Να συμφωνήσουμε με τον δημοσιογραφικό μπακαλιάρο ότι «δεν έγιναν ακροδεξιοί οι Ανατολικογερμανοί» και ότι άλλοι –βαθύτεροι και πιο… φιλοσοφημένοι– λόγοι οδήγησαν τους Σάξονες και τους Θουριγγιανούς να δώσουν άνω του 30% στην Ακροδεξιά. Αφού συμφωνήσουμε, ας αναρωτηθούμε: σάμπως ήταν Εθνικοσοσιαλιστές το 33% των Γερμανών που έκαναν πρώτο κόμμα τους ναζί στις τελευταίες ελεύθερες εκλογές, τον Νοέμβριο του 1932;
Πρέπει να ανησυχήσουμε για το φαιό πρωινό που ξημέρωσε στη Θουριγγία και στη Σαξονία. Εστω να μην επαναπαυόμαστε, ότι αυτά συμβαίνουν μόνο στην Ανατολική Γερμανία που βίωσε 40 χρόνια κομμουνιστικής καταπίεσης. Βεβαίως, η ιστορία δεν είναι γραμμική, ούτε επαναλαμβάνεται. Συνέβησαν πολλά την περίοδο του Μεσοπολέμου –δεν εκτιμήθηκαν όπως έπρεπε οι συγκυρίες, πάρθηκαν λάθος αποφάσεις κ.λπ.– για να φτάσει η Γερμανία στον ναζιστικό ολοκληρωτισμό και ο κόσμος στην κόλαση του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου. Υπό μία έννοια είμαστε τυχεροί που έχουμε αυτήν την εμπειρία και μπορούμε να υψώσουμε φράγματα σε φονικές για τη Δημοκρατία και τους πολίτες πολιτικές δυνάμεις, αλλά το πρόβλημα είναι ότι πολλάκις αυτά τα φράγματα πέφτουν και το «ποτέ ξανά» γίνεται απλώς ευχή. Ενα από αυτά τα φράγματα έπεσε προχθές στη Σαξονία και τη Θουριγγία, και ο Μπγερν Χέκε, «ακραίος ακόμη και για τα δεδομένα του κόμματός του» («Καθημερινή», 2.9.2024), καταδικασμένος δύο φορές για χρήση ναζιστικής ρητορικής, ήρθε πρώτος στη Θουριγγία, με τουλάχιστον 30% των ψήφων. Πρώτη φορά στη μεταπολεμική Γερμανία ένα τέτοιο κόμμα κέρδισε σχετική πλειοψηφία.
Ναι, οι Ανατολικογερμανοί έχουν προβλήματα, όπως έχει όλος ο κόσμος. Πιθανώς να ισχύει ότι «η άνοδος της AfD προβάλλει ως ψήφος διαμαρτυρίας κατά των συνεχιζόμενων ανισοτήτων σε εισοδηματικό, εργασιακό και βιοτικό επίπεδο», αν και αυτές οι ανισότητες είναι απείρως μικρότερες από την εποχή που οι Ανατολικογερμανοί ήταν υπήκοοι της «Λαοκρατικής Δημοκρατίας». Ισως να φοβούνται πολύ το Ισλάμ, περισσότερο ίσως απ’ όσο φοβόνταν τους Εβραίους οι Γερμανοί του Μεσοπολέμου.
Οι τελευταίοι όμως έχουν στο δικαστήριο της ιστορίας το ελαφρυντικό της άγνοιας. Ισως να μην μπορούσαν να φανταστούν ότι εκείνο το φρικιαστικό «Jude», με το οποίο τα ES-A σπίλωναν τις βιτρίνες καταστημάτων, θα οδηγούσε στο μεγαλύτερο έγκλημα της ανθρωπότητας, στο Ολοκαύτωμα, ότι οι ιαχές «κάντε τη Γερμανία μεγάλη ξανά» θα οδηγούσαν στη φρίκη ενός Παγκοσμίου Πολέμου. Εμείς όμως, οι απόγονοι εκείνων των αδαών, τι δικαιολογία έχουμε, πλην της ιστορικής αγραμματοσύνης και πιθανώς της ανοησίας «έλα μωρέ! Τι χειρότερο μπορεί να γίνει;».
