Τον κ. Πολάκη δεν τον διέγραψε ο κ. Κασσελάκης, αλλά τα δάκρυα της κυρίας Λινού. Αυτά αποτέλεσαν τις σταγόνες που ξεχείλισαν το (ούτως ή άλλως γεμάτο) ποτήρι της δυσαρέσκειας για τον εν λόγω βουλευτή και το κοντράστ που δημιουργήθηκε δεν άφησε περιθώριο στην ηγεσία του ΣΥΡΙΖΑ να μην αντιδράσει.
Ο κ. Πολάκης είχε εξάλλου πολλές φορές αναφερθεί σε πολιτικούς αντιπάλους, δημοσιογράφους, ακόμη και απλούς πολίτες, με ανάρμοστο ύφος, χωρίς συνέπειες. Για την ηγεσία και την πλειοψηφία των στελεχών του ΣΥΡΙΖΑ, ο κ. Πολάκης ήταν απλώς ο «αψύς Σφακιανός» που «έλεγε καμιά κουβέντα παραπάνω» και που «έχανε το δίκιο του» λόγω του ύφους του – λες και το ύφος δεν είναι αναπόσπαστο μέρος του πολιτικού υποδείγματος…
Ο λόγος αυτής της ιδιότυπης ασυλίας ήταν διπλός. Κάποιοι απλώς φοβούνταν «να μπλέξουν» μαζί του. Ο σημαντικότερος όμως ήταν ότι ο κ. Πολάκης είχε πολύ μεγάλη επιρροή και αποδοχή στη βάση του ΣΥΡΙΖΑ. Αν δεν ήταν «η ψυχή του ΣΥΡΙΖΑ», όπως συχνά κατήγγελλαν τα αντίπαλα κόμματα, σίγουρα ήταν βασικός πυλώνας του οικοδομήματός του. Από τα πιο επιδραστικά στελέχη του ΣΥΡΙΖΑ στα σόσιαλ μίντια, αυτός που λάμβανε δυνατό χειροκρότημα στα κομματικά συνέδρια, αυτός γύρω από τον οποίο μαζευόταν κόσμος στις κομματικές εκδηλώσεις.
Είναι χαρακτηριστικό ότι ακόμη και ο Αλέξης Τσίπρας, ο οποίος πριν από τις ήττες του 2023 κυριαρχούσε απόλυτα στο εσωτερικό του ΣΥΡΙΖΑ, όταν επιχείρησε να τον διαγράψει συνάντησε ισχυρές αντιδράσεις. Ηταν η μόνη φορά που μεγάλος αριθμός στελεχών, παράγοντες του κόμματος στα ΜΜΕ και επώνυμοι υποστηρικτές του ΣΥΡΙΖΑ στα σόσιαλ μίντια πήγαν κόντρα στη βούληση του Αλέξη Τσίπρα στηρίζοντας δημοσίως τον κ. Πολάκη. Η αντίδραση, μάλιστα, ήταν τόσο έντονη, που έκανε τον πρόεδρο του κόμματος να το ξανασκεφτεί και τελικά να του δοθεί χάρη μετά μία «συγγνώμη» του κ. Πολάκη, που όπως έδειξε η μετέπειτα συμπεριφορά του μάλλον δεν εννοούσε και πολύ.
Καθοριστική ήταν η επιρροή του κ. Πολάκη και στις πρόσφατες εσωκομματικές εκλογές του ΣΥΡΙΖΑ. Η «λάμψη» του κ. Κασσελάκη και η «υπόσχεση» ότι θα επαναφέρει το κόμμα σε τροχιά εξουσίας ήταν ασφαλώς τα καταλυτικά στοιχεία, αλλά δεν θα επαρκούσαν χωρίς την πολιτική στήριξη και την οργανωτική υποδομή που του εξασφάλισε, ιδίως στην εκκίνηση της καμπάνιας του, ο κ. Πολάκης.
Για την ηγεσία και την πλειοψηφία των στελεχών του κόμματος, ο κ. Πολάκης ήταν απλώς ο «αψύς Σφακιανός» που «έλεγε καμιά κουβέντα παραπάνω» και που «έχανε το δίκιο του» λόγω του ύφους του.
Η ισχυρή επιρροή του κ. Πολάκη πηγάζει από τις συνθήκες πολιτικής ανόδου του ίδιου του ΣΥΡΙΖΑ την περίοδο της κρίσης. Πολλοί παλιοί, πολιτικοποιημένοι αριστεροί, οι ψηφοφόροι του ΣΥΡΙΖΑ του 5% και οι πιο συγκροτημένοι πολιτικά που εντάχθηκαν στην πορεία, είχαν πάντα μια δυσκολία (κυρίως για ψυχολογικούς λόγους) να αποδεχθούν κάτι πολιτικά αυταπόδεικτο: ότι η εκλογική άνοδος του ΣΥΡΙΖΑ την περίοδο της κρίσης δεν ήταν αποτέλεσμα κάποιας ιδεολογικής διεργασίας ή μετάλλαξης της ελληνικής κοινωνίας, αλλά αποτέλεσμα της πολιτικής ριζοσπαστικοποίησης των πιο λαϊκών/ευάλωτων στρωμάτων λόγω της οικονομικής κρίσης. Ο τραχύς και επιθετικός λόγος του Παύλου Πολάκη εξέφρασε αποτελεσματικά την οξύτητα –συχνά στα όρια της εχθροπάθειας– της περιόδου εκείνης, η οποία όμως αποτέλεσε συστατικό στοιχείο του ίδιου του ΣΥΡΙΖΑ. Η ατελής δε μετάλλαξη του κόμματος τα τελευταία χρόνια έχει συμβάλει ώστε οι θύλακοι αυτού του «νεοαυριανισμού» να είναι ακόμη πολύ ισχυροί εντός του ΣΥΡΙΖΑ. Την περασμένη τετραετία, μάλιστα, ειδικά σε περιόδους έντασης, η συγκεκριμένη τάση έπαιρνε το πάνω χέρι, με σχεδόν αταβιστικό τρόπο, δίνοντας εκείνη το τέμπο της αντιπολίτευσης. Κάτι που απεδείχθη καταστροφικό, καθώς εγκλώβισαν τον ΣΥΡΙΖΑ σε μια ψηφιακή φούσκα δυσανάλογης έντασης σε σχέση με το τι πραγματικά συνέβαινε στην κοινωνία, απομακρύνοντας έτσι το μετριοπαθές κοινό και οδηγώντας το κόμμα στην εκλογική κατάρρευση.
Απομακρύνοντας τον κ. Πολάκη η ηγεσία του ΣΥΡΙΖΑ ρισκάρει τη σχέση της με αυτό το κοινό και αυτό είναι ο προφανής κίνδυνος. Από την άλλη, βέβαια, θα μπορεί να ισχυριστεί ότι απαλλάχθηκε από ένα στέλεχος που προκαλούσε αντισυσπειρώσεις. Οτι δεν διστάζει να τα βάλει ακόμα και με δημοφιλή στελέχη του στην προσπάθειά του να αλλάξει τον ΣΥΡΙΖΑ και να τον κάνει πιο ελκυστικό σε πιο μετριοπαθή κοινά.
Αυτό ωστόσο από μόνο του δεν αρκεί. Ειδικά όσο ο πολιτικός λόγος και οι παρεμβάσεις του ΣΥΡΙΖΑ, έστω και διαφοροποιημένες (ενίοτε, θα λέγαμε…) υφολογικά, είναι στο ίδιο κλίμα με τις τοποθετήσεις του κ. Πολάκη. Γιατί ειδικά το τελευταίο διάστημα οι περισσότερες παρεμβάσεις του κ. Κασσελάκη είναι σε παραπλήσια λογική, καθώς κυριαρχούν ο έντονα καταγγελτικός λόγος, η προσωπική οξύτητα και μια λογική μετωπικής σύγκρουσης.
Αυτή ακριβώς η δυνατότητα ουσιαστικής διαφοροποίησης είναι που θα κρίνει το μέγεθος του οφέλους ή της ζημιάς. Οπως φυσικά και η στάση του ιδίου του κ. Πολάκη. Θα περιμένει τη μελλοντική επανένταξή του στον ΣΥΡΙΖΑ ή θα επιχειρήσει να κινηθεί αυτόνομα; Αυτό το τελευταίο δεν είναι εύκολο. Το βέβαιο πάντως είναι ότι ένα πιο ριζοσπαστικό, αντισυστημικό, οργισμένο, ενίοτε και αντιπολιτικό ακροατήριο, που την τελευταία 15ετία αλλάζει κάθε τόσο πολιτική έκφραση, υπάρχει και δεν είναι εκλογικά αμελητέο.
Ο κ. Ευτύχης Βαρδουλάκης είναι σύμβουλος στρατηγικής και επικοινωνίας.
