Διαλέγεις ένα ευγενές ουσιαστικό (η ψυχή, η ζωή, η καρδιά) και το αφήνεις αόριστο, χωρίς άρθρο. Το ζευγαρώνεις με ένα εξίσου αόριστο, ηρωικό ταίρι, και έχεις έτοιμο το λυρικό λουκουμάκι: Κατάθεση ψυχής. Αγώνας ζωής. Ψίθυρος καρδιάς. Τα εργαλεία αυτής της μελάτης γραμματικής επιστράτευσε και ο Παύλος Γερουλάνος για να βαπτίσει την καμπάνια του στο συναίσθημα. Την είπε «Νίκη». «Νίκη αξιών».
Από πού αλίευσε «αξίες» ο υποψήφιος για την ηγεσία του ΠΑΣΟΚ; Οπως λέει στη διαδικτυακή του διακήρυξη, «έψαξε, βρήκε και μελέτησε όλα τα βασικά κείμενα του Ανδρέα και των συνεργατών του, από την ίδρυση του Κινήματος μέχρι το 1981». Ο Γερουλάνος αυτοσυστήνεται έτσι ως originalist. Δεν χρειάζεται να καταστρώσεις νέα ατζέντα. Υπάρχει η παλιά. Υπάρχουν εκείνα τα κείμενα που –όποιος τα θυμάται– είχαν γραφτεί με το αίμα από τα τραύματα του εμφυλίου και της χούντας, και μιλούσαν σε αντι-αποικιακή γλώσσα για μια χώρα που ένιωθε ακόμη ότι έπρεπε να ανακτήσει την εθνική της ανεξαρτησία και να θεμελιώσει τη λαϊκή κυριαρχία. Είμαστε άραγε ακόμη εκεί; Είμαστε ακόμη μια θεσμικώς ανασφαλής χώρα που ψάχνει τη θέση της στον κόσμο και τη χειραφέτησή της από την κηδεμονία των ιμπεριαλιστών, αγκαλιά με τον Αραφάτ και τον Καντάφι;
Ο Γερουλάνος δεν είναι βέβαια ο πρώτος που προτείνει ως γεννήτριες αναζωογόνησης τον πατριάρχη και τις γραφές του. Δεν είναι ο πρώτος που χορηγεί ενέσεις μνήμης, εμβάλλοντας εικόνες από ομιλίες του Ανδρέα στο βίντεο της εκστρατείας του. Ολοι λένε ότι ο «μεγάλος» είναι «επίκαιρος». Θα το ακούμε μονότονα τώρα που πλησιάζουν τα πεντηκοστά γενέθλια του ΠΑΣΟΚ. Εννοούν, όμως, κυριολεκτικά επίκαιρος; Ή απλώς διαισθάνονται ότι η μνήμη του συγκινεί, όχι μόνο εκείνους που τον έζησαν και τον λάτρεψαν, αλλά και τους απογόνους τους που κληρονόμησαν τον απόηχο ενός εξωραϊσμένου παρελθόντος;
Προτείνοντας ως αναζωογόνηση τον πατριάρχη και τις γραφές του.
Σε αυτό το ερώτημα, της πραγματικής πολιτικής επικαιρότητας, ο Γερουλάνος σερβίρει ένα ζωμό από αποξηραμένα συνθήματα – «Αλληλεγγύη. Δικαιοσύνη. Διαφάνεια. Πρόοδος». Αυτά είναι τα πειστήρια της επικαιρότητας. Οτι η καλοσύνη είναι πάντα καλύτερη από την κακία. Οτι η δικαιοσύνη είναι προτιμότερη από την αδικία. «Οι αξίες δεν πεθαίνουν», γράφει. «Οι αξίες δίνουν αξία».
Το ιστορικό φορτίο του ΠΑΣΟΚ είναι όντως μεγάλο. Το Κίνημα όρισε το ύφος της Μεταπολίτευσης, διαποτίζοντας και τις άλλες παρατάξεις, τη Ν.Δ. που εκπασόκισε τους τρόπους της για να επιστρέψει στην εξουσία το 2004 και τον ΣΥΡΙΖΑ που χάρη στον μιμητισμό κατάφερε να προσεταιρισθεί τη βάση του ΠΑΣΟΚ κατά τη χρεοκοπία.
Αυτό το φορτίο αδυνατούν να μεταβολίσουν –να το φιλτράρουν και να το αναλύσουν– εκείνοι που το κληρονόμησαν. Το κουβαλούν ταριχευμένο στους αμήχανους ώμους τους, μέσα στα λιβάνια της δοξολογίας. Μέσα στις τολύπες της αρωματικής ταυτολογίας.
