Μεθαύριο, Πέμπτη, πρόκειται να κυκλοφορήσει από τις Πανεπιστημιακές Εκδόσεις Κρήτης ένα από τα πολύ ενδιαφέροντα βιβλία στον τομέα των επιστημών: το «Από πού πάνε στο σύμπαν; Το ταξίδι ενός θεωρητικού φυσικού στα όρια της πραγματικότητας» του Αμερικανού Μάικλ Ντάιν (Michael Dine), σε μετάφραση του Κωνσταντίνου Κυρίτση. Αυτό θα παρακολουθήσουμε τούτη την εβδομάδα.
Γεννημένος το 1953, ο Ντάιν φημίζεται για την ερευνητική εργασία του στη σωματιδιακή φυσική και εδώ στέκεται ήδη από τον πρόλογο στη σημασία όσων ζούμε σήμερα αλλά και όλων όσα εξερευνούν και ανακαλύπτουν σχεδόν κάθε μέρα που περνά η αστροφυσική, η αστρονομία, η κοσμολογία. Η αλήθεια είναι ότι είχαμε καιρό να εισπράξουμε μια γερή νότα αισιοδοξίας για τους καιρούς που ζούμε από ένα βιβλίο.
«Φαίνεται πως είναι μια εξαιρετική στιγμή», ξεκινάει την αφήγησή του ο Ντάιν. «Από τη μία, αντιμετωπίζουμε τρομακτικές προκλήσεις: κλιματική αλλαγή, πανδημίες, την απειλή πυρηνικού πολέμου. Από την άλλη, ως είδος, διαθέτουμε γνώσεις για τον κόσμο –και το σύμπαν– γύρω μας πέρα από οτιδήποτε θα μπορούσαν να φανταστούν οι άνθρωποι ακόμη και πριν από έναν αιώνα».
Πολύ ωραία όλ’ αυτά, αλλά για τους περισσότερους από εμάς φαντάζουν μακρινά. Σπίτι – δουλειά, δουλειά – σπίτι· το σύμπαν μοιάζει να είναι κάπου αλλού. Ο Ντάιν το έχει υπόψη του αυτό. «Ωστόσο, οι καθημερινές μας εμπειρίες καταλαμβάνουν μόνο μια μικρή γωνιά του. (…) Εχουμε όμως γνώσεις για τη φύση σε μικρότερες κλίμακες – πολύ πολύ μικρότερες από το μέγεθος ενός ατομικού πυρήνα. Εχουμε επίσης γνώσεις για το σύμπαν σε αφάνταστα μεγάλες αποστάσεις από εμάς. Ακόμα πιο εκπληκτικό είναι ότι γνωρίζουμε –αληθινά γνωρίζουμε– γεγονότα που συνέβησαν δισεκατομμύρια χρόνια πριν και το ότι μπορούμε να δηλώσουμε με αρκετή σιγουριά τι θα συμβεί στο σύμπαν τα επόμενα δεκάδες δισεκατομμύρια έτη». Και καταλήγει: «Είναι, πράγματι, μια εξαιρετική στιγμή».
Οι εξελίξεις και οι ανακαλύψεις των τελευταίων δεκαετιών ήταν στ’ αλήθεια κοσμογονικές και ο Ντάιν υπήρξε μάρτυρας, «και σε κάποιες περιπτώσεις συμμετείχα σε πολλές από αυτές τις εξελίξεις. (…) Η ανακάλυψη του σωματιδίου Χιγκς, της σκοτεινής ύλης και της σκοτεινής ενέργειας, μαζί με τις μελέτες ακριβείας της Μεγάλης Εκρηξης, δείχνουν ότι κατανοούμε πλέον τη θέση μας στο σύμπαν σε βαθμό πολύ μεγαλύτερο από οτιδήποτε γνώρισε ποτέ η ανθρωπότητα. Ταυτόχρονα, παραμένουν ερωτήματα που μας καίνε». Ο συγγραφέας δίνει μια υπόσχεση, ειδικά ως προς τελευταίο, τα ερωτήματα που μας καίνε: «Τελικά, θα κρυφοκοιτάξουμε πίσω από την κουρτίνα της Μεγάλης Εκρηξης, αναρωτώμενοι τι μπορεί να είχε προηγηθεί, και θα συναντήσουμε αμφιλεγόμενες ιδέες όπως το πολυσύμπαν. Αυτή η ιδέα παρέχει μια συναρπαστική εξήγηση για ένα –και ίσως για περισσότερα από ένα– από τα μεγαλύτερα μυστήρια της φύσης».
