Ηταν πολύς ο ενθουσιασμός για έναν αποχαιρετισμό. Το κόμμα ευχαριστούσε τον πρόεδρο για την οικειοθελή του αποχώρηση. Το συνέδριο που είχε εκλεγεί για να του δώσει το δεύτερο χρίσμα, τώρα τον αποθέωνε επειδή αποσυρόταν.
Κι όμως, το επίτευγμα του Τζο Μπάιντεν δεν είναι μικρό. Είναι ιστορικό. Αν ξεχάσει κανείς τις καταστροφικές σκηνές του τραυλίσματός του από εκείνο το ντιμπέιτ –αν αντισταθεί στη βιομετρική συρρίκνωση της πολιτικής– ο Μπάιντεν μπορούσε να σταθεί ενώπιον του κόμματός του και να ισχυριστεί ότι εκπλήρωσε μέσα στα τέσσερα χρόνια της θητείας του τις βασικές του επαγγελίες.
Το Δημοκρατικό Κόμμα υπό την ηγεσία του επιχείρησε, μεταξύ άλλων, μια μεγαλόπνοη κεϋνσιανή διόρθωση του αμερικανικού μοντέλου, με τρόπο ίσως ελαφρώς παλιομοδίτικο –με αθρόες κρατικές ενισχύσεις και προστατευτισμό–, αλλά κοινωνικο-οικονομικά αναγκαίο.
Του Μπάιντεν είχε προηγηθεί στο βήμα του συνεδρίου η Χίλαρι Κλίντον. Βλέποντάς την, μπορούσε κανείς να σταθμίσει πόση έμπρακτη αυτοκριτική χρειάστηκε να κάνει το κόμμα της, μετά τη δική της αποτυχία. Οι Δημοκρατικοί είδαν την απόσταση που τους χώριζε από την παραδοσιακή τους βάση – το χάσμα που μόνοι τους είχαν σκάψει. Είδαν ότι είχαν μετατραπεί σε όμιλο ελίτ ενατενίσεων και ταυτοτικού φατριασμού. Και φρόντισαν, συντεταγμένα, ως κόμμα με ενίοτε επώδυνο εσωτερικό πλουραλισμό, να καλύψουν το χάσμα.
Ευτυχώς, ο αντίπαλος ήταν αφυπνιστικός σαν σκιάχτρο.
Πιθανότατα, δεν θα το είχαν πετύχει χωρίς αυτόν τον αντίπαλο. Δεν θα είχαν καταφέρει να ξεπεράσουν τις διαφορές τους και να τιθασεύσουν τους ηγετικούς ναρκισσισμούς τους αν δεν βρίσκονταν αντιμέτωποι με μια υπαρξιακή απειλή για την αμερικανική δημοκρατία. Αν δεν είχε μεσολαβήσει η 6η Ιανουαρίου και η προσπάθεια του Τραμπ να ανατρέψει το αποτέλεσμα των εκλογών.
Χωρίς τον Τραμπ, ο Μπάιντεν θα μπορούσε να είναι ακόμη υποψήφιος. Δεν θα είχαν αφυπνιστεί τα αντανακλαστικά αυτοσυντήρησης των Δημοκρατικών.
Μπορεί άραγε να είναι αυτή η τελική ετυμηγορία της Ιστορίας για τον Τραμπ; Μήπως, στο τέλος, αποδειχθεί ότι ήταν εκείνος που ενεργοποίησε τα αντισώματα της Αμερικής; Μήπως χωρίς την απειλή που ενσάρκωνε με τόση τρομακτική υπερβολή, οι αντίπαλοί του θα εξακολουθούσαν να υπνοβατούν σε μια πορεία που αποδυνάμωνε τη χώρα εσωτερικά και εξωτερικά;
Μήπως η καλή Αμερική είχε ανάγκη το σκιάχτρο για να ανασυνταχθεί;
Η Ιστορία δεν έχει ακόμη γραφτεί και, κυρίως, δεν έχει ξεγράψει τον Τραμπ, ο οποίος διατηρεί σοβαρές πιθανότητες να επανέλθει στον Λευκό Οίκο. Εχει πάντως ήδη βοηθήσει. Εχει προσδώσει δραματικό χαρακτήρα σε όλα τα μεγάλα διλήμματα της αμερικανικής πολιτικής. Χωρίς εκείνον, η εικόνα συσπείρωσης και ενθουσιασμού από το Σικάγο θα ήταν αδιανόητη.
