Πέρυσι ήταν «το κίνημα της ξαπλώστρας». Βοήθησε πολλούς εξ ημών να παρακάμψουμε τα τεντωμένα νεύρα μας. Διότι εδώ που τα λέμε, όλοι είμαστε εκνευρισμένοι στις διακοπές. Μας εκνευρίζουν οι παραλίες και για να τις εκδικηθούμε τις γεμίζουμε σκουπίδια. Μας εκνευρίζει η ή ο σύζυγος που όλο θέλει κάτι άλλο – κάποτε μια στατιστική είχε δείξει ότι μετά τις διακοπές αυξάνονται τα διαζύγια και οι παραιτήσεις από θέσεις εργασίας. Μας εκνευρίζουν τα διαολάκια, που στριγγλίζουν σαν δαιμονισμένα. Το «κίνημα της ξαπλώστρας» απορρόφησε τον εκνευρισμό μας για να τον εκτονώσει. Είχε και πρακτικό αποτέλεσμα, αφού μας πρόσφερε μια εφαρμογή για να καταγγέλλουμε τον ιμπεριαλισμό της ξαπλώστρας – κατάλοιπο της αποικιοκρατίας. Φέτος, στόχος είναι ο υπερτουρισμός. «Να φύγετε να πάτε αλλού». Καταραμένη παγκοσμιοποίηση. Δεν αντέχουμε άλλους ξένους. Πίνουν το νερό μας και δεν μας φτάνει για τις πισίνες και το γκαζόν στα ξερονήσια μας.
Η κυβέρνηση αναγκάζεται να πάρει ένα «απάνθρωπο» μέτρο για τη Θήρα. Θα επιβάλει, λέει, εισιτήριο 10 ευρώ για τους επισκέπτες που ξεφορτώνουν τα κρουαζιερόπλοια. Οταν έχεις ξοδέψει μερικές χιλιάδες για μια κρουαζιέρα στο Αιγαίο πού να βρεις τα 10 ευρώ για να δεις το ηλιοβασίλεμα από την Οία; Πώς θα πληρώσεις το ηλεκτρικό; Πάσχουμε από υπερτουρισμό; Μιλάω εμπειρικά. Για τη χώρα μου, ο τουρισμός είναι ένα είδος μονοκαλλιέργειας. Κάποτε η Ελλάδα ήταν σχεδόν εξωτικός προορισμός. Τον περιέγραψε ο Ζακ Λακαριέρ στο «Ελληνικό καλοκαίρι», παλιότερα ο Χένρι Μίλερ στον «Κολοσσό του Μαρουσιού», αργότερα ο Μισέλ Ντεόν στις «Ελληνικές σελίδες» του, και τα τρία αριστουργήματα. Η Ελλάδα στην οποία μεγάλωσα δεν διέφερε από αυτήν που περιέγραφαν στις αφηγήσεις τους. Ηταν ο τουρισμός της τομάτας, των ενοικιαζόμενων, του σακιδίου, του κάμπινγκ, ένας φθηνός προορισμός. Ο ηγέτης του ελληνικού σοσιαλισμού, Αντρέας ο Μέγας, δεν ήθελε να γίνουν οι Ελληνες «γκαρσόνια». Αν και ένα γκαρσόνι στην Πάρο ζει πολύ καλύτερα από έναν βιομηχανικό εργάτη στη Ρουρ, όμως κατάφερε να κάνει τους Ελληνες επιδοτούμενους Ευρωπαίους. Οσοι ενδιαφέρονταν πραγματικά για τη χώρα έψαχναν τρόπους για να αλλάξουν το μοντέλο του τουρισμού. Να μετατρέψουν την Ελλάδα σε ένα πολύτιμο τουριστικό προϊόν.
Η αναβάθμιση του τουριστικού μας προϊόντος είναι έργο της ιδιωτικής πρωτοβουλίας. Οπου παρενέβη το Δημόσιο, όπως στους τουριστικούς λιμένες, η Ελλάδα έχασε τον ανταγωνισμό απέναντι στην Τουρκία. Οπως τον έχασε στον πρωτογενή τομέα. Στη φιλολογία περί υπερτουρισμού κρύβεται η νοσταλγία για την Ελλάδα του χθες – κυρίως από όσους δεν την έχουν ζήσει. Αρκεί να δεχθούν ότι ήταν καλύτερα όταν το σαραβαλάκι βογκούσε στον καρόδρομο για να φτάσεις στο ενοικιαζόμενο με τη χαμοκέλα. Είμαι βέβαιος ότι η τελευταία λέξη δεν τους λέει τίποτε.
