Εμείς οι παλιότεροι, ως εραστές της γραμμικής αφήγησης και των πειθαρχημένων συνόλων χορού και γυμναστικής, «φάγαμε μια φρίκη» (κατά πως λένε οι νεότεροι) παρακολουθώντας την τελετή έναρξης των Ολυμπιακών Αγώνων στο Παρίσι. Ισως να καταλάβαμε πώς ένιωθαν οι γονείς μας, όταν μας έβλεπαν να λικνιζόμαστε ατέχνως κρατώντας μια φανταστική ηλεκτρική κιθάρα. Ισως πάλι να απεχθανόμαστε τον νέο ρυθμικό ήχο, λιγότερο απ’ όσο ενοχλούσε τους πατεράδες μας ο «θόρυβος» της ροκ. Μήπως να κοιταχτούμε στον καθρέφτη μπας και γίναμε οι γονείς μας, τους οποίους κάποτε περιφρονούσαμε διότι απαξίωναν τις νέες τάσεις;
Καθένας μπορεί να έχει άποψη για την τελετή· κάτι είχε πει γι’ αυτό ο Κλιντ Ιστγουντ. Στην εποχή των social media μπορεί και να τη δημοσιοποιεί προσδoκώντας αναρίθμητα «like». Σε ένα πράγμα πάντως πρέπει να συμφωνήσουμε. Η τελετή απεικόνισε το Zeitgeist, το πνεύμα της εποχής μας. Είχε αποσπασματικότητα, αρρυθμίες (σε σχέση με τον ρυθμό μας), μείξη του πραγματικού με το φανταστικό, έβγαλε γλώσσα σε όσα ξέρουμε και προπαντός στην παράδοση της σκηνοθέτιδος των ναζί, όπως προσφυώς παρατήρησε ο φίλος Ηλίας Κανέλλης: «Το κυρίαρχο μοντέλο των τελετών έναρξης είναι το μοντέλο της Λένι Ρίφενσταλ – που ήταν πίσω από τους Ολυμπιακούς του Χίτλερ, στο Βερολίνο του 1936. Η ιδέα των άλκιμων σωμάτων, πειθαρχημένων υπό μια σιδηρά αρχή, που οδήγησε στην τραγωδία του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου» («Τα Νέα», 29.7.2024).
Ετσι γινόταν πάντα κι έτσι θα συνεχίσει η πρόοδος της ανθρωπότητας. Η νέα γενιά θα γκρεμίζει τους τρόπους έκφρασης που με κόπο έκαναν οι παλιότεροι, για να δοκιμάσει νέους. Οι τελευταίοι δεν θα είναι πάντα επιτυχείς –πολλές μόδες πέρασαν χωρίς να αφήσουν αποτύπωμα– αλλά η αποτυχία τους δοκιμάζεται στην πράξη. Αλλά ακόμη και σε αυτούς τους «ασεβείς» αγώνες επαναδιατυπώθηκαν διαχρονικές αξίες στις οποίες συμφωνούμε όλοι, ακόμη κι αν μας ξενίζουν η γραμματική και το συντακτικό της διατύπωσης. Η ελευθερία του ατόμου να εκφράζεται όπως θέλει, ακόμη και με το ντύσιμό του· η ισότητα όλων, ανεξαρτήτως χρώματος θρησκείας ή σεξουαλικού προσανατολισμού· η αδελφοσύνη μία μορφή της οποίας είναι και η συμπεριληπτικότητα.
Το βασικότερο όμως είναι άλλο. Θα ενσωματώσουμε τους κώδικες επικοινωνίας των νέων για να διδάξουμε τις παλιές διαχρονικές αξίες, ή θα παραμείνουμε σε στείρο κλασικισμό, που μπορεί να λέει τα ομορφότερα πράγματα του κόσμου, αλλά ουδείς μικρότερος των σαράντα ετών τα κατανοεί;
Τέλος, το ισχυρότερο επιχείρημα υπέρ της τελετής είναι ότι ο Ντόναλντ Τραμπ τη χαρακτήρισε «ντροπιαστική». Κάτι καλό θα έγινε στο Παρίσι…
