σόνι στο βιβλίο του «Οι ιδρυτές. Η ιστορία της PayPal και των επιχειρηματιών που άλλαξαν για πάντα τη Σίλικον Βάλεϊ» (μτφρ. Χρήστος Μπαρουξής, εκδ. Ψυχογιός), βιβλίο που παρακολουθήσαμε αυτή την εβδομάδα και που σήμερα το αποχαιρετούμε με στάση σε μια εξαιρετικά αμφιλεγόμενη προσωπικότητα της τεχνολογικής καινοτομίας και της οικονομικής πολυπραγμοσύνης.
Ο Μασκ ενδιαφερόταν για τη χρηματοοικονομία από νέος. Υπήρξε ασκούμενος στην Bank of Nova Scotia, θέση που διεκδίκησε ολομόναχος, τηλεφωνώντας σε υψηλόβαθμο στέλεχος, αλλά και πολιτικό πρόσωπο του Καναδά, τον Πίτερ Νίκολσον. «Αναμφίβολα ο Ελον είναι ο μόνος άνθρωπος που μου τηλεφώνησε από το πουθενά και μου ζήτησε δουλειά», λέει ο Νίκολσον στον Σόνι.
Μια από τις δουλειές που ανέθεσε ο Νίκολσον στον Μασκ ήταν ένα ερευνητικό πρότζεκτ για το χαρτοφυλάκιο χρέους της Λατινικής Αμερικής της Scotia Bank – ομολογουμένως μια πολύ δύσκολη ανάθεση: παρά τα περίφημα «Ομόλογα Μπράντι» (από τον υπουργό Οικονομικών των ΗΠΑ Νίκολας Μπράντι), που θα βοηθούσαν τις δοκιμαζόμενες χώρες αρκεί να έμπαιναν ξανά σε τροχιά ανάπτυξης, ακόμη κινδύνευαν με πτώχευση δεκάδες χώρες και τράπεζες, «κάτι που θα οδηγούσε σε κατάρρευση της παγκόσμιας οικονομίας».
Ο Μασκ όμως είχε μιαν ιδέα: η τράπεζά τους να αγοράσει φθηνά το επισφαλές χρέος άλλων τραπεζών και έπειτα να περιμένει να μετατραπεί σε «Ομόλογα Μπράντι». «Απλώς αγοράζουμε όλο το χρέος», είπε στον Νίκολσον. «Είναι όλοι τους ανόητοι. Δεν υπάρχει σενάριο που να βγούμε χαμένοι. Μπορούμε να βγάλουμε 5 δισεκατομμύρια δολάρια. Εδώ και τώρα».
Το σχέδιο δεν πέρασε ως εξαιρετικά επισφαλές. Ο Νίκολσον είδε όμως τη διορατικότητα του Μασκ, ο οποίος με τη σειρά του είδε «πόσο χαζές είναι οι τράπεζες». «Αν είναι τόσο κακές στην καινοτομία», είπε μετά ο Μασκ, «τότε μια εταιρεία που εισέρχεται στον κλάδο των χρηματοοικονομικών δεν πρέπει να φοβάται ότι θα τη συντρίψουν οι τράπεζες – γιατί οι τράπεζες δεν καινοτομούν».
Ο Μασκ επέστρεψε στις σπου-δές του – με πάθος αφοσιώθηκε στη Φυσική που λάτρευε. Αλλά δεν υπήρχε περίπτωση να γίνει θεωρητικός. Οταν μπήκε στο χοντρό παιχνίδι της PayPal δεν έβλεπε το Διαδίκτυο όπως ένας ακόμη καπιταλιστής, αλλά ως «το αντίστοιχο του νευρικού συστήματος του πλανήτη που είχε τη δυνατότητα να μετατρέψει την ανθρωπότητα σε υπερ-οργανισμό». Τα υπόλοιπα είναι Ιστορία.
