Από την τελετή έναρξης των Ολυμπιακών Αγώνων της Αθήνας 2004 στο Παρίσι 2024 δεν είναι μόνο τα 20 χρόνια που μεσολαβούν, με την πανδημία του κορωνοϊού να επιβάλλει τους, αμείλικτους, όρους της (στάδιο χωρίς θεατές) στο Τόκιο του 2021. Ακόμη και μέσα από φαντασμαγορικές γιορτές/υπερθεάματα, όπως υπαγορεύει το πρωτόκολλο, οι αλλαγές που συμβαίνουν στον κόσμο ούτε αναστέλλονται, ούτε κρύβονται, ούτε μεταμφιέζονται. Η επιταχυνόμενη κλιματική κρίση κρατάει τα σκήπτρα της δυστοπίας. Από κοντά και οι πόλεμοι, οι χιλιάδες άμαχοι που πληρώνουν το τίμημα, η εκτίναξη των τιμών, η οικονομική κρίση, οι μεγάλες ανισότητες, η πολιτική αστάθεια.
Το 2004 για την Αθήνα ήταν το καταφύγιο ενός παραμυθιού που απέκτησε σάρκα και οστά μέσα από την τελετή έναρξης του Δημήτρη Παπαϊωάννου, η οποία χαρακτηρίστηκε «τομή» για την ιστορία των Ολυμπιακών. Ενα υπερθέαμα υψηλής αισθητικής, που με μέτρο και συγκίνηση αφηγήθηκε την ελληνική μυθολογία και ιστορία με εικόνες εμπνευσμένες από την πλούσια ελληνική τέχνη.
Τέσσερα χρόνια αργότερα (τέλη του 2007) βρεθήκαμε στο Πεκίνο που προετοίμαζε τους δικούς του Ολυμπιακούς (2008) και διαπιστώσαμε από κοντά το αποτύπωμα που είχε αφήσει η βραδιά της 13ης Αυγούστου 2004 στο καλατράβειο στάδιο.
«Οι Ολυμπιακοί της Αθήνας ήταν οι καλύτεροι που οργανώθηκαν ποτέ», είχε πει ο διεθνής, σπουδαίος Κινέζος σκηνοθέτης Ζανγκ Γιμού, τελετάρχης του Πεκίνου, στον Δ. Παπαϊωάννου. «Ηταν τομή· έσπασε τον τρόπο που παρουσιαζόταν έως τότε το σόου όπως και τα αθλήματα της ομαδικής γυμναστικής. Προκαλούσε στους θεατές τη μία έκπληξη μετά την άλλη», τόνισε ο Γιμού στην «Κ» (5/1/2008).
Η επιταχυνόμενη κλιματική κρίση κρατάει τα σκήπτρα της δυστοπίας, μαζί με τους πολέμους, την πολιτική αστάθεια, την οικονο- μική ανισότητα.
Συμφώνησαν μάλιστα και με τον Σπίλμπεργκ, με τον οποίο είδαν μαζί σε βίντεο όλες τις τελετές, ότι η καλύτερη σε περιεχόμενο, ύφος και στυλ ήταν η ελληνική. Τα κρουστά στην έναρξη του Πεκίνου παρέπεμπαν, εν πολλοίς, στην Αθήνα, μόνο που τα κινεζικά μεγέθη ήταν διαφορετικά: 15.000 χορευτές, 29.000 πυροτεχνήματα!
Υστερα ήρθε το Λονδίνο του 2012 (θα μείνει αλησμόνητη η εμφάνιση της βασίλισσας Ελισάβετ με τον Τζέιμς Μποντ / Ντάνιελ Κρεγκ και το εύρημα της –υποτίθεται– πτώσης της με αλεξίπτωτο μέσα στο στάδιο!), το Ρίο του 2016· θα ακολουθούσε το 2020 το Τόκιο.
Το 2019 βρεθήκαμε στην Ιαπωνία και επισκεφθήκαμε το Μισάτο (λίγα χιλιόμετρα έξω από το Τόκιο), το οποίο ετοιμαζόταν πυρετωδώς για να φιλοξενήσει τους Ελληνες αθλητές του στίβου για τις προπονήσεις τους. Ηταν μεγάλη, τότε, η χαρά και η προσμονή των Γιαπωνέζων. Ομως η πανδημία δεν άφησε τίποτα όρθιο. Η γιορτή μετατέθηκε για τον Ιούλιο του 2021. Η τελετή ήταν ένας κατάλογος από αυστηρούς περιορισμούς, αποστάσεις, μάσκες παντού, σε ένα ολοκαίνουργιο στάδιο με άδεια καθίσματα. Ολυμπιακοί χωρίς θεατές. Οι πιο σιωπηλοί και παράδοξοι. Στην πρώτη σκηνή της τελετής έναρξης, ένας αθλητής μόνος, με τον ήχο της καρδιάς να τον ακολουθεί και μια δέσμη από φως. Είμαστε μόνοι και την ίδια στιγμή όλοι μαζί.
Πώς θα είναι, άραγε, οι Ολυμπιακοί του Παρισιού, που ξεκίνησαν προχθές; Οι προσδοκίες πολλές, οι προκλήσεις μεγάλες. Ο κόσμος αλλιώς. Το περιβάλλον σε συναγερμό, οι θερμοκρασίες αλλοπρόσαλλες, τα καιρικά φαινόμενα ακραία και επικίνδυνα. Οι Ολυμπιακοί παραμένουν άραγε «συνάντηση», εκτός από μέγιστο αθλητικό γεγονός, όταν οι θεατές απομακρύνονται ολοένα και περισσότερο από την επιθυμία της συνύπαρξης; Ηδη στα τηλεοπτικά ρεπορτάζ αχνοφαίνεται ο κίνδυνος η προσέλευση τουριστών και επισκεπτών, για τους Αγώνες, να μην είναι η αναμενόμενη. Τα κόστη εκτοξεύονται, οι επιθυμίες ιεραρχούνται, αν δεν συρρικνώνονται. Υπάρχει πάντα και η οθόνη. Αναμφίβολα πιο οικονομική και πιο ασφαλής. Η διάθεση για το βίωμα, την ολυμπιακή «εμπειρία», μπορεί και να περιορίζεται. Η γιορτή, να μας αφορά λιγότερο.
