Οι θεωρίες συνωμοσίας αρδεύονται από πολλές πηγές. Μπορούν να ξεκινήσουν από παλιούς μύθους, όπως γίνεται με τον αντισημιτισμό, μπορεί και από σύγχρονα γεγονότα που είναι τόσο σύνθετα ώστε μια θεωρία συνωμοσίας γίνεται λύτρωση από την επίπονη σκέψη. Η πιο θαυμαστή ιδιότητά τους είναι ο μηχανισμός επιβίωσής τους. Ακόμη και αν διαψευστούν, αναβιώνουν με άλλο περιτύλιγμα. Η χειρότερη ιδιότητά τους είναι πως άπαξ και εμπεδωθούν στο συλλογικό συνειδητό μπορεί να οδηγήσουν σε εγκλήματα· από απλά, όπως είναι η ποινική ταλαιπωρία αθώων, ή αποτρόπαια, όπως ήταν το Ολοκαύτωμα.
Στην Ελλάδα, η πιο διαδεδομένη θεωρία συνωμοσίας τους καλοκαιρινούς μήνες είναι οι εμπρησμοί. Για κάθε φωτιά υπάρχει ένας ή περισσότεροι εμπρηστές, που μέσα στο σκοτάδι καίνε τα δάση – παλιά για να τα κάνουν οικόπεδα, αργότερα για να πλήξουν τον τουρισμό μας, ή κάποια λαοπρόβλητη κυβέρνηση και εσχάτως για να βάλουν στα καμένα ανεμογεννήτριες. Το χειρότερο, δε, είναι ότι συλλαμβάνονται διαρκώς ως εμπρηστές ακόμη κι εκείνοι που πάνε να βοηθήσουν την κατάσβεση της πυρκαγιάς. Το 2022 αθωώθηκε παμψηφεί για εμπρησμό ένας εθελοντής δασοπυροσβέστης, ο οποίος έμεινε 11 μήνες προφυλακισμένος. Φέτος, ο υπουργός Πολιτικής Προστασίας Βασίλης Κικίλιας δήλωσε ότι «οι ανακριτικές αρχές της Πυροσβεστικής και της Αστυνομίας έχουν στη διάθεσή τους οπτικό υλικό που δείχνει ξεκάθαρα εμπρηστή να βάζει φωτιά σε ξερά χόρτα στη Βάρης – Κορωπίου» (19.6.2024). Αποδείχθηκε ότι ο «εμπρηστής» σταμάτησε με το αυτοκίνητό του για να σβήσει την αρχική εστία.
Φέτος, όπως διαβάζουμε, έχουμε ρεκόρ συλλήψεων για εμπρησμούς: 360 μέχρι στιγμής. Οι «89 κατηγορήθηκαν για εμπρησμό από πρόθεση και οι 271 από αμέλεια. Μόνο το διάστημα της αντιπυρικής περιόδου (από 1ης Μαΐου έως σήμερα) έχουν αποδοθεί 402 πρόστιμα και έχουν πραγματοποιηθεί 205 συλλήψεις (61 πρόθεση και 144 αμέλεια). Σημειώνεται ότι το ίδιο χρονικό διάστημα του 2023 (από την αρχή του χρόνου έως τις 19 Αυγούστου 2023) πραγματοποιήθηκαν 160 συλλήψεις (117 αμέλεια και 43 πρόθεση). Μάλιστα, την αντιπυρική περίοδο του 2023 αποδόθηκαν 337 πρόστιμα και πραγματοποιήθηκαν 74 συλλήψεις (49 αμέλεια και 25 πρόθεση)» («Τα Νέα», 20.8.2024). Μην παρεξηγηθούμε. Εμπρηστές υπάρχουν, όπως υπάρχουν και Εβραίοι τραπεζίτες. Πρέπει όμως να είμαστε εξαιρετικά επιφυλακτικοί με τον αριθμό των συλλήψεων, διότι μπορεί να βγάζουν από τη δύσκολη θέση κάθε κυβέρνηση, αλλά «από τους 19.712 που διώχθηκαν ποινικά από το 2000 και μετά για εμπρησμούς, είτε από αμέλεια είτε από πρόθεση, μόνον 564 καταδικάστηκαν. Το ποσοστό σοκάρει: μόλις 2,8%» («Καθημερινή», 24.7.2023).
