Ο μεγαλύτερος κίνδυνος για τους πολιτικούς –και ιδιαίτερα για τους εκάστοτε κυβερνώντες– είναι να χάσουν την επαφή τους με την πραγματικότητα. Η κοινωνία να βοά και να διαμαρτύρεται κι εκείνοι να είναι απομονωμένοι στον πύργο τους και να ακούν μόνον όσα τους λέει ο βολεμένος περίγυρός τους.
Το πιο τρανταχτό παράδειγμα τέτοιου χάσματος ήταν ο ΣΥΡΙΖΑ ως αντιπολίτευση – μεταξύ 2019 και 2023. Η ηγετική ομάδα του κόμματος πίστευε πως όσα έγραφαν οι εφημερίδες και έλεγαν τα κανάλια για καλύτερες ημέρες επί κυβέρνησης Ν.Δ. ήταν καθοδηγούμενα, και ότι ο κόσμος δεινοπαθεί, φτωχοποιείται και πίνει νερό στο όνομα του Αλέξη Τσίπρα. Γι’ αυτό θεωρούσαν βέβαιη τη μεγάλη ήττα της Ν.Δ. και θρίαμβο του ΣΥΡΙΖΑ στις εκλογές του 2023. Ωσπου άνοιξαν οι κάλπες κι έπεσαν από τα σύννεφα χωρίς αλεξίπτωτο. Περίμεναν 40% και πήραν… 17%.
Αυτός ο ιός της απομόνωσης αρχίζει να προσβάλλει και την κυβέρνηση Μητσοτάκη. Είτε γιατί περνάει περίοδο κόπωσης έπειτα από πεντέμισι χρόνια στην εξουσία είτε γιατί οι υπουργοί της –παρά τη σοβαρή προειδοποίηση του 28,3% των ευρωεκλογών– παραμένουν καβάλα στο καλάμι.
Αποτέλεσμα: Το υπουργικό συμβούλιο να εμφανίζεται απολύτως ικανοποιημένο από την εικόνα της κυβέρνησης, οι υπουργοί να δείχνουν δυσανεξία στην κριτική, ενώ να γίνεται προσπάθεια υποβάθμισης των φάλτσων και ωραιοποίησης των μέτριων κυβερνητικών επιδόσεων.
Η κυβέρνηση είχε σοβαρές επιτυχίες έως τώρα σε μια σειρά θεμάτων. Στην οικονομία, η οποία τρέχει με τετραπλάσιο ρυθμό ανάπτυξης από την Ευρώπη, με σημαντική αύξηση των εξαγωγών, πτώση της ανεργίας σε μονοψήφιο ποσοστό και με μείωση δεκάδων φόρων στους πολίτες και στις επιχειρήσεις. Στην εξωτερική πολιτική και στην άμυνα, με τη στενότερη συνεργασία με τις ΗΠΑ και τη Γαλλία, και την αλλαγή της ισορροπίας δυνάμεων στο Αιγαίο με τα νέα όπλα που παρήγγειλε η κυβέρνηση. Στην ψηφιακή αναβάθμιση του κράτους, στην εξασφάλιση δεκάδων δισ. μέσω του Ταμείου Ανάκαμψης για τις ελληνικές επιχειρήσεις και την επίτευξη της επενδυτικής βαθμίδας της χώρας για την αλλαγή πίστας της ελληνικής οικονομίας.
Ωστόσο, για πρώτη φορά από τότε που ανέβηκε στην εξουσία η κυβέρνηση Μητσοτάκη, δεν έχει ισχυρό αφήγημα· έναν ξεκάθαρο στόχο στον οποίο θα μπορεί να εστιαστεί η προσοχή των υπουργών και της κοινωνίας.
Το 2019, π.χ., το αφήγημα της κυβέρνησης ήταν να διορθώσει την «καμένη γη» που άφησε πίσω του ο ΣΥΡΙΖΑ. Το 2020, να αντιμετωπίσει τον κορωνοϊό και να απαντήσει στις προκλήσεις των Τούρκων στο Αιγαίο και στον Εβρο. Το 2021 και το 2022, να στηρίξει την κοινωνία οικονομικά από τα lockdowns, αλλά και το άλμα των τιμών της ενέργειας μετά την εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία. Το 2023, να νικήσει για δεύτερη φορά τον ΣΥΡΙΖΑ στις εθνικές εκλογές.
Κύρια κυβερνητική προτεραιότητα έως το 2027 είναι η επιτάχυνση των μεταρρυθμίσεων (σε Υγεία, Παιδεία, Δικαιοσύνη και εκσυγχρονισμός του κράτους) και η σοβαρή ενίσχυση του εισοδήματος των πολιτών – στα 1.500 ευρώ ο μέσος μισθός.
Στόχοι σημαντικοί, αλλά μακρινοί και άφταστοι για τον μέσο πολίτη, ο οποίος έχει να αντιμετωπίσει καθημερινά μια κρατική μηχανή ξεχαρβαλωμένη και αναποτελεσματική, με τεράστιες καθυστερήσεις και με αξερίζωτη διαφθορά. Και σαν να μη φτάνει αυτό, η πλειονότητα των εργαζομένων στον ιδιωτικό (και τον δημόσιο τομέα) έχει εισόδημα έως 1.000 ευρώ καθαρά (το 70% των μισθωτών του ιδιωτικού τομέα έχει μηνιαίο εισόδημα έως 1.200 ευρώ μεικτά).
Με αυτά τα δεδομένα, ο μέσος πολίτης δυσκολεύεται ακόμη και σήμερα να τα βγάλει πέρα με την ακρίβεια των τροφίμων, με τις υψηλές τιμές της ενέργειας, με τα δυσθεώρητα ενοίκια. Κάτι που ενισχύει την γκρίνια και την οργή της κοινωνίας. Που δεν μπορεί να ακούει τους υπουργούς να κομπορρημονούν για τα κατορθώματά τους.
Η δυσφορία πολλών πολιτών για την οικονομική τους κατάσταση επιτείνεται από την αδυναμία της αντιπολίτευσης να αρθρώσει σοβαρό αντιπολιτευτικό λόγο και να παρουσιάσει μια εναλλακτική πρόταση διακυβέρνησης. Η πορεία διάλυσης του ΣΥΡΙΖΑ και η ανικανότητα του κ. Κασσελάκη να συγκρατήσει τις φυγόκεντρες τάσεις του κόμματός του, αλλά και η αδυναμία του ΠΑΣΟΚ να εκμεταλλευθεί την πολιτική συγκυρία και να αναδειχτεί αξιωματική αντιπολίτευση, επιδεινώνουν το πολιτικό κλίμα στη χώρα.
Το σκηνικό που διαμορφώνεται δείχνει ότι μας περιμένει ένας ακόμη δύσκολος χειμώνα με σημαντικό μέρος της κοινωνίας –ιδίως τους νέους ανθρώπους– να ζητεί γρηγορότερους ρυθμούς και καλύτερες ημέρες. Και με τις φωνές των απογοητευμένων από την πολιτική ως τρόπο επίλυσης προβλημάτων να δυναμώνουν.
