«Θα έχουμε τον Τρίτο Παγκόσμιο Πόλεμο εάν η Κάμαλα Χάρις εκλεγεί πρόεδρος» των ΗΠΑ, προειδοποιούσε την περασμένη Τρίτη ο Ντόναλντ Τραμπ σε ομιλία του στο Χόγουελ της πολιτείας Μίσιγκαν. Ηταν την ίδια μέρα που άρχιζε στο Σικάγο το συνέδριο του Δημοκρατικού Κόμματος, που εξέλεξε την κ. Χάρις υποψήφια για τη διεκδίκηση του προεδρικού αξιώματος στις εκλογές του Νοεμβρίου.
Δύσκολο να εννοήσει κάποιος πράγματι ένα και μόνον πρόσωπο –την κ. Χάρις– να είναι αιτία προκλήσεως ενός ολέθριου Αρμαγεδδώνος και ταυτοχρόνως ξέφρενης χαράς και ενθουσιασμού τύπου «μπόλιγουντ» της κινηματογραφικής βιομηχανίας της Βομβάης. Ισως όμως να πρόκειται απλώς για παρωδία μιας παλαιότερης εποχής.
«Η Ανατολική Ευρώπη βαδίζει προς το χάος και τραγουδάει μεθυσμένα, εκστομίζοντας κατάρες. Ο αστός γελάει προσβεβλημένος από το τραγούδι, αλλά ο προφήτης το ακούει με δάκρυα», έγραφε ο Χέρμαν Εσε τη δεκαετία του 1920, όταν διαλύονταν οι αυτοκρατορίες στην Ευρώπη μετά τον Μεγάλο Πόλεμο.
Δεν φτάσαμε στο σημείο αυτό, ακόμη, αλλά ίσως πλησιάζουμε. Τις τελευταίες μέρες οι Ουκρανοί εισέβαλαν στη ρωσική επικράτεια, στην περιοχή του Κουρσκ, με βρετανικά άρματα μάχης και έπληξαν στόχους στη Ρωσία με αμερικανικούς πυραύλους, κατόπιν προφανώς αδείας από την Ουάσιγκτον. Κάποιοι αναμένουν σκληρότατη απόδοση αντιποίνων από τη Μόσχα, δίχως να αποκλείουν τη χρήση πυρηνικών. Αλλοι εκστασιάζονται με την αδυναμία αντιδράσεως των Ρώσων και την απρόσκοπτη προέλαση των Ουκρανών.
Εχουν λόγους άλλωστε, εάν ληφθεί υπόψη ότι για πρώτη φορά στη διάρκεια του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου μια γερμανική επίθεση αναχαιτίσθηκε στο Κουρσκ το καλοκαίρι του 1943 από τους Ρώσους, που αντεπιτιθέμενοι συνέτριψαν τις εχθρικές δυνάμεις. Η μάχη εκείνη χαρακτηρίστηκε «η επιθανάτια πνοή της ναζιστικής επιθετικότητος».
Αλλά ας μη λησμονεί κανείς ότι σκληρή προεκλογική αντιπαράθεση βρίσκεται σε εξέλιξη στις ΗΠΑ και πιθανόν ο πρόεδρος Μπάιντεν επέτρεψε στους Ουκρανούς τη χρήση αμερικανικών πυραύλων για να δημιουργηθεί η εντύπωση ότι δεν χάθηκε το στοίχημα του ρωσοουκρανικού πολέμου. Ισως αυτή να είναι και η εκτίμηση του Ρώσου ομολόγου του.
Βεβαίως, το θέμα αποσπάσεως εδαφών από τη Ρωσία –τσαρική ή μετακομμουνιστική– δεν είναι νέο. Διαρκούντος του Κριμαϊκού Πολέμου, ο λόρδος Πάλμερστον έγραφε τον Μάιο του 1854 ότι προς εξασφάλιση της ειρήνης στην Ευρώπη θα έπρεπε να αποσπαστούν από την τσαρική αυτοκρατορία «η Γεωργία, η Κιρκασία, η Κριμαία, η Βεσσαραβία, η Πολωνία και η Φινλανδία». Η Γαλλία, σύμμαχος της Βρετανίας τότε, αρνήθηκε την κλιμάκωση του πολέμου εναντίον της Ρωσίας.
Το σχέδιο του λόρδου Πάλμερστον απέτυχε. Τη θέση της αυτοκρατορικής Βρετανίας κατέλαβαν οι ΗΠΑ εδώ και χρόνια. Με κύριο αντίπαλο τη μετακομμουνιστική Ρωσία και τον πρόεδρό της Πούτιν. Φτάσαμε σε ένα σημείο πλέον όπου ο κ. Τραμπ υπόσχεται ότι εάν εκλεγεί, θα τερματίσει τάχιστα τον πόλεμο. Ενώ, αντίθετα, η κ. Χάρις θα συνεχίσει προφανώς τη σημερινή αμερικανική πολιτική. Ημέρες χάους με δύο λέξεις.
