Το πρώτο που είδε ο καπετάνιος ήταν «στην ακτή ανθρώπους να κινούνται. Εδειχναν να τρέχουν προς το δάσος, να απομακρύνονται από την παραλία. Ποιοι ήταν; Πού είχε φτάσει;».
Η ώρα είναι δύο το μεσημέρι της 12ης Οκτωβρίου του 1492. Είναι μια κομβική στιγμή για την ευρωπαϊκή Αναγέννηση, για όλο τον πλανήτη: η ανακάλυψη της Αμερικής.
Πεντακόσια και πλέον χρόνια μετά, καθώς η υφήλιος αγωνιά για τις επικείμενες αμερικανικές εκλογές, στη σκιά της απόπειρας δολοφονίας του Τραμπ και της απόσυρσης Μπάιντεν, μια πιθανή επανεκλογή Τραμπ φαντάζει σαν σενάριο παγκόσμιας καταστροφής.
Η Αμερική, έστω και λαβωμένη, παραμένει βέβαια η Αμερική. Η ιστορία, ο πολιτισμός της συνεχίζουν να επιδρούν καταλυτικά σχεδόν σε κάθε γωνιά του κόσμου. Το δείχνει και ο ιστορικός Τζέιμς Γουέστ Ντέιβιντσον στη «Μικρή ιστορία των Ηνωμένων Πολιτειών» (μτφρ. Ανδρέας Παππάς, εκδ. Πατάκη), απ’ όπου και το απόσπασμα της αρχής στο σημερινό σημείωμα, που μας αφορά. Τις απαρχές των ΗΠΑ θα διατρέξουμε αυτή την εβδομάδα και θα πάρουμε μια μικρή γεύση από το πώς ξεκίνησαν όλα.
Οποιος έχει παρακολουθήσει την τηλεοπτική σειρά «Βίκινγκς» (Netflix) θα έχει παρατηρήσει ότι ένα από τα τελευταία επεισόδια της πρώτης σεζόν διαδραματίζεται στη Βόρεια Αμερική, με τους Βίκινγκς να έχουν προηγηθεί του Κολόμβου.
Ο Ντέιβιντσον επιβεβαιώνει: Περίπου το 1000 μ.Χ., ο Λέιφ Ερικσον «οδήγησε μια ομάδα αντρών και γυναικών στο βορειότερο άκρο της σημερινής Νέας Γης, στον Καναδά. Από εκεί, αυτοί οι Βίκινγκς εξερεύνησαν μια περιοχή την οποία ονόμασαν Βίνλαντ. Ωστόσο, οι οικισμοί τους ερήμωσαν και οι Ευρωπαίοι ξέχασαν την ύπαρξή τους. Με αυτή την έννοια, το ταξίδι του Κολόμβου υπήρξε πράγματι ορόσημο. Μετά το 1492, το ανατολικό ημισφαίριο δεν ήταν πια απομονωμένο από το δυτικό».
Το νησί που είδε ο Κολόμβος ήταν το σημερινό Σαν Σαλβαδόρ, βόρεια της Κούβας. «Τα υπόλοιπα περίπου 25.000.000 τετραγωνικά χιλιόμετρα της Βόρειας Αμερικής παρέμεναν “άγνωστη γη”», γράφει ο Ντέιβιντσον.
Ο σημερινός αναγνώστης προσπαθεί να φανταστεί τι μπορεί να είδαν οι πρώτοι εξερευνητές στη Βόρεια Αμερική του 1492. Εφιππους Ινδιάνους να κυνηγούν; Οχι· ξεχάστε τα άλογα. «Το 1492 δεν υπήρχαν άλογα στη Βόρεια Αμερική, εδώ και τουλάχιστον δεκατρείς χιλιάδες χρόνια». Ωστόσο, Ινδιάνοι υπήρχαν και έφταναν τα 8 εκατομμύρια περίπου.
Το 1492 δεν γνωρίζουν ότι η ζωή τους θα αλλάξει δραματικά. Το περιγράφει ωραία ο Ντέιβιντσον: «Τον Οκτώβριο του 1492, η γραφή έφτασε στη Βόρεια Αμερική. (…) Η Ιστορία έφτανε στη Βόρεια Αμερική. Η γραπτή Ιστορία σε χειρόγραφα ημερολόγια, σε εκτυπωμένα βιβλία, αποθηκευμένα σε ανθεκτικά σεντούκια ή φυλαγμένα σε τσέπες. Στο εξής, όλα θα ήταν διαφορετικά».
