Σήμερα το πολιτικό σύστημα εμφανώς δεν είναι ισορροπημένο. Γέρνει μονόπατα, καθώς ειδικό βάρος έχει μόνον η Νέα Δημοκρατία. Τα άλλα δύο κόμματα, τόσο το ΠΑΣΟΚ όσο και ο ΣΥΡΙΖΑ, βρίσκονται σε μια μεταβατική φάση που είναι λογικό κάποια στιγμή να λήξει. Μπορεί η κυβέρνηση να έχει μπροστά της ένα ευρύ χρονικό περιθώριο για να παρουσιάσει ολοκληρωμένο το κυβερνητικό έργο της, ΠΑΣΟΚ και ΣΥΡΙΖΑ όμως δεν έχουν αυτήν την πολυτέλεια. Οφείλουν να ανασυνταχθούν τάχιστα, διότι ήδη βρίσκονται σε κατάσταση κρίσης. Για τον ΣΥΡΙΖΑ δεν έχω να πω πολλά, βαδίζει στο άγνωστο με βάρκα την ελπίδα.
Εάν η Ν.Δ. θέλει να προσδώσει στην αναθεώρηση του Συντάγματος τον χαρακτήρα της ανασύνθεσης των θεσμών, τότε θα πρέπει να αναζητήσει εναγωνίως συμμάχους.
Για το ΠΑΣΟΚ η κατάσταση είναι πιο σύνθετη, διότι κατά τα φαινόμενα από τους κόλπους του θα ξεπηδήσει το σχήμα που θα αποτελέσει την εναλλακτική κυβερνητική λύση. Για να συμβεί αυτό θα πρέπει πρωτίστως να παραμείνει ενωμένο μετά τις εσωκομματικές εκλογές, κάτι που δεν το θεωρώ δεδομένο, λαμβάνοντας υπόψη το παρελθόν αυτού του χώρου. Η τελευταία δημοσκόπηση (Opinion Poll) έδειξε ότι 28,8% των ψηφοφόρων του ΠΑΣΟΚ επιθυμούν το κόμμα τους να στραφεί προς την Αριστερά και το 64% προς το μεταρρυθμιστικό Κέντρο. Μια τάση που μάλλον περιπλέκει την κατάσταση για έναν λόγο: διότι για να συγκροτηθεί αξιόπιστος αντιπολιτευτικός πόλος θα πρέπει το όλον ΠΑΣΟΚ να συνεργαστεί με τον ΣΥΡΙΖΑ ή με ένα σημαντικό κομμάτι του. Προφανώς αυτό το δημοσκοπικό 64% δεν προκρίνει μια παρόμοια λύση.
Από την άλλη πλευρά, το 28,8% που επιθυμεί αυτήν τη συνεργασία είναι πολύ μικρό για να φέρει εις πέρας τέτοιο εγχείρημα με το οποίο φαίνεται να μη συμφωνεί η ξεκάθαρη πλειοψηφία του κόμματος. Και τις δύο αυτές αντιτιθέμενες πορείες υπάρχουν υποψηφιότητες που τις εκπροσωπούν, χωρίς πολλές περιστροφές. Συνεπώς το ζητούμενο είναι το ΠΑΣΟΚ, από τις εκλογές αυτές, να μη ρισκάρει την ενότητά του. Πάντως, σε αντίθεση με τον ΣΥΡΙΖΑ όπου η πολιτική απουσίαζε από την εσωκομματική κρίση, στο ΠΑΣΟΚ οι υποψήφιοι άρχισαν να αρθρώνουν σιγά σιγά έναν πολιτικό λόγο. Να υποθέσω πως όσο θα πλησιάζουμε προς την 7η Οκτωβρίου, την ημέρα των εκλογών, τόσο ο πολιτικός διάλογος θα φουντώνει. Αυτή είναι η αισιόδοξη προοπτική. Διότι υπάρχει και η απαισιόδοξη προοπτική που δεν είναι άλλη από το να εξελιχθεί όλη η προεκλογική αντιπαράθεση σε προσωπικές επιθέσεις. Σε αυτό το περιβάλλον η Νέα Δημοκρατία αντιμετωπίζει ένα στρατηγικό πρόβλημα. Δεν έχει συμμάχους. Δεν επικοινωνεί πολιτικά με όμορους χώρους, κάτι που θα της δημιουργήσει προβλήματα και στο άμεσο και στο απώτερο μέλλον. Διότι αν θέλει να προσδώσει στην αναθεώρηση του Συντάγματος τον χαρακτήρα της ανασύνθεσης των θεσμών, τότε θα πρέπει να αναζητήσει εναγωνίως συμμάχους. Να δημιουργήσει από τώρα την κυβερνητική μαγιά της τρίτης τετραετίας. Τις πρωτοβουλίες πάντα τις παίρνει ο ισχυρός.
