Στη σελίδα 8 της σημερινής «Κ» δημοσιεύεται ρεπορτάζ για μια προωθούμενη τουριστική επένδυση στην Αστυπάλαια. Θα χρησιμοποιήσω τον χώρο αυτής της στήλης, για να υποδείξω ένα σημείο που εκφεύγει του αντικειμένου του ρεπορτάζ, αλλά έχει πολύ μεγάλο ενδιαφέρον.
Οπως αναφέρεται στο ρεπορτάζ, ο δήμαρχος Αστυπάλαιας Νίκος Κομηνέας ζήτησε να παρευρίσκεται στη συζήτηση του Κεντρικού Πολεοδομικού Συμβουλίου (ΚΕΣΥΠΟΘΑ) όταν θα συζητούνταν η πρόταση της επένδυσης. Του επετράπη μόνο να μπει, να καταθέσει την άποψη του δημοτικού συμβουλίου και να φύγει. Οχι να παρακολουθήσει τη συζήτηση.
Το ΚΕΣΥΠΟΘΑ είναι ένα από τα τρία όργανα του υπουργείου Περιβάλλοντος για επίλυση ζητημάτων γύρω από τη δόμηση. Τα άλλα δύο είναι το Κεντρικό Συμβούλιο Αρχιτεκτονικής (ΚΕΣΑ) και το Κεντρικό Συμβούλιο Χωροταξικών Θεμάτων (ΚΕΣΥΧΩΘΑ).
Και τα τρία (γνωμοδοτικά) όργανα του υπουργείου λειτουργούν σε καθεστώς πλήρους αδιαφάνειας. Το υπουργείο Περιβάλλοντος δεν δημοσιοποιεί τις ημερομηνίες των συνεδριάσεων και τη θεματολογία τους. Αρνείται να παρέχει τις εισηγήσεις της αρμόδιας υπηρεσίας προς το συμβούλιο (ακόμη και στους διαπιστευμένους στο υπουργείο συντάκτες, όπως ο γράφων), παρά μόνον αν είσαι ο άμεσα εμπλεκόμενος. Και δεν δημοσιεύει τις γνωμοδοτήσεις τους (έως το 2022 δημοσίευε κάποιες περιλήψεις, τόσο συνοπτικές που κάποιος δεν μπορεί να καταλάβει ποιο ήταν κάθε φορά το ζητούμενο).
Ποια είναι η θέση του υπουργείου; Οτι οι εισηγήσεις είναι «εσωτερικά έγγραφα» και συνεπώς δεν είναι δημοσιοποιήσιμα (ήταν όμως μέχρι το 2019, έπειτα από αίτημα). Οσο για τις ίδιες τις γνωμοδοτήσεις των τριών οργάνων, αν κάποιος τις αιτηθεί θα λάβει το προαναφερθέν συνοπτικό κείμενο της μιας παραγράφου.
Αντίστοιχο πρόβλημα έχουν και τα όργανα του υπουργείου Πολιτισμού (όπως το Κεντρικό Αρχαιολογικό Συμβούλιο και το Κεντρικό Συμβούλιο Νεωτέρων Μνημείων), που δημοσιεύουν μεν τη θεματολογία των συνεδριάσεων, αλλά όχι τις γνωμοδοτήσεις τους.
Αν η κυβέρνηση ευαγγελίζεται τη διαφάνεια, θα πρέπει να το αποδείξει έμπρακτα, επιβάλλοντας τη δημοσιοποίηση των γνωμοδοτήσεων των οργάνων αυτών και του σκεπτικού τους.
Δεν μπορεί σημαντικές αποφάσεις για τις πόλεις μας, τον αρχιτεκτονικό μας πλούτο και τις ιδιωτικές επενδύσεις να λαμβάνονται εν κρυπτώ. Η διαφάνεια είναι πυλώνας της δημοκρατίας και από τη δημοκρατία δεν έχασε κανείς.
